Ενας τόπος που τα έχει όλα, δάση, υγροβιότοπους, κάστρα, ονειρεμένους καταρράκτες, λαχταριστές παραλίες... Το θαυμαστό σκηνικό έρχεται να ολοκληρώσει με την παρουσία της η νεοκλασική πολιτεία της Πύλου.
Στεκόμαστε στο ύψωμα πάνω από το Νιόκαστρο και αγναντεύουμε το υπέροχο τοπίο. Μια απάνεμη θάλασσα, που προστατεύεται από τη μακρόστενη παρουσία της νησίδας Σφακτηρία, μοιάζει να απαγκιάζει από τον παλμό του ανοικτού Ιονίου Πελάγους. Εδώ κι εκεί βρίσκονται κατάφυτοι βράχοι και νησάκια... ατάκτως ερριμμένα πάνω στον γαλάζιο καμβά και σε μικρή απόσταση από την ακτή.
Χαμηλά, σχεδόν κάτω από τα πόδια μας, η μικρή θαλασσινή πολιτεία της Πύλου ζει στους δικούς της ρυθμούς. Πιο πίσω οι δασωμένοι, αλλά χωρίς εντυπωσιακές εξάρσεις, γήλοφοι της Μεσσηνίας σβήνουν απαλά και χάνονται στο σύθαμπο του ορίζοντα. Εικόνες μαγικές, ειδυλλιακές, που δεν παραπέμπουν με τίποτα σ' εκείνη την τρομερή μέρα της Ναυμαχίας του Ναυαρίνου, όταν τα κανόνια ξερνούσαν φωτιά, τα πλοία φλέγονταν και άνθρωποι μαζί με συντρίμμια είχαν καλύψει το σύνολο του κόλπου. Ηταν στις 20 Οκτωβρίου 1827, όταν άρχισε η μεγάλη ναυμαχία που καθόρισε την τύχη του νεοελληνικού κράτους. Από τη μια πλευρά οι Μεγάλες Δυνάμεις (Αγγλία, Γαλλία, Ρωσία) και από την απέναντι ο ενωμένος τουρκοαιγυπτιακός στόλος.
Η σύγκρουση ήταν σφοδρή, όμως μέχρι το απόγευμα είχαν κριθεί όλα. Ο τουρκοαιγυπτιακός στόλος ηττήθηκε κατά κράτος χάνοντας 12 φρεγάτες, 22 κορβέτες και 25 μικρότερα πλοία. Οι σύμμαχοι από την πλευρά τους έχασαν δύο πλοία, ενώ αρκετά ακόμη έπαθαν σημαντικές ζημιές. Ο συνολικός απολογισμός των νεκρών ήταν έξι χιλιάδες. Μετά τη λήξη των εχθροπραξιών (1829) και την ανακήρυξη της ανεξαρτησίας του ελληνικού κράτους, Γάλλοι μηχανικοί υπό τις διαταγές του στρατηγού Μαιζών σχεδίασαν εδώ, στον μυχό του ειδυλλιακού όρμου, μια καινούργια πόλη. Καθώς σε μικρή απόσταση είχαν ήδη ανιχνευτεί τμήματα της αρχαίας ομηρικής Πύλου του βασιλιά Νέστορα, ο αρχαιολάτρης Μαιζών ονόμασε -τιμής ένεκεν- την πόλη, Πύλο.
Φημισμένος προορισμός
Ο τόπος σήμερα είναι εξαιρετικά δημοφιλής ως διεθνής καλοκαιρινός προορισμός, καθώς διαθέτει ποιοτικές υποδομές αλλά και υπέροχες παραλίες. Οσοι, όμως, γνωρίζουν την Πύλο και έχουν περιηγηθεί στην ευρύτερη περιοχή, ξέρουν καλά πως η εποχή της είναι η άνοιξη. Η νοτισμένη γη πλημμυρίζει με κάθε είδους αγριολούλουδα, ο καιρός είναι ζεστός όσο πρέπει και προδιαθέτει για ατελείωτες εξερευνήσεις με τα πόδια, αλλά και χαλαρούς περιπάτους στο βουνό και στην ακροθαλασσιά. Η λιμνοθάλασσα της Γιάλοβας γεμίζει πουλιά, ενώ δεν είναι λίγοι οι τολμηροί που επιχειρούν τις πρώτες βουτιές στα νερά του Ιονίου.
Η Πύλος απέχει από την Αθήνα, μέσω Τρίπολης-Καλαμάτας, 285 χλμ.Βέβαια μπορείτε να έρθετε και μέσω Πάτρας-Πύργου, αλλά σε αυτή την περίπτωση θα χρειαστεί να καλύψετε 450 χλμ. Υπάρχει και μια εναλλακτική διαδρομή με σαφώς περισσότερες στροφές, αλλά αρκετά ενδιαφέρουσα. Ετσι, λοιπόν, από την Τρίπολη μπορείτε να κατηφορίσετε για Κυπαρισσία και από εκεί να συνεχίσετε παραλιακά προς Φιλιατρά και Πύλο. Σε αυτή την περίπτωση θα διανύσετε από την Αθήνα 310 χλμ., αρκετά από αυτά σε δρόμους επαρχιακούς.
Το παλάτι του Νέστορα
Αξίζει να επισκεφθείτε τη Χώρα Τριφυλίας (15 χλμ. από Πύλο) όπου έχουν ανασκαφεί τμήματα απ' το παλάτι του Νέστορα. Ισως αυτό ήταν το ανάκτορο που επισκέφτηκε ο Τηλέμαχος, σύμφωνα με τις περιγραφές του Ομήρου στην Οδύσσεια. Οι ανασκαφές έφεραν στο φως ευρήματα που χρονολογούνται από το 2000 π.Χ. Η κραταιά πόλη καταστράφηκε το 1200 π.Χ. από πυρκαγιά. Στην ευρύτερη περιοχή βρέθηκαν, επίσης, πήλινα πλακίδια με επιγραφές σε Γραμμική Β'. Κοντά στο ανάκτορο του Νέστορα διασώζονται σημαντικοί θολωτοί τάφοι, σίγουρα, όμως, αυτό που κερδίζει τις εντυπώσεις είναι το αξιόλογο Αρχαιολογικό Μουσείο.
Χαλαροί περίπατοι
Ο οικιστικός ιστός της πολίχνης ξεκινά από τη θάλασσα και ανεβαίνει αρκετά ψηλότερα τις πλαγιές του λόφου. Γύρω από το λιμάνι ποζάρουν τα νεοκλασικά αρχοντικά και τα είδωλά τους μπερδεύονται με αυτά των καϊκιών. Από το παλιό λιμάνι αναχωρούν τα καΐκια που πραγματοποιούν εκδρομές στη Σφακτηρία και στα άλλα νησάκια του κόλπου, όπου υπάρχουν μνημεία των πεσόντων της ναυμαχίας. Σε μικρή απόσταση από το παλιό λιμάνι, συναντάμε την κεντρική πλατεία της Πύλου, αυτή των Τριών Ναυάρχων. Το όνομά της οφείλεται στους ναυάρχους των Μεγάλων Δυνάμεων, Κόδριγκτων, Δεριγνύ και Χέυδεν, που ηγούντο της ιστορικής ναυμαχίας. Στη δροσιά των θεόρατων πλατάνων, απλώνουν οι καφετέριες τα τραπεζάκια τους. Η πλατεία είναι σημείο αναφοράς - από εδώ θα περάσουν όλοι, ντόπιοι κι επισκέπτες. Στο κέντρο της ξεχωρίζει το μνημείο που στήθηκε το 1933 προς τιμήν των πεσόντων της ναυμαχίας. Το λιτό μνημείο πλαισιώνουν δύο κανόνια εποχής, ένα βενετσιάνικο και ένα τούρκικο.
Περπατώντας χαλαρά τα ακτινωτά σοκάκια που απλώνονται γύρω από την πλατεία θα δείτε παλιές εκκλησίες, μερικά από τα πιο χαρακτηριστικά νεοκλασικά κτίρια, αλλά και το παλιό φαρμακείο που παραμένει απαράλλακτα ίδιο, εδώ και 70 χρόνια. Σε μικρή απόσταση από την πλατεία βρίσκεται το Αντωνοπούλειο Αρχαιολογικό Μουσείο (που, όμως, αυτόν τον καιρό είναι κλειστό, καθώς πραγματοποιούνται έργα ανακαίνισης και αναβάθμισης). Στην άκρη της πόλης, στον δρόμο προς Μεθώνη, θα δείτε τις Καμάρες, που δεν είναι τίποτα άλλο από τον αγωγό που τροφοδοτούσε με νερό το Νιόκαστρο. Κάποτε εδώ γινόταν ένα από τα σημαντικότερα πανηγύρια της Μεσσηνίας γι' αυτό και οι παλιοί αναφέρουν την περιοχή ως «Πανηγυρίστρα».
Θέα από το Νιόκαστρο
Κοντά στο δημαρχείο, απέναντι από το λιμάνι, βρίσκεται η αναπαλαιωμένη οικία όπου γεννήθηκε ο Κώστας Τσικλητήρας, ο θρυλικός χρυσός Ολυμπιονίκης στο άλμα εις ύψος και στο άλμα εις μήκος άνευ φόρας των πρώτων Ολυμπιάδων. Από το παλιό λιμάνι ή την πλατεία των Τριών Ναυάρχων μπορείτε να ανηφορίσετε ως το Νιόκαστρο που βρίσκεται στη δεξιά άκρη του λιμανιού. Το Νιόκαστρο κτίσθηκε το 1573 από τους Τούρκους με σκοπό να ελέγχουν την πρόσβαση στο κόλπο του Ναυαρίνου, ενώ προσθήκες έκαναν αργότερα και οι Ενετοί.
Μετά τη Ναυμαχία του Ναυαρίνου, οι Γάλλοι μηχανικοί όχι μόνο επισκεύασαν το Νιόκαστρο, αλλά και αναβάθμισαν την άμυνά του με νέα έργα. Σήμερα, θεωρείται ένα από τα καλύτερα διατηρημένα κάστρα της Πελοποννήσου. Η θέα από τις επάλξεις του προς το Ιόνιο και τη Σφακτηρία είναι αφοπλιστική. Στον χώρο του κάστρου ξεχωρίζει η γοτθική εκκλησία της Μεταμόρφωσης του Σωτήρα. Ιδιαίτερη είναι η ιστορία αυτής της εκκλησίας, η οποία αρχικά ήταν τζαμί. Η μορφή του ναού όπως τον βλέπουμε σήμερα ολοκληρώθηκε στις αρχές του 20ου αιώνα με την ανέγερση του καμπαναριού.
Στο «Κτίριο του Πασά», μέσα στον χώρο του Νιόκαστρου, λειτουργεί με την εποπτεία της Εφορίας Εναλίων Αρχαιοτήτων η θεματική έκθεση «Ναυάγια», που παρουσιάζει τα σημαντικότερα ναυάγια των ακτών της Πελοποννήσου.
Αρμενίζοντας στην ασάλευτη θάλασσα προς τα νησάκια του κόλπου
Την Πύλο την είχαμε επισκεφθεί πολλές φορές στο παρελθόν, δεν είχε τύχει, όμως, να πραγματοποιήσουμε τη διάσημη κρουαζιέρα που ξετρελαίνει Ελληνες και ξένους επισκέπτες. Αυτή τη φορά ήμασταν καλύτερα οργανωμένοι - είχαμε συνεννοηθεί με τον βαρκάρη από την προηγούμενη για μια ολιγόωρη βόλτα στα νησάκια («αύριο στις εννιά το πρωί στο λιμάνι», μας είπε). Πράγματι, στις εννιά ήταν εκεί και μας περίμενε, στη λάντζα του, φρεσκοβαμμένη και πεντακάθαρη, ζεσταίνοντας τις μηχανές.
Η θάλασσα ήταν γυαλί κι ασάλευτη, όπως συνήθως, στον κλειστό κόλπο του Ναυαρίνου. Το βαρύ ξύλινο σκάφος έβαλε πρώτα πλώρη για το νησάκι Τρυπητό, που παρεμβάλλεται με τον απόκρημνο βράχο του ανάμεσα στη Σφακτηρία και την αντικρινή μεσσηνιακή γη, φράζοντας την είσοδο του κόλπου και εισπράττοντας όλο τον θυμό του Ιονίου Πελάγους. Στη νότια άκρη του βράχου δεσπόζει ο φάρος του Τσιχλή Μπαμπά (Φανάρι) και στην άλλη μεριά χάσκει η περίφημη τρύπα που έδωσε και το όνομα στη νησίδα. Εδώ, αναλαμβάνει την ξενάγηση ο λαλίστατος και καταρτισμένος καπετάνιος, που μας πληροφορεί ότι σύμφωνα με την ντόπια παράδοση, αν μια έγκυος γυναίκα περάσει με βάρκα μέσα από την τρύπα, το παιδί που θα γεννήσει θα είναι αγόρι!
Το στενό πέρασμα ανάμεσα στο Τρυπητό και στη Σφακτηρία είναι γνωστό και σαν «δίαυλος του Αρη», καθώς από αυτό πέρασε το 1825 το ελληνικό πολεμικό, καταναυμαχώντας τον τούρκικο στόλο στον αποκλεισμό του Νιόκαστρου. Το εκδρομικό πλοιάριο δένει στη μικρή προβλήτα που υπάρχει πλάι στην τρύπα του βράχου, δίνοντας την ευκαιρία στους επισκέπτες να ανηφορίσουν τα σκαλιά ως το μνημείο των Γάλλων πεσόντων που έστησε η γαλλική κυβέρνηση το 1890 προς τιμήν των Γάλλων ναυτών που σκοτώθηκαν στη ναυμαχία.
Φυσικός κυματοθραύστης
Επόμενη στάση η νησίδα Σφακτηρία, που είναι και η μεγαλύτερη από τα νησάκια της περιοχής. Το νησί είναι απόκρημνο και δασωμένο και λειτουργεί, λόγω του φυσικού του προσανατολισμού, σαν φυσικός κυματοθραύστης, καθιστώντας το λιμάνι του Ναυαρίνου το ασφαλέστερο στη δυτική Πελοπόννησο. Το νησί πέρασε στην ιστορία το 425 π.Χ. από την περίφημη μάχη που έγινε εδώ κατά τη διάρκεια του Πελοποννησιακού Πολέμου μεταξύ Σπαρτιατών και Αθηναίων και έληξε με καθολική νίκη των δεύτερων. Θεμελιωμένο πάνω στα βράχια, διακρίνεται από τη θάλασσα το μνημείο του Ιταλού φιλέλληνα και υπουργού στρατιωτικών της Ιταλίας, κόμη Σανταρόζα, που σκοτώθηκε κατά τη διάρκεια της πολιορκίας του Νιόκαστρου, ενώ και σε διάφορα άλλα σημεία υπάρχουν ακόμη επιτύμβιες στήλες Ελλήνων και φιλελλήνων πεσόντων της ναυμαχίας.
Το πλοιάριο δένει στην τσιμεντένια προβλήτα και οι επισκέπτες ακολουθούν το σύντομο μονοπάτι που οδηγεί στη μικρή ξύλινη ρώσικη εκκλησία, αφιερωμένη στον Αγιο Νικόλαο, που στήθηκε εδώ από τη ρωσική κυβέρνηση το 1897 προς τιμήν των Ρώσων νεκρών - σε μικρή απόσταση διακρίνονται τα χαλάσματα μιας ακόμη μικρής εκκλησίας που οι ντόπιοι ονομάζουν Παναγούλα. Κάθε χρόνο, κατά τη διάρκεια των επετειακών εκδηλώσεων για τη Ναυμαχία του Ναυρίνου, η φρεγάτα του ρώσικου πολεμικού ναυτικού επισκέπτεται το εκκλησάκι στη Σφακτηρία και αποτίνει φόρο τιμής στους πεσόντες.
Αν θέλετε να περπατήσετε, αξίζει ν' ακολουθήσετε το μονοπάτι που συνεχίζει από την εκκλησία του Αγίου Νικολάου, για περίπου 800 μέτρα, ως το ψηλότερο σημείο του νησιού, όπου διακρίνονται τμήματα οχύρωσης. Η θέα προς τον κόλπο του Ναυαρίνου και τη λιμνοθάλασσα της Γιάλοβας είναι μοναδική. Συνήθως, τελευταία στάση της ευχάριστης θαλασσινής περιήγησης είναι το Χελωνάκι, η νησίδα που βρίσκεται στο κέντρο του κόλπου, όπου θα δείτε και το αγγλικό μνημείο.
Εναλλακτικές δραστηριότητες
Η ευρύτερη περιοχή της Πύλου, με το πολυμορφικό τοπίο, συνδυάζει ιδανικά λιμνοθάλασσες και λαχταριστές παραλίες, ήπια βουνά που κρύβουν στα φαράγγια τους πανέμορφους καταρράκτες και είναι ένας πραγματικός παράδεισος για τον φυσιολάτρη-περιπατητή. Αν και ακόμη δεν έχουν αρχίσει οι βουτιές στα ειδυλλιακά ακρογιάλια, θα πρέπει οπωσδήποτε να επισκεφθείτε το θαύμα της φύσης που ακούει στο όνομα Βοϊδοκοιλιά. Την παραλία της Βοϊδοκοιλιάς θα τη συναντήσετε στη σκιά του βράχου όπου βρίσκεται το Παλιόκαστρο, στο βορειοδυτικό άκρο της λιμνοθάλασσας Διβαρίου (ή Γιάλοβας).
Φυσικά το όνομά της οφείλεται στο χαρακτηριστικό ημικυκλικό σχήμα της. Από τη Βοϊδοκοιλιά ξεκινά ένα βατό μονοπάτι που διατρέχει τους αμμόλοφους και οδηγεί μετά από 30 λεπτά ήπιας και εξαιρετικά ευχάριστης πεζοπορίας στη σπηλιά του Νέστορα, όπου θ' απολαύσετε τη θέα προς τη λιμνοθάλασσα και τη Βοϊδοκοιλιά. Από εδώ και πάνω η ανάβαση γίνεται εντονότερη, καθώς το μονοπάτι διατρέχει τον απόκρημνο βράχο που καταλήγει στα χαλάσματα του Παλιόκαστρου.
Νότια της Βοϊδοκοιλιάς και σχεδόν μέχρι το παραθαλάσσιο χωριό Γιάλοβα αναπτύσσεται η ομώνυμη λιμνοθάλασσα που αποτελεί τον νοτιότερο, διεθνούς σημασίας υγρότοπο των Βαλκανίων, αφού είναι ένας σημαντικός σταθμός για χιλιάδες πουλιά που μεταναστεύουν από και προς την Αφρική. Συνολικά έχουν καταγραφεί 265 είδη της φτερωτής πανίδας - δηλαδή το 63% των ειδών που συναντώνται στην Ελλάδα (πηγή: Ορνιθολογική Εταιρεία). Ακόμη, εδώ επιβιώνει μια μικρή αποικία, μοναδική στην Ευρώπη, του Αφρικανικού χαμαιλέοντα.
Ο καλύτερος τρόπος για να γνωρίσετε το ευαίσθητο αυτό οικοσύστημα, που αυτή την εποχή σφύζει από ζωή, είναι με τα πόδια ή για περισσότερη ξεκούραση, με το ποδήλατο. Αν δεν έχετε δικό σας ποδήλατο μπορείτε να νοικιάσετε σε κάποιο από τα καταστήματα που υπάρχουν στο χωριό Γιάλοβα. Από εδώ θα κατευθυνθείτε στην ακτή και με πορεία βόρεια θα περάσετε τις εγκαταστάσεις του κάμπινγκ και θα συνεχίσετε παράλληλα με τη θάλασσα. Ο χωμάτινος δρόμος που οδηγεί στην καρδιά του οικοσυστήματος είναι κλειστός με μπάρα, όμως επιτρέπεται η πρόσβαση σε πεζοπόρους και ποδηλάτες - θα τον ακολουθήσετε και θα κινηθείτε παράλληλα με τη λιμνοθάλασσα. Εντελώς διαφορετικό είναι το σκηνικό λίγο ψηλότερα από την ακτή. Εδώ, στο πλούσιο ανάγλυφο των βουνών και κοντά στο χωριό Χαραυγή (22 χλμ. ανατολικά της Πύλου), θα συναντήσετε τους πανέμορφους καταρράκτες στη θέση Πολυλίμνιο.
Αφήστε το όχημά σας στο πλάτωμα, γεμίστε τα παγούρια από την κρήνη που υπάρχει στην αρχή του μονοπατιού και κατηφορίστε. Δεν θα περπατήσετε πάνω από 20 λεπτά ώσπου να βγείτε στην πρώτη λιμνούλα, «του Ιταλού» (η ονομασία προέρχεται από έναν Ιταλό στρατιώτη, ο οποίος πνίγηκε εδώ την περίοδο της Κατοχής). Η πεζοπορία είναι ευχάριστη και το μονοπάτι φαρδύ, με κουπαστές και πεζογέφυρες, που θα σας διευκολύνουν αρκετά.
Συνεχίστε παράλληλα με το ποτάμι ως τη λίμνη Κάδη και τον μεγάλο καταρράκτη, όπου οι πιο τολμηροί μπορείτε να κάνετε και μια... βουτιά. Από εδώ αρχίζουν τα δύσκολα. Η διαδρομή γίνεται έντονα ανηφορική, καθώς τραβά για τη θέση Μαυρολιμνιά. Παρόμοιο είναι το σκηνικό και στους καταρράκτες Καλάμαρη που βρίσκονται κοντά στο χωριό Σχινόλακα (9 χλμ. από Πύλο).
Φράγκικο κάστρο
Το Παλιόκαστρο είναι το παλιότερο κάστρο της περιοχής - κτίστηκε από τους Φράγκους τον 13ο αιώνα. Ξεχωρίζει στην κορυφή του βράχου, καθώς κρέμεται πάνω από την παραλία της Βοϊδοκοιλιάς και τη Σφακτηρία. Θεωρούνταν απόρθητο, κυρίως λόγω της οχύρωσης και του απόκρημνου εδάφους του και ιδιαίτερα σημαντικό για την άμυνα του κόλπου του Ναυαρίνου.
ΔΙΑΜΟΝΗ
«Ρhilip» (27230 22741, www.hotelpylos.com/gr), «Ανεζίνα» (27230 22147,http://www.hotelanezina.com/), «Karalis» (27230 22960,http://www.hotelkaralis.gr/), «Δώδεκα Θεοί» (27230 22179,http://www.12gods.biz/), «Thanos village» (27230 22115,http://www.appthanos.eu/).
ΦΑΓΗΤΟ
Στην Πύλο, στην άκρη του λιμανιού, στην ταβέρνα «Τέσσερις εποχές», δώστε έμφαση στα φρέσκα ψάρια. Στην πλατεία, στο εστιατόριο «Γρηγόρης», δοκιμάστε παραδοσιακό σπιτικό φαγητό. Εξαιρετικό είναι και το εστιατόριο του ξενοδοχείου «Ρhilip», όπου θα δοκιμάσετε θαλασσινά και μεσσηνιακή κουζίνα, απολαμβάνοντας την εξαίσια θέα. Στη Γιάλοβα στο εστιατόριο «Ελιά» θα δοκιμάσετε ελληνικές και μεσογειακές γεύσεις. Προτεινόμενο είναι και το παραλιακό ποιοτικό εστιατόριο «Κοχύλι».
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΑΔΗΣ
"ΕΘΝΟΣ" 11/04/2014
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου