Δευτέρα 15 Ιουλίου 2019

"Ανοχύρωτο" το μέλλον της Αρχαίας Θουρίας


Το έργο που γίνεται εδώ και χρόνια για την ανάδειξη της Αρχαίας Θουρίας είναι σημαντικό και πρωτοποριακό. Χάρις στις άοκνες προσπάθειες της Δρ. Ξένης Αραπογιάννη, η οποία είναι Διευθύντρια των ανασκαφών, αλλά και του προσωπικού που συνεργάζεται, έχουν έρθει στο φως σημαντικά ευρήματα.
Προχθές το πρωί, απηύθυνε κάλεσμα προς τα τοπικά μέσα ενημέρωσης, προκειμένου να γνωρίσουμε από κοντά τα όσα γίνονται.
Φυσικά κανείς δεν μπορεί να μην μείνει εντυπωσιασμένος μπροστά στα όσα βλέπει.
Ταυτόχρονα, όμως, και, να μην νιώσει έναν κόμπο το λαιμό, όταν καταλαβαίνει ότι για να συνεχιστεί αυτή η εξαιρετική προσπάθεια απαιτείται να βάλουν το χέρι στην τσέπη κάποιοι ιδιώτες, και ελάχιστα ο Δήμος, η Περιφέρεια, το αρμόδιο Υπουργείο. Βλέπετε ο πολιτισμός κοστίζει για τους εκάστοτε κρατούντες…
Με την κυρία Αραπογιάννη, είχαμε το πρώτο μας ραντεβού στο χώρο του Αρχαίου Θεάτρου όπου και μας εξήγησε το πώς ξεκίνησε η προσπάθεια αποκάλυψής του.   Άλλωστε ήταν κάτι που την "έτρωγε" για πολλά χρόνια.
Κατά τη διάρκεια της ανασκαφικής περιόδου του 2016 ανακαλύφθηκαν τα πρώτα σαφή κατάλοιπα αρχαίου θεάτρου. Η θέση βρίσκεται στο υψηλότερο σημείο της δυτικής πλευράς του υψώματος, όπου εξαπλώνεται η αρχαία πόλη της Θουρίας.
Το θέατρο έχει προσανατολισμό προς τα δυτικά, με θέα την απέραντη εύφορη πεδιάδα της Μεσσηνίας, γνωστή στην αρχαιότητα ως «Μακαρία» και στο βάθος, προς τα νοτιοδυτικά, τη θάλασσα του Μεσσηνιακού κόλπου, ο οποίος στην αρχαιότητα ονομαζόταν «και ρουθουνίζοντας κοιτάζει τον κάμπο και αφουγκράζεται πριν άλλο σκίρτημα σε Θουριάτης» κόλπος.
Η ανασκαφική έρευνα έφερε στο φως τμήμα του ισχυρού αναλημματικού τοίχο του κοίλου του θεάτρου, ο οποίος αποκαλύφθηκε σε μήκος 12,30μ. και σε ύψος σχεδόν 4μ., αλλά και πολλά άλλα στοιχεία.
Ξαφνικά νιώθεις σαν τον ήρωα του Εμπειρίκου: " Έτσι, λοιπόν, «πήδηξε ο Αίγαγρος και στάθηκε σε μια ψηλή κορφή. Στητός άλλη κορφή τον πάει.
 Τα μάτια του λάμπουν σαν κρύσταλλα και μοιάζουν με μάτια αετού ή ανθρώπου που μέγας οίστρος τον κατέχει. Το τρίχωμά του είναι στιλπνό και ανάμεσα στα πισινά του πόδια, πίσω και κάτω από το σουβλερό κεντρί του, βαρείς οι ογκώδεις όρχεις του κουνάνε σαν σήμαντρα μιας τηλαυγούς, μιας απολύτου ορθοδοξίας. Κάτω εκτείνεται ο κάμπος με τα λερά μαγνάδια του και τις βαρείες καδένες. Ο Αίγαγρος κοιτάζει και αφουγκράζεται.
Από τον κάμπο ανεβαίνει, σαν μέσα από πηγάδι βαθύ, μια μυριόστομη κραυγή ανθρώπων που ασθμαίνουν». Ο κάτω κόσμος τον καλεί: “Αίγαγρε! Αίγαγρε! Έλα σε μας για να χαρείς και να μας σώσεις”. Ο Αίγαγρος κοιτάζει ακόμη και αφουγκράζεται. Όμως καθόλου δεν νοιάζεται για όλου του κάτω κόσμου τη βοή και την αντάρα. Στέκει στητός στα πόδια του και κάθε τόσο μυρίζει τον αέρα, σηκώνοντας τα χείλη του σαν να βρισκόταν σε στιγμές οχείας».
Το αρχαίο θέατρο της Θουρίας ήταν άγνωστο έως σήμερα και η ανακάλυψή του αποτελεί κορυφαίο γεγονός για την αρχαία ιστορία της Μεσσηνίας αλλά και σημαντικό νέο κεφάλαιο στην επιστήμη της αρχαιολογίας.
Κατά τη διάρκεια της ανασκαφικής έρευνας η οποία διενεργήθηκε το έτος 2017 έφερε στο φως ολόκληρη την περίμετρο της ορχήστρας του αρχαίου θεάτρου, η διάμετρος της οποίας είναι 16,30μ.
Επίσης αποκαλύφθηκε πλήρως ο αποχετευτικός αγωγός, που περιτρέχει την ορχήστρα καθώς και η πρώτη σειρά των εδωλίων τα οποία βρίσκονται αδιατάρακτα στη θέση τους.
Στην νότια (δεξιά) πλευρά του κοίλου σώζονται συνολικά πέντε βαθμίδες των κερκίδων με μεγάλο μέρος των εδωλίων στη θέση τους.
Ιδιαίτερα σημαντική ήταν η ανακάλυψη τμήματος της σκηνοθήκης, στην βόρεια εξωτερική πλευρά του θεάτρου, όπου ήλθαν στο φως τρεις παράλληλες λίθινες αύλακες για την υποδοχή των τροχών της κινητής σκηνής.
Η συστηματική ανασκαφική έρευνα στο αρχαίο θέατρο της Θουρίας συνεχίστηκε για τρίτη συνεχή χρονιά και το έτος 2018.
Αποκαλύφθηκε ολόκληρη η έκταση της ορχήστρας του θεάτρου μεγάλο μέρος της οποίας καταλαμβάνει ένα επίμηκες κτίσμα μεταγενέστερων χρόνων, προφανώς αγροτικής χρήσης.
Το κτίσμα είναι εξολοκλήρου κατασκευασμένο από αρχαίο οικοδομικό υλικό του θεάτρου και κυρίως από λίθινα εδώλια, χρησιμοποιημένα σε δεύτερη χρήση.
Ολοκληρώθηκε η ανασκαφή του αναλήμματος της Νότιας παρόδου, ενώ ήλθε στο φως μεγάλο μέρος του χώρου της σκηνοθήκης, που καταλαμβάνει τη βόρεια πλευρά του θεάτρου.
Εντυπωσιακό ήταν το ανεσκαμμένο τμήμα της σκηνής, η οποία διασχίζεται από Β-Ν, από τις τρεις λίθινες αύλακες (αποκαλυφθέντος μήκους 30μ.) επάνω στις οποίες συρόταν η ξύλινη κινητή σκηνή.
Σύμφωνα με την κυρία Αραπογιάννη, η ανασκαφή για να ολοκληρωθεί θα απαιτηθούν, τουλάχιστον, δύο χρόνια ακόμα, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν θα απαιτηθούν μελέτες αναστύλωσης, χρηματοδοτήσεις και πολύς κόπος…
Ευτυχώς, όμως, που υπάρχουν άνθρωποι οχυρά του παρελθόντος, του παρόντος και του μέλλοντος.
Τα λόγια έπονται των πράξεων και μακάρι να περιγράφουν τούτες οι αράδες το μέγεθος και την αξία της προφοράς προς όλους εμάς από την ομάδα της Ξένης Αραπογιάννη.

Του Αντώνη Πετρόγιαννη

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου