ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ ΚΑΙ Ο ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ

Η δοκιμασία της ΠΟΤΑ Πυλίας

Στον Τύπο διέρρευσε το περιεχόμενο της διάσκεψη των δικαστών της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) σχετικά με απαλλοτριώσεις ακινήτων ιδιοκτητών αγροτεμαχίων στην περιοχή Ρωμανού Πυλίας, που συνδέονται και με την τύχη της σχετικής υπουργικής απόφασης χαρακτηρισμού της περιοχής ως ΠΟΤΑ. Οσοι ασχολούμαστε με την εξέλιξη της νομολογίας αλλά και την περιβαλ-λοντική ευαισθητοποίηση του ΣτΕ δεν εκπλαγήκαμε με τη θέση αυτή του ανώτατου διοικητικού δικαστηρίου.
Εδώ και αρκετά χρόνια το ΣτΕ υπενθυμίζει ότι η χώρα μας είναι η μόνη ευρωπαϊκή χώρα στην οποία δεν εφαρμόζεται χωροταξικός σχεδιασμός. Ο σχετικός νόμος του 1976 για τη Χωροταξία και το Περιβάλλον, ουδέποτε εφαρμόστηκε λόγω έλλειψης πολιτικής βούλησης.
Ομως, έπρεπε για το «ξεκοκκάλισμα» των κοινοτικών κονδυλίων οι εκάστοτε κυβερνήσεις να δείξουν στους κουτόφραγκους ότι εφαρμόζουν τέτοιο σχεδιασμό. Ετσι, βαπτίστηκε «κρέας», το ψάρι. Αντί να εγκριθούν χωροταξικά σχέδια επινοήθηκαν διάφορα υποκατάστατά τους. Κλασικό παράδειγμα οι Ζώνες Οικιστικού Ελέγχου (ΖΟΕ) που «βαπτίστηκαν» χωροταξικά σχέδια. Το ΣτΕ παρότι ανέχθηκε την «βάπτιση» αυτή, δεν παρέλειπε να υπενθυμίζει, συνεχώς, στο ΥΠΕΧΩΔΕ την υποχρέωσή του να εφαρμόσει χωροταξικό σχεδιασμό. Ομως η εκάστοτε κυβέρνηση παρέμενε αδιάφορη με συνέπεια να αναπτύσσονται, να χωροθετούνται και να δρουν ανεξέλεγκτα στο χώρο διάφορες δραστηριότητες όλων των τομέων, πράγμα που έχει οδηγήσει σήμερα στην κακοποίηση ολόκληρου του ελληνικού χώρου.
Τελικά, το 1999, δημιουργήθηκε, στο πλαίσιο των σχετικών κατευ-θύνσεων της ΕΕ, ένα πλήρες θεσμικό πλαίσιο χωροταξικού σχεδιασμού που αντικατέστησε αυτό του 1976. Από το 1999 μέχρι το 2003 εκπονήθηκαν και εγκρίθηκαν τα χωροταξικά σχέδια όλων των περιφερειών της χώρας, πλην της Αττικής για την οποία υπάρχει το Ρυθμιστικό Σχέδιο.
Παρόλα αυτά η σημερινή κυβέρνηση αντί να εφαρμόζει τα εγκεκριμένα περιφερειακά
χωροταξικά σχέδια, προχωρούσε σε μεμονωμένες χωροθετήσεις δραστηριοτήτων χωρίς να εντάσσονται στον ευρύτερο σχεδιασμό. Δηλαδή, αντί να προηγούνται τα χωροταξικά σχέδια (εθνικό, ειδικά και κυρίως περιφερειακά που είναι και εφαρμόσιμα) και στο πλαίσιο αυτών να ακολουθούν οι μηχανισμοί, εφαρμογής, ελέγχου και υποστήριξης του χωροταξικού σχεδιασμού (ΠΟΤΑ, ΠΟΑΠΔ κ.λπ.) γινόταν το αντίθετο, με συνέπεια οι ανεξέλεγκτες χωροθετήσεις αυτές να μην αποτελούν ορθολογικό σχεδιασμό και συνεπώς να είναι αντίθετες με το άρθρο 24 του
Συντάγματος.
Το λάθος της εταιρείας που διαχειρίζεται την ΠΟΤΑ είναι ότι δεν μελέτησε καλύτερα την, χωρίς την ύπαρξη χωροταξικού σχεδιασμού, δυνατότητα δημιουργίας Περιοχής Οργανωμένης Τουριστικής Ανάπτυξης, αλλά αφέθηκε σε ανεύθυνους κυβερνητικούς χειρισμούς και υποσχέσεις. Εν πάση περιπτώσει, με κατάλληλες ενέργειες και χειρισμούς είναι δυνατή εκ των υστέρων η διόρθωση της κατάστασης. Αρκεί αυτό να γίνει γρήγορα. Ο χρόνος τρέχει σε βάρος
της εταιρείας.
Συμπέρασμα η οργανωμένη ανάπτυξη παραγωγικών δραστηριοτήτων χωρίς σύνδεσή της με το χωροταξικό σχεδιασμό είναι μεγάλο ρίσκο. Κάθε σοβαρός επιχειρηματίας ας το έχει υπόψη του για να μη βρίσκεται προ εκπλήξεων.
Τέλος, με το άρθρο μου αυτό θέλω να προφυλάξω τους επιχειρηματίες εκείνους που σκοπεύουν ή ετοιμάζονται να προχωρήσουν σε οργανωμένες χωροθετήσεις παραγωγικών δραστηριοτήτων, κυρίως του τριτογενούς τομέα (λ.χ. τύπου μεγάλων εμπορικών κέντρων), μέσω ΠΟΑΠΔ. Στη χώρα, που λείπει η σοβαρότητα και τα πάντα επιτρέπονται και απαγορεύονται, πρέπει κάποιος να είναι πολύ προσεκτικός σε τέτοιου είδους επιχειρηματικές δραστηριότητες.
Για το θέμα της δυνατότητας και των προϋποθέσεων ανάπτυξης οργανωμένων παραγωγικών δραστηριοτήτων (ΠΟΑΠΔ, ΠΟΤΑ, μεγάλα εμπορικά κέντρα κ.λπ.) θα επανέλθω.

"ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ" 15/01/2008
Του Δημ. Γ.
Χριστοφιλόπουλου
Καθηγητή Πανεπιστημίου,
μέλους του Συλλόγου
Ελλήνων Πολεοδόμων
και Χωροτακτών, δικηγόρου