ΝΕΟ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ ΣΤΟΝ ΤΟΥΡΙΣΜΟ Οργανισμός για ενιαία προβολή Πελοποννήσου - Δυτ. Ελλάδας και Ιονίων

Πολύ ενδιαφέρον δημοσίευμα. Προτείνω α διαβαστεί προσεκτικά.

Κώστας....

Τη δημιουργία ενός Οργανισμού Διαχείρισης Προορισμού στην Υπερπεριφέρεια Πελοποννήσου Δυτικής Ελλάδας και Ιονίων Νήσων, προτείνουν οι επιστήμονες που συνέταξαν την μελέτη για το νέο αναπτυξιακό μοντέλο του τουρισμού. Ο Οργανισμός αυτός θα αντικαταστήσει τις τοπικές Ενώσεις Ξενοδόχων κ.λπ., που λειτουργούν σήμερα σε κάθε νομό και οι οποίες, επειδή δεν συνεργάζονται μεταξύ τους, είναι τελικά χαμηλής αποτελεσματικότητας.

Η μελέτη συντάχτηκε για λογαριασμό του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων με χορηγό της Εurobank και αναλύει το μοντέλο ανάπτυξης που πρέπει να ακολουθήσει ο τουρισμός τη δεκαετία 2010-2020. Σύμφωνα με τα στοιχεία της μελέτης, στην Πελοπόννησο η προσπάθεια ανάπτυξης πρέπει να εδράζεται σε τέσσερις πυλώνες: Στην αξιοποίηση του συγκριτικού πλεονεκτήματος “ήλιος - θάλασσα“, στην ανάδειξη του πολιτιστικού πλούτου, στην αύξηση του συνεδριακού τουρισμού και στην εκμετάλλευση της δυνατότητας περιηγήσεων.

Αξίζει να σημειωθεί ότι οι μελετητές βαθμολογούν με χαμηλό βαθμό την προοπτική ανάπτυξης του τουρισμού πόλης, ενώ επισημαίνουν ότι η τουριστική περίοδος μπορεί να επιμηκυνθεί μέσω ανάπτυξης της τουριστικής κατοικίας.

ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΥ

Συγκεκριμένα στη μελέτη τονίζεται η ανάγκη δημιουργίας ενός Οργανισμού Διαχείρισης Προορισμού σε κάθε υπερπεριφέρεια: “Σήμερα, σε κάθε νομό έχουμε τουλάχιστον μία τοπική ένωση για κάθε κλαδική δραστηριότητα. Οι ενώσεις αυτές λειτουργούν ανεξάρτητα και σχεδόν ποτέ δεν συνεργάζονται όλες μαζί με το δημόσιο τομέα. Η μη συντονισμένη δράση μειώνει τη δύναμη διεκδίκησης και παρέμβασης, με προφανή συνέπεια τη μειωμένη αποτελεσματικότητα.

Οι τουριστικές επιχειρήσεις και οι κατά τόπους ενώσεις τους πρέπει να συνεργάζονται με τους προτεινόμενους για σύσταση Οργανισμούς Διαχείρισης Προορισμών. Ετσι, θα διευκολυνθεί και η συνεργασία με την προτεινόμενη αναδιάρθρωση του δημόσιου τομέα στο επίπεδο των 7 Διοικήσεων (σ.σ. υπερπεριφέρειες - Αποκεντρωμένες Διοικήσεις).

Η οργάνωση λειτουργικής παρέμβασης σε επίπεδο προορισμού, δηλαδή η κατά τόπους δημιουργία ενός Οργανισμού Διαχείρισης Προορισμού (ΟΔΠ) ή, σύμφωνα με  την αγγλική ορολογία, ενός Destination Management Organization (DMO), είναι πλέον κάτι παραπάνω από αναγκαία. Οι DMO πρέπει να περιλαμβάνονται στον ευρύτερο τουριστικό σχεδιασμό στο επίπεδο των 7 Διοικήσεων, και ο αριθμός τους μπορεί να είναι συνάρτηση είτε των σημείων εισόδου είτε/και των διακριτών χαρακτηριστικών σε κάθε προορισμό“.

ΧΑΣΜΑ ΠΡΟΣΔΟΚΙΩΝ ΚΑΙ Η ΣΧΕΣΗ ΤΙΜΗΣ - ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ

Σύμφωνα με τους μελετητές, πρέπει να αντιμετωπιστούν άμεσα τα προβλήματα του χάσματος προσδοκιών... αλλά και της σχέσης τιμής ποιότητας: “Δύο πολύ σημαντικά προβλήματα που αφορούν τον τρόπο διαχείρισης της προσφοράς μας είναι η δημιουργία χάσματος προσδοκιών και η σχέση τιμής - ποιότητας. Το χάσμα προσδοκιών δημιουργείται όταν υποσχόμαστε περισσότερα από όσα μπορούμε να προσφέρουμε. Αυτό συμβαίνει, τόσο με τις γενικές προωθητικές ενέργειες που αφορούν συνολικά τον ελληνικό τουρισμό, όσο και με το τι υπόσχεται η κάθε περιοχή και επιχείρηση χωριστά.

Χάσμα προσδοκιών προκύπτει και από την κατάταξη των καταλυμάτων, όπου πολλές φορές υπάρχει σοβαρή απόκλιση μεταξύ του αριθμού των αστέρων/κλειδιών που επίσημα αναφέρονται σε κάθε κατάλυμα, από το πραγματικό επίπεδο υπηρεσιών που προσφέρει. Αν προσθέσουμε το πρόβλημα με το επίπεδο των υποδομών μας, που συνήθως δεν αντιστοιχεί σε χώρα της Ε.Ε. και του ΟΟΣΑ και υπολείπεται κατά πολύ ακόμα και πολλών εκ των αναπτυσσόμενων χωρών, τότε το πρόβλημα γίνεται μεγαλύτερο.

Γενικότερα, υπάρχει μια αρκετά διαδεδομένη πρακτική να υποσχόμαστε περισσότερα από όσα μπορούμε να προσφέρουμε και να τα χρεώνουμε περισσότερα από αυτά που αξίζουν. Προσοχή: Ο πελάτης βαθμολογεί τη συνολική εμπειρία και την αντιστοιχεί στο συνολικό κόστος των διακοπών. Ετσι οδηγούμαστε στο γνωστό «χάσμα προσδοκιών» που είναι ό,τι χειρότερο μπορεί να συμβεί σε επίπεδο μάρκετινγκ για έναν προορισμό.

Η λύση λέγεται underpromiseoverdeliver. Είναι απλή στη σύλληψη, αλλά δύσκολη στην εφαρμογή, διότι απαιτεί αλλαγή νοοτροπίας. Στην περίπτωση των καταλυμάτων, ως ακραία λύση θα μπορούσε -θεωρητικά- να εξεταστεί η περίπτωση υποβιβασμού όλων των μονάδων κατά ένα (Ι) αστέρι/κλειδί. Στη συνέχεια, όποιος θεωρεί ότι αξίζει το παραπάνω μπορεί να ζητήσει το σχετικό έλεγχο. Ομως, μια

τέτοια επιλογή θα δημιουργούσε διαφόρων ειδών προβλήματα, γι‘ αυτό θα ήταν καλύτερα να μην είναι υποχρεωτική η κατά EOT κατάταξη. Ετσι κι αλλιώς, οι TOs χρησιμοποιούν τα δικά τους συστήματα, τα οποία και εμπιστεύονται οι πελάτες τους.

Ο κυριότερος όμως λόγος που οι υποχρεωτικές κατατάξεις στο άμεσο μέλλον δεν θα έχουν σχεδόν καμία χρησιμότητα, είναι ότι το Internet, μέσω της διαδραστικότητας των χρηστών του, θα κρίνει όχι μόνο τα καταλύματα, αλλά και όλες τις υπηρεσίες“.

ΗΛΙΟΣ - ΘΑΛΑΣΣΑ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ… ΚΑΘΑΡΙΟΤΗΤΑ

Το συγκριτικό πλεονέκτημα της Ελλάδας είναι ο ήλιος και η θάλασσα, και οι μελετητές υποστηρίζουν ότι δεν υπάρχει λόγος να εγκαταλειφθεί το βασικό αυτό τουριστικό προϊόν. Παράλληλα τονίζουν ότι μένει αναξιοποίητο το πολιτιστικό προϊόν, καθώς προβάλλονται μόνο οι δημιουργίες των αρχαίων και όχι τα τα σύγχρονα έργα. Οι μελετητές επίσης τονίζουν ότι η καταστροφή του περιβάλλοντος υποβαθμίζει το πολιτιστικό προϊόν: “Αρχικά να καταστήσουμε σαφές ότι οφείλουμε να διατηρήσουμε το προϊόν «ήλιος και θάλασσα».

Δεν υπάρχει κανένας λόγος να εγκαταλείψουμε/απαξιώσουμε το βασικό μας προϊόν, του οποίου το πρωτογενές τμήμα (core product) είναι εξαιρετικό. Η αναβάθμιση της ποιότητάς του και η συνεχής βελτίωση της σχέσης τιμής/ποιότητας πρέπει να είναι οι στόχοι μας ως προς την περαιτέρω ανάπτυξη του.

Τα προβλήματα υπερπροσφοράς και κορεσμού που παρατηρούνται σε ορισμένες περιοχές της χώρας

πρέπει να αντιμετωπιστούν στο πλαίσιο του ειδικού χωροταξικού για το τουρισμό. Η απόσυρση των γερασμένων καταλυμάτων φαίνεται να είναι καλύτερη λύση, τόσο από περιβαλλοντικής πλευράς όσο και με κριτήρια τουριστικής αγοράς. Η παραδοσιακή προσέγγιση προτείνει τον εμπλουτισμό-διαφοροποίηση του υπάρχοντος προϊόντος με διάφορα άλλα είδη τουρισμού, αρκεί να έχουν τη κατάληξη «-ικός». Ομως, υπάρχει και η νέα φιλοσοφία που προτείνει τα νέα προϊόντα να προκύπτουν ως αποτελέσματα διατομεακών/διακλαδικών συνεργασιών.

Δυστυχώς, η Ελλάδα δεν προβάλλει τον σύγχρονο πολιτισμό της. Οι περισσότεροι πιστεύουν ότι τα αρχαία μνημεία είναι ένα από τα δυνατά χαρτιά του ελληνικού τουρισμού. Λίγοι όμως γνωρίζουν ότι λιγότερο από το 2% των τουριστών μας έχει ως βασικό και κύριο σκοπό του ταξιδιού του στην Ελλάδα να ζήσει την εμπειρία του ελληνικού πολιτισμού. Εδώ είναι η πρόκληση-πρόταση: να διαμορφώσουμε και να δυναμώσουμε αυτήν την εμπειρία με όρους σύγχρονης, διαχρονικής έκφρασης. Να κάνουμε αυτήν την εμπειρία ζητούμενο, όνειρο ζωής για πολλούς επισκέπτες. Ο πολιτισμός ήταν πάντα συγκριτικό πλεονέκτημα, αλλά σήμερα δεν μπορεί να θεωρηθεί ταυτόχρονα και ανταγωνιστικό. Αυτό συμβαίνει διότι δεν αναδεικνύουμε/προωθούμε/πουλάμε με σύγχρονο τρόπο την πολιτιστική μας κληρονομιά, αλλά ακόμη χειρότερα αδυνατούμε να παρουσιάσουμε τα όποια επιτεύγματα του σύγχρονου πολιτισμού μας. Κοινό μυστικό, το οποίο συνήθως δεν το αναφέρουμε στις πραγματικές του διαστάσεις, είναι η υποβάθμιση του περιβάλλοντος -σαφής διάσταση πολιτισμού-, όπου κάποια στιγμή πρέπει να παραδεχτούμε ότι η Ελλάδα έχει, μεταξύ άλλων, σοβαρό πρόβλημα καθαριότητας“.

ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΚΑΤΟΙΚΙΑ

Η ανάπτυξη τουριστικής κατοικίας πρέπει να είναι ήπια και ελεγχόμενη, τονίζουν οι μελετητές: “Η διαχείμαση ως τουριστικό προϊόν προκύπτει από την τμηματοποίηση της ζήτησης και αφορά το τμήμα αυτής που ενδιαφέρεται να ζει για ένα μεγάλο μέρος του χρόνου σε έναν προορισμό διαφορετικό από τον τόπο της μόνιμης κατοικίας του, ο οποίος κατά τεκμήριο διαθέτει καλύτερες κλιματολογικές συνθήκες. Η διαχείμαση πληροί το κριτήριο του μη εποχικά ευαίσθητου προϊόντος και αποτελεί σημαντικό στοιχείο για το visitor economy.

Η ανάπτυξη της τουριστικής κατοικίας πρέπει να είναι ήπια, ελεγχόμενη, με υψηλές προδιαγραφές και προστιθέμενη αξία που δεν θα προσανατολίζεται απλά στην προσέλκυση των χαμηλοσυνταξιούχων της Ευρώπης, αλλά θα απευθύνεται στους τουρίστες υψηλής εισοδηματικής στάθμης.

ΤΟ ΣΤΕΡΕΟΤΥΠΟ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΑ

“Ο επιχειρηματίας πρέπει να κατανοήσει ότι καμία τουριστική επένδυση δεν μπορεί να αποδώσει τα μέγιστα, αν ο προορισμός είναι μειονεκτικός“, σημειώνουν οι μελετητές - και παράλληλα περιγράφουν το στερεότυπο του Ελληνα τουριστικού επιχειρηματία: “Το στερεότυπο για τον Ελληνα τουριστικό επιχειρηματία, ανεξάρτητα από το μέγεθος επιχείρησης, είναι: «μεγαλοξενοδόχος που φτιάχτηκε χάρη σε δάνεια και επιδοτήσεις, φοροδιαφεύγοντας και χρεώνοντας τους Ελληνες πελάτες περισσότερο από τους αλλοδαπούς». Αυτά έρχονται σε συνέχεια της όχι ιδιαίτερα θετικής άποψης που έχει η κοινωνία μας για την επιχειρηματικότητα, με αποτέλεσμα η εικόνα του τουριστικού επιχειρηματία να μην μπορεί να υποστηρίξει στο βαθμό που θα έπρεπε και θα μπορούσε τον πρωταγωνιστικό ρόλο του τουρισμού.

 Σε ενδοτομεακό επίπεδο, ο μέσος τουριστικός επιχειρηματίας ενδιαφέρεται σχεδόν αποκλειστικά για την επιχείρησή του. Το αυξημένο ενδιαφέρον είναι απόλυτα κατανοητό, όμως πρέπει να γίνει αντιληπτό από όλους τους τουριστικούς επιχειρηματίες, ανεξαρτήτως μεγέθους επιχείρησης, ότι στον τουρισμό μετράει περισσότερο ο προορισμός. Καμία τουριστική επένδυση δεν μπορεί να αποδώσει τα μέγιστα, αν ο προοριμός είναι μειονεκτικός.

Η εσωστρέφεια εξηγεί τη στάση απέναντι στις συνεργασίες, όπου είναι εμφανή έντονα συμπτώματα του antipartnership syndrome. Η συλλογική έκφραση των τουριστικών επιχειρηματιών μέσα από φορείς όπως ο ΣΕΤΕ, όπου εκπροσωπείται ολόκληρο το φάσμα των τουριστικών δραστηριοτήτων, βοηθά στη βελτίωση της εικόνας του τουρισμού και ισχυροποιεί τη θέση του στη κοινωνία“.

Επιμέλεια Θανάσης Λαγός "ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ" 17/01/2011