Έχοντας απορροφήσει το σοκ από την επιβολή των κεφαλαιακών περιορισμών το καλοκαίρι του 2015 και την υπερφορολόγηση των συνεπών φορολογουμένων, που οδήγησε σε συνεχή μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών και "πάγωμα" της κατανάλωσης, οι μεγάλες ελληνικές επιχειρήσεις, μεταξύ αυτών και η καπνοβιομηχανία "Καρέλιας", δείχνουν να βρίσκουν πλέον ένα βηματισμό ικανό να τις οδηγήσει σε αναπτυξιακή τροχιά, με έμφαση στην εξωστρέφεια, καθώς η χώρα εργάζεται για να απαλλαγεί από τα μνημόνια και να αποκαταστήσει τη θέση της στις διεθνείς αγορές.
Ειδικότερα, η καλαματιανή εταιρεία έκλεισε τον κύκλο εργασιών της το 2016 στα 217.252 εκατομμύρια ευρώ, έναντι 225.667 εκατομμυρίων ευρώ το 2015, παρουσιάζοντας μικρή πτώση της τάξης του 3,73%. Τα κέρδη της προ φόρων το 2016 έφτασαν στα 88.902 εκατομμύρια ευρώ.
Γενικότερα, η περυσινή χρονιά θεμελίωσε τη δυναμική ανάκαμψη της πλειονότητας των ελληνικών επιχειρήσεων, παρά τις διαρκείς δυσκολίες, ανάκαμψη η οποία συνεχίστηκε και στην τρέχουσα χρήση.
Στο επίκεντρο βρέθηκαν όμιλοι με έντονα διαφοροποιημένη στρατηγική και δραστηριότητα, ισχυρό εξωστρεφές αποτύπωμα και μικρή (ή "ελεγχόμενη") εξάρτηση από την εσωτερική αγορά, που συνεχίζει να υφίσταται τις επιπτώσεις της περαιτέρω συρρίκνωσης της κατανάλωσης και των στρεβλώσεων που δημιουργεί η αύξηση της φορολόγησης, έμμεσης και άμεσης, των νοικοκυριών.
Ένα από τα ορόσημα του 2016 ήταν η επιστροφή των ελληνικών τραπεζών στην κερδοφορία, έχοντας παράλληλα ενισχύσει την κεφαλαιακή τους επάρκεια. Ακόμα και σήμερα διατηρούν δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας Tier 1 που βρίσκεται μεταξύ των υψηλότερων στην Ευρωπαϊκή Ένωση, στο 17,2% κατά μέσο όρο, ή 33 δισ. ευρώ κεφάλαια.
Καταλύτη για την πορεία τους το 2017 και στη νέα χρονιά αποτελεί η δυνατότητά τους να επιτύχουν τους στόχους μείωσης των μη εξυπηρετούμενων δανείων (NPLs) και των ανοιγμάτων (NPEs), κάτι που θα κριθεί στη διάρκεια του 2018.
Μια δυναμική η οποία θα πρέπει να συντηρηθεί και να ενισχυθεί τη νέα χρονιά, η οποία αναμένεται κομβική σε πολλά επίπεδα. Είναι η χρονιά που θα καθορίσει τη μορφή που θα έχει η έξοδος της Ελλάδας από τα "προγράμματα προσαρμογής", αλλά και τις τελικές αποφάσεις για τις παρεμβάσεις στο χρέος. Πολλά, για την οικονομία και τις επιχειρήσεις, θα κριθούν και από τη χρονική ακρίβεια των γεγονότων. Πρώτο βήμα είναι η πολιτική ολοκλήρωση της 3ης αξιολόγησης μέσα στον Ιανουάριο, ακολουθεί το ζήτημα των τραπεζικών stress tests που θα διενεργηθούν στις αρχές του χρόνου, η αξιολόγηση του ΔΝΤ και οι αποφάσεις για τον ρόλο του και επόμενο βήμα είναι η συμφωνία για την 4η, και (προς το παρόν) τελευταία, αξιολόγηση του Μνημονίου αργότερα, τον προσεχή Μάιο-Ιούνιο. Παράλληλα, θα ξεδιπλωθεί το σχέδιο της κυβέρνησης για νέες ομολογιακές εκδόσεις, με στόχο την πλήρη επιστροφή μετά τον Αύγουστο του 2018, αλλά και τη σταδιακή άρση των κεφαλαιακών ελέγχων, για τους οποίους ακόμη δεν υπάρχει ορατό χρονοδιάγραμμα. Και πολλά θα κριθούν από τη δυνατότητα της κυβέρνησης να διατηρήσει το κλίμα που έχει δημιουργηθεί. Να μη δώσει αφορμές για νέα διατάραξη της (εύθραυστης) εμπιστοσύνης, αλλά να βοηθήσει τη διαδικασία ανάκαμψης που ακόμη βρίσκεται στα σπάργανα.
Διότι το κύριο ζητούμενο για τον επιχειρηματικό κόσμο και την επενδυτική κοινότητα είναι να ανακτηθεί η τρωθείσα εμπιστοσύνη από τα γεγονότα του 2015 και, εν συνεχεία, την αμφίσημη αντιμετώπιση μεγάλων επενδύσεων που μπορούν να τονώσουν την ανάπτυξη και να δημιουργήσουν θέσεις εργασίας. Εάν συμβεί αυτό, και οι τράπεζες θα μπορέσουν, έχοντας κλείσει τα ανοιχτά τους μέτωπα, να επιτελέσουν τον πρωταρχικό τους ρόλο, αυτόν της χρηματοδότησης της επιχειρηματικότητας. Για τους ελληνικούς ομίλους αυτό αποτελεί, ίσως, ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα, καθώς η πρόσβαση σε κεφάλαια από το εγχώριο τραπεζικό σύστημα παραμένει δυσχερής και ασύμφορη λόγω κόστους.
Για το λόγο αυτό και όσοι από τους μεγάλους ομίλους πληρούσαν τις προϋποθέσεις κατόρθωσαν να υλοποιήσουν, με σημαντική επιτυχία, εκδόσεις ομολογιών, μέσω των οποίων εξασφάλισαν "φθηνότερα" κεφάλαια και μείωσαν το κόστος χρηματοδότησης του δανεισμού τους. Μια τάση που διατηρήθηκε το 2017 και θα συνεχιστεί, καθώς αποκλιμακώνονται διαρκώς οι αποδόσεις και το spread των ελληνικών ομολόγων.
Τα προβλήματα
Παρ’ όλα αυτά, τα προβλήματα παραμένουν. Η Ελλάδα έχει από τους υψηλότερους φορολογικούς συντελεστές στην Ευρώπη. Για παράδειγμα, ΦΠΑ 24%, έναντι 20,1% κατά μέσο όρο στην Ευρώπη, φόρο εισοδήματος νομικών προσώπων 29%, έναντι 19,5%, φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων (ανώτατος οριακός συντελεστής) 45%, έναντι 34,9%, εισφορές κοινωνικής ασφάλισης 16% για τον εργαζόμενο και 24,1% για τον εργοδότη, έναντι 12,8% και 21,7% αντιστοίχως. Η Ελλάδα έχει, επίσης, από τους υψηλότερους στην Ευρώπη φορολογικούς συντελεστές στους ειδικούς φόρους κατανάλωσης, με τα έσοδα αφενός από τον καπνό και το αλκοόλ και αφετέρου από τα καύσιμα να ανέρχονται σε 1,6% και 3,0% του ΑΕΠ, έναντι 0,8% και 1,9% του ΑΕΠ στην Ευρώπη αντιστοίχως. Το ίδιο ισχύει, τέλος, και όσον αφορά στη φορολόγηση της ακίνητης περιουσίας, όπου τα έσοδα από τον επαναλαμβανόμενο φόρο κατοχής, όπως ο ΕΝΦΙΑ, στην Ελλάδα ανέρχονται σε 2,7% του ΑΕΠ, έναντι 1,6% του ΑΕΠ στην Ευρώπη. Ταυτόχρονα, και λόγω του ύψους των συντελεστών αυτών, η Ελλάδα είναι πρωταθλήτρια στη φοροδιαφυγή, την αδήλωτη εργασία, το λαθρεμπόριο και τη μείωση των τιμών των ακινήτων. Και όπως αναφέρει ο ΣΕΒ, η υπερφορολόγηση μεγεθύνει τη φοροδιαφυγή και σκοτώνει την ανάπτυξη και την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας.
Μια ανταγωνιστικότητα που συνεχίζει να παραμένει ζητούμενο, καθώς η θέση της Ελλάδας διεθνώς υποχωρεί. Η έκθεση για την παγκόσμια ανταγωνιστικότητα του World Economic Forum για το 2016-2017 καταγράφει για την Ελλάδα υποχώρηση στην 86η θέση, από την 81η πέρυσι. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται περισσότερο στην κακή μακροοικονομική κατάσταση παρά σε μια σημαντική επιδείνωση των επιδόσεων της οικονομίας σε επιμέρους πεδία.
Αυτό δε σημαίνει ότι δεν παραμένουν σημαντικές αδυναμίες, όχι μόνο σε επίπεδο θεσμών, αλλά και σε ζητήματα όπως το επίπεδο πρόσβασης σε χρηματοδότηση για τις επιχειρήσεις, η υπερφορολόγηση και η μη προώθηση ή και υποχώρηση μεταρρυθμίσεων. Από την άλλη, η χώρα συνεχίζει να έχει, μεταξύ άλλων και παρά τις αναμενόμενες απώλειες λόγω της κρίσης, ικανό προσωπικό, επιχειρήσεις που μετασχηματίζονται με ρεαλισμό και καλά κέντρα έρευνας. Τα πεδία στα οποία πρέπει να εστιάσει τις προσπάθειές της η κυβέρνηση είναι η βελτίωση της ποιότητας των ασκούμενων πολιτικών, η μείωση της αβεβαιότητας και η αποκατάσταση της πρόσβασης των επιχειρήσεων σε χρηματοδότηση, ώστε να αξιοποιηθούν τα πλεονεκτήματα της χώρας.
Πώς συντάχθηκε η λίστα
Με βάση τα πλέον πρόσφατα δημοσιευμένα αποτελέσματα χρήσης, επελέγησαν είτε όμιλοι εταιρειών με συνολικό κύκλο εργασιών άνω των 100 εκατομμυρίων ευρώ είτε εταιρείες οι οποίες δεν ανήκουν σε ομίλους, αλλά έχουν πραγματοποιήσει κύκλο εργασιών άνω των 100 εκατομμυρίων ευρώ. Ως εκ τούτου, θυγατρικές εταιρείες ομίλων οι οποίες έχουν κύκλο εργασιών άνω των 100 εκατ. και ενοποιούνται στον όμιλο έχουν περιληφθεί στις ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις για τους σκοπούς του παρόντος. Παρότι έχουν συμπεριληφθεί εταιρείες οι οποίες ανήκουν σε ομίλους στο εξωτερικό και ενοποιούνται στις οικονομικές καταστάσεις του ομίλου, για τους σκοπούς του παρόντος δημοσιεύονται τα στοιχεία που αφορούν στην εταιρεία και όχι τον όμιλο, για λόγους εντοπιότητας.
Οι εταιρείες ιεραρχήθηκαν σύμφωνα με τον κύκλο εργασιών (από τον υψηλότερο στον χαμηλότερο) και τα ποσά είναι σε χιλιάδες ευρώ. Σημειώνεται ότι στον κύκλο εργασιών περιλαμβάνονται και τα έσοδα από διακοπτόμενες δραστηριότητες (σε όσες περιπτώσεις υπήρχαν). Επίσης, ο κύκλος εργασιών των εταιρειών δεν περιλαμβάνει φόρους και άλλα ποσά που δεν αναλογούν στα συνολικά έσοδα (π.χ., clawback, τέλη ταξινόμησης, ΦΠΑ κ.λπ.). Αναφορικά με τις τραπεζικές εταιρείες, σημειώνεται ότι ως κύκλος εργασιών ορίζονται τα μικτά έσοδα από τόκους και προμήθειες. Αντίστοιχα, σχετικά με τις ασφαλιστικές εταιρείες, ως κύκλος εργασιών ορίζονται τα καθαρά δεδουλευμένα ασφάλιστρα.
Σημειώνεται ότι η παρούσα λίστα δεν περιλαμβάνει ομίλους εταιρειών ή/και εταιρείες οι οποίες δεν έχουν δημοσιεύσει οικονομικές καταστάσεις έως την ημερομηνία άντλησης των οικονομικών δεδομένων, η οποία ορίζεται η 12η Δεκεμβρίου 2017. Για όσους ομίλους ή και εταιρείες δε δημοσιεύουν οικονομικές καταστάσεις με τέλος χρήσης 31/12/2016, έχουν χρησιμοποιηθεί τα πλέον πρόσφατα στοιχεία.
Η άντληση των οικονομικών δεδομένων που λήφθηκαν υπόψη (ήτοι κύκλος εργασιών, κέρδη προ φόρων κ.λπ.) για την ανάλυση κύκλου εργασιών εταιρειών πρόσφατων δημοσιευμένων οικονομικών καταστάσεων πραγματοποιήθηκε από τις βάσεις δεδομένων (ICAP) που χρησιμοποιεί η Deloitte, καθώς επίσης και από τις ιστοσελίδες των εταιρειών, το ΓΕΜΗ κ.λπ. Ως εκ τούτου, αποτελεί συλλογή δημοσιευμένων πληροφοριών, παρέχεται αποκλειστικά για σκοπούς πληροφόρησης και δεν συνιστά οικονομοτεχνική ή λογιστική μελέτη, συμβουλή, γνωμοδότηση κ.λπ.
Επίσης, τα οικονομικά στοιχεία δεν έχουν αναμορφωθεί με τυχόν παρατηρήσεις από ορκωτούς ελεγκτές. Οι αριθμοδείκτες έχουν προέλθει από στοιχεία και υπολογισμό που έλαβε η Deloitte από τις βάσεις δεδομένων που χρησιμοποιεί και δεν έχουν υποστεί οικονομοτεχνικό έλεγχο από την Deloitte. Ο υπολογισμός των αριθμοδεικτών μπορεί να διαφέρει σε σύγκριση με τον αντίστοιχο που χρησιμοποιεί η εκάστοτε εταιρεία. Ως εκ τούτου, θα πρέπει να θεωρείται ενδεικτική η τιμή τους.
Τέλος, η Deloitte δεν έχει προβεί σε έλεγχο των οικονομικών δεδομένων. Σε τυχαίο και περιορισμένο δείγμα έχει προβεί στην αντιπαραβολή των οικονομικών δεδομένων (ήτοι κύκλος εργασιών και κέρδη προ φόρων) με τις αντίστοιχες οικονομικές καταστάσεις εταιρειών, χωρίς κάποιο προφανές εύρημα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου