"Ο Θεός αγαπάει το χαβιάρι" Γυρίσματα ταινίας του Γ. Σμαραγδή σε Πύλο, Χώρα, Μεθώνη ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΘΝΙΚΟ ΕΥΕΡΓΕΤΗ ΙΩΑΝΝΗ ΒΑΡΒΑΚΗ

 Γυρίσματα στην Πύλο, τη Μεθώνη και τη Χώρα θα κάνει απ' τις 31 Οκτωβρίου και για 2 περίπου εβδομάδες ο σκηνοθέτης Γιάννης Σμαραγδής, για τη νέα του ταινία "Ο Θεός αγαπάει το χαβιάρι", η οποία πραγματεύεται την  ιστορία  του εθνικού ευεργέτη Ιωάννη Βαρβάκη.

Το σενάριο της ταινίας συνυπογράφουν ο Γιάννης Σμαραγδής, ο Αγγλος Τζάκι Παυλένκο και ο Ρώσος Βλαντιμίρ Βαλούσκι, ενώ στους πρωταγωνιστικούς ρόλους θα εμφανιστούν μεταξύ άλλων ο Λάκης Λαζόπουλος αλλά και πασίγνωστοι ηθοποιοί όπως ο Σεμπάστιαν Κοχ, η Κατρίν Ντενέβ και ο Τζον Γκλις των Μόντι Πάιθονς. 

Η ιστορία του Ιωάννη Βαρβάκη, του καπετάνιου που γίνεται πάμπλουτος έμπορος χαβιαριού, αποκτά χρήμα, εξουσία, πολιτική επιρροή και χαρίζει τελικά όλα του τα υπάρχοντα, θα εξελιχθεί κινηματογραφικά στην περιοχή της Μεσσηνίας, καθώς ο γνωστός Ελληνας σκηνοθέτης έχει ήδη επιλέξει τα σημεία όπου θα γίνουν τα γυρίσματα της νέας του ταινίας: Χρυσή Αμμος στη Χώρα, Διβάρι, Βοϊδοκοιλιά και Κάστρο της Μεθώνης. Επίσης γυρίσματα θα γίνουν στη Ρωσία: Αγία Πετρούπολη και Αστραχάν στην Κασπία Θάλασσα. 

Η ταινία εποχής βασίζεται στην πραγματική ζωή του Ιωάννη Βαρβάκη και ξεκινά από τα Ψαρά, φτάνει στην αυλή της Μεγάλης Αικατερίνης στην Ρωσία, απλώνεται στις ακτές της Κασπίας για να καταλήξει

στην διχασμένη από εμφύλιες διαμάχες Ελλάδα, κατά την Επανάσταση του 1821. Το καστ της ταινίας θα συμπληρωθεί άμεσα ως προς τους πρωταγωνιστικούς ρόλους, ενώ θα χρειαστούν και πολλοί κομπάρσοι. Οσοι ενδιαφέρονται λοιπόν να πάρουν μέρος, μπορούν να βρίσκονται την Κυριακή 9 Οκτωβρίου στις 11 το πρωί στο Δημαρχείο της Πύλου, προκειμένου να έχουν συνάντηση με τον υπεύθυνο του κάστινγκ. Το υψηλών προδιαγραφών φιλμ αναμένεται να βγει στις αίθουσες του χρόνου τον Οκτώβριο.

Ο ΒΑΡΒΑΚΗΣ

Ο Ιωάννης Βαρβάκης ήταν μέγας εθνικός ευεργέτης ο οποίος γεννήθηκε στα Ψαρά στις 24 Ιουνίου 1745 ή 1750, γιος του Ανδρέα Λεοντή (Λεοντίδη) και της Μαρώς Μόρου. Στα Ψαρά υπήρχε και υπάρχει σε αφθονία ένα πουλί με μεγάλα και αυστηρά μάτια, ένα είδος γερακιού: ο ιέραξ ο οξύπτερος. Τα πουλιά αυτά οι Ψαριανοί τα ονόμαζαν και τα ονομάζουν βαρβάκια. Οι συνομήλικοι του νεαρού Γιάννη λοιπόν, βλέποντας τα μεγάλα και πολύ αυστηρά του μάτια, καθώς και την ορμητικότητα που τον χαρακτήριζε, τον φώναζαν βαρβάκι. Φαίνεται ότι η προσωνυμία του άρεσε και την διατήρησε ως επώνυμο.

Ετσι πέρασε στην ιστορία με το όνομα Βαρβάκης -και το επώνυμό του έγινε τίτλος ευγενείας στην τσαρική Ρωσία. Ο πατέρας του ήταν σπουδαίος καραβοκύρης. Ο Γιάννης ήταν γύρω στα 8 όταν ο πατέρας του άρχισε να του μαθαίνει τα της ναυτιλίας και στα 10 του ήξερε κιόλας να πυροβολεί με πιστόλι, τουφέκι και να χρησιμοποιεί το κανόνι του καραβιού. Στα 15 τον έβαλε ο πατέρας του παρτσινέβελο, δηλαδή μεριδιούχο στο πλοίο του, και στα 18 του ναυπήγησε την πρώτη γαλιότα. Στράφηκε στην πειρατεία, όπως το σύνολο των Ψαριανών.

Πήρε μέρος στον ρωσοτουρκικό πόλεμο ως κυβερνήτης πυρπολικού, ενώ ήταν ήδη πλοίαρχος εμπορικού πλοίου. Ο Βαρβάκης το 1770 ήταν ένας από τους Ελληνες ορθοδόξους που συντάχτηκε με τα στρατεύματα της Αικατερίνης Β' ενάντια στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Ο Ψαριανός πλοιοκτήτης εκποίησε ολόκληρη την περιουσία του για να εξοπλίσει με κανόνια και να επανδρώσει με στρατιώτες ένα από τα πλοία του, που θα έπεφτε στη μάχη ενάντια στους Τούρκους. Εκείνος θα ήταν ο καπετάνιος.

Ομως δεν πρόλαβε να αναλάβει δράση. Ο σουλτάνος υπέγραψε ειρήνη, παραχωρώντας στη Ρωσία τις βόρειες ακτές της Μαύρης Θάλασσας. Ο Βαρβάκης, όπως και οι περισσότεροι Ελληνες που πολέμησαν στο πλευρό των Ρώσων στο Αιγαίο, από το 1770 έως το 1774, ξέμεινε... αναγκασμένος να τα βγάλει πέρα μόνος του με τους Οθωμανούς. Εκεί κατόρθωσε να πάρει μια μικρή αποζημίωση για ένα πυρπολικό του που καταστράφηκε στον Τσεσμέ.

Μετά την υπογραφή της ειρήνης ο Βαρβάκης επέστρεψε στα Ψαρά και συνέχισε την εμπορική και πειρατική του δραστηριότητα. Οντας επικηρυγμένος από τους Οθωμανούς, έβαλε πλώρη για την Κωνσταντινούπολη χωρίς να υπολογίζει πόσο εχθρικό ήταν το περιβάλλον εκεί για αυτόν. Το πλοίο του κατασχέθηκε, ο ίδιος βρέθηκε μπλεγμένος με τις αρχές και εκδιώχθηκε. Χωρίς δραχμή στην τσέπη, αποφάσισε να ζητήσει ακρόαση από την Αικατερίνη -κάτω από δυσμενείς συνθήκες, αφού αυτό σήμαινε να περπατήσει απόσταση 5.000 χιλιόμετρων μέχρι την Αγία Πετρούπολη. 

Εκεί συνάντησε τον Ποτέμκιν, εραστή της Αικατερίνης, ο οποίος μεσολάβησε ώστε η τσαρίνα να τον δεχθεί. Η Αικατερίνη αποδείχθηκε ιδιαίτερα γενναιόδωρη δίνοντάς του ένα πουγκί με 10.000 χρυσά ρούβλια και μια άδεια απεριόριστης και αφορολόγητης αλιείας στην Κασπία.

Από την Αγία Πετρούπολη κίνησε για το Αστραχάν, χωρίς την παραμικρή ιδέα για το πώς θα μπορούσε να αξιοποιήσει την άδεια αλιείας. Κι αντί να ασχοληθεί με το ψάρεμα αγόρασε ένα αποστακτήριο, με στόχο να φτιάχνει κρασί από τα γλυκά σταφύλια της στέπας. Τότε ήταν που γνωρίστηκε με έναν έμπορο από το Αστραχάν, τον Πιοτόρ Σεμιόνοβιτς Σαπόζνικοφ, ο οποίος τον προέτρεψε να ασχοληθεί με την αλιεία.

Ικανός να χτίζει μεγάλα, αξιόπλοα και προηγμένα καράβια και να ξανοίγεται στη θάλασσα, ο Βαρβάκης ήταν εκτός συναγωνισμού απέναντι στους μικρομεσαίους παράκτιους Ρώσους ψαράδες. Στη βόρεια Κασπία η επιχείρηση αλιεία απέδωσε καρπούς. Τα πλοία του Βαρβάκη φορτώνονταν με οξύρρυγχους, λευκούς σολομούς, μεγάλους λούτσους κι άλλα πολύτιμα ψάρια. Σε ένα από τα ταξίδια του δοκίμασε χαβιάρι που τον φίλεψαν Ρώσοι χωρικοί. Εχοντας στο μυαλό του το πάθος των Ελλήνων για το αυγοτάραχο, κατάλαβε αμέσως με ποιον τρόπο θα μπορούσε να βγάλει πολλά χρήματα από την άδεια της Αικατερίνης: εξάγοντας χαβιάρι. 

Ο Βαρβάκης πρόσφερε πάρα πολλά στον Αγώνα πριν και κατά την περίοδο της Ελληνικής Επανάστασης. Αρχικά βοήθησε με πάρα πολλούς τρόπους τις ελληνικές κοινότητες στη Ρωσία και ιδιαίτερα την κοινότητα της πόλης που έμενε. Από την τσαρική κυβέρνηση μαζί με το παράσημο είχε ανακηρυχτεί αρχηγός των ευγενών του Αστραχάν. Αυτός ο τίτλος, εκτός από την περιουσία του, συντέλεσε ώστε να έχει μεγάλη επιρροή στους κύκλους των Ρώσων ευγενών.

Με έξοδα δικά του εξόπλισε τους ομογενείς που πολεμούσαν με τον Αλέξανδρου Υψηλάντη. Επίσης μέσω του Πατριαρχείου κατάφερε να εξαγοράσει πάρα πολλούς Ελληνες αιχμαλώτους. Ο Βαρβάκης πάνω απ' όλο βοήθησε τον αγώνα των Ψαριανών, των συμπατριωτών του. Εστειλε τρόφιμα και διάφορα άλλα εφόδια. Μετά την καταστροφή των Ψαρών το 1824, ήρθε στην Ελλάδα για να βοηθήσει με κάθε μέσο τους πρόσφυγες.

Ο Ιωάννης Βαρβάκης πέθανε στις 10 Ιανουαρίου του 1825 στη Ζάκυνθο υπό την άτυπη αιχμαλωσία των Αγγλων. Στη διαθήκη του άφησε 1.000.000 ρούβλια κληροδότημα για την ίδρυση του Βαρβακείου Λυκείου, και το μεγαλύτερο μέρος της περιουσίας του στο Ελληνικό Δημόσιο για κοινωφελείς σκοπούς.

"ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ" 30/09/2011