«Τώρα περνάμε τον τελευταίο κάβο» Ο ΑΝΤΩΝΗΣ ΣΑΜΑΡΑΣ ΣΤΗΝ «Κ»

Ως τη σύνοδο κορυφής θα έχουμε ολοκληρώσει τη συμφωνία 

για τα δημοσιονομικά και διαρθρωτικά προαπαιτούμενα για την εκταμίευση

Συνέντευξη στον Αλεξη Παπαχελα

«Η χώρα διέρχεται τον τελευταίο κάβο» τονίζει σήμερα στην «Κ» ο πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς. Δηλώνει παράλληλα αποφασισμένος να προχωρήσει τις διαρθρωτικές αλλαγές, χωρίς να κάνει καμία έκπτωση, ενώ θεωρεί ρεαλιστική προοπτική να πάρουμε τη δόση. Διευκρινίζει ωστόσο ότι «τμηματική καταβολή της θα ήταν εξαιρετικά επικίνδυνη».

– Κύριε πρόεδρε, πήρατε ένα μεγάλο ρίσκο με την πρόσκληση στην κ. Μέρκελ να επισκεφθεί την Αθήνα. Πετύχατε τον στόχο σας;

– Η επίσκεψη αυτή δεν αποφασίστηκε «ξαφνικά», ούτε υπήρξε ένα «ρίσκο της στιγμής». Προετοιμάστηκε πολύ καλά κι ήταν το επιστέγασμα μιας προσπάθειας που έγινε όλο το προηγούμενο διάστημα. Για να αλλάξουν η εικόνα, η θέση και η διαπραγματευτική δύναμη της Ελλάδας στο εξωτερικό. Πρώτα αλλάξαμε την εικόνα της Ελλάδας. Με επισκέψεις σε ξένες πρωτεύουσες, με συναντήσεις με ξένους ηγέτες και αξιωματούχους της Ευρωπαϊκής Ενωσης και με συνεντεύξεις σε μεγάλα ειδησεογραφικά μέσα του εξωτερικού, ακόμα και μερικά που ήταν ιδιαίτερα επικριτικά για μας τα τελευταία χρόνια. Ετσι άλλαξε, με σωστές δόσεις, η εικόνα της Ελλάδας κι αυτό πια το αναγνωρίζουν όλοι... Υστερα, δεν αρκούσε να αλλάξουμε την εικόνα της Ελλάδας. Επρεπε να πείσουμε ότι η Ελλάδα μπορεί να τα καταφέρει. Να ανακτήσουμε την εμπιστοσύνη των εταίρων μας. Αλλαγή εικόνας και ανάκτηση εμπιστοσύνης είναι αυτό που λέμε Αξιοπιστία. Αυτό απαιτούσε -πιστέψτε με- πολλή δουλειά. Και μέσα και έξω από την Ελλάδα. Επιστέγασμα αυτής της μεγάλης προσπάθειας ήταν η επίσκεψη Μέρκελ. Που δείχνει ότι κάτι άλλαξε πράγματι: Μέχρι τώρα, ξένοι πολιτικοί αναφέρονταν στην Ελλάδα μόνο για να εκφράσουν απογοήτευση. Καμιά φορά και εχθρότητα. Τώρα κορυφαίοι ηγέτες την επισκέπτονται και εκφράζουν τη στήριξή τους. Κι αυτό είναι τεράστια και ουσιαστική αλλαγή. Χώρια από το ουσιαστικό μέρος των συζητήσεων που είχαμε εδώ. Που ήταν κι αυτό πολύ σημαντικό…

– Πριν από ένα ακόμη χρόνο είχατε μια έντονη, αν όχι δύσκολη, σχέση με τη Γερμανίδα καγκελάριο. Τώρα είναι εμφανές ότι σας στηρίζει και πως πρόκειται για μια στενή σχέση εμπιστοσύνης. Πώς άλλαξε η σχέση αυτή, και πόσο εύκολο ήταν;

– Η αξιοπιστία χτίζεται με ειλικρίνεια λόγων και με συνέπεια έργων. Εμείς, κατά το παρελθόν, δεν κρύψαμε τις απόψεις μας, ακόμα κι όταν δεν ήταν ευχάριστες. Αλλά όταν δεσμευτήκαμε να κάνουμε κάτι, δείχνουμε κάθε στιγμή ότι εννοούμε αυτά που λέμε. Κι αυτό δημιουργεί αξιοπιστία. Και εκτιμάται…

– Μια στιγμή που σας έμεινε από αυτή την επίσκεψη;

– Οσον αφορά το περιεχόμενο των διμερών συνομιλιών ήταν πολύ καλά προετοιμασμένο και δεν είχε εκπλήξεις. Αλλά στη συζήτηση που έγινε μετά, με Ελληνες και Γερμανούς επιχειρηματίες που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα –συνάντηση που την οργάνωσε η γερμανική πρεσβεία– ήταν εντυπωσιακό το γεγονός ότι ακούστηκαν πράγματα που νομίζω ότι εντυπωσίασαν την καγκελάριο. Διότι ο επιχειρηματικός κόσμος επανέλαβε όσα εμείς κατά καιρούς λέγαμε: για τη μεγάλη δοκιμασία που διέρχεται η ελληνική οικονομία και για την ακόμα μεγαλύτερη δοκιμασία που διέρχεται ο ελληνικός λαός, για το πρόβλημα της ρευστότητας και για το πρόβλημα των ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου που πνίγουν και υγιείς επιχειρήσεις, για το πρόβλημα της άνισης προσαρμογής που έγινε ώς τώρα, με κύριο εργαλείο τις οριζόντιες περικοπές και με κύριο αποτέλεσμα την ύφεση. Νομίζω ότι άλλαξε συνολικά την εικόνα της Ελλάδας που τάχα «δυστροπεί και δεν θέλει να αλλάξει». Και βγήκε μια άλλη εικόνα, πολύ καλύτερη και πάντως πολύ διαφορετική. Και μάλιστα από τους συνομιλητές που επέλεξε η ίδια η γερμανική αντιπροσωπεία να ακούσει…

– Είναι σαφές ότι το Βερολίνο και οι άλλοι εταίροι και δανειστές ζητούν να έχουν ολοκληρωθεί ορισμένες καίριες διαρθρωτικές αλλαγές εντός των επόμενων δύο εβδομάδων. Είναι αυτό εφικτό χωρίς να θέσει σε κίνδυνο τον κυβερνητικό συνασπισμό;

– Και εφικτό είναι. Και σωστό, εδώ που τα λέμε. Μιλάμε για διαρθρωτικές αλλαγές που θα έπρεπε να είχαν γίνει από χρόνια. Χωρίς να μας τις ζητήσει κανείς. Και που πάντως έπρεπε να είχαν ολοκληρωθεί από τον περασμένο Ιούνιο. Και τέλος που καμιά τους σχεδόν δεν είναι δυσάρεστη ή επώδυνη για τον κόσμο. Είναι όλες τους ωφέλιμες για το δημόσιο συμφέρον. Και πάντως τις ολοκληρώνουμε με επιταχυνόμενους ρυθμούς. Δεν μπορεί, για παράδειγμα, ακόμα να μην έχουμε προϋπολογισμούς, ισολογισμούς και αναλυτικά λογιστικά στοιχεία στα δημόσια νοσοκομεία! Και κάτι ακόμα: Σε ό,τι αφορά τις διαρθρωτικές αλλαγές, πρόθεσή μας είναι να πάμε και πιο πέρα. Οι άλλοι μπορεί να είναι ικανοποιημένοι. Εγώ δεν θα είμαι. Θέλω να γίνουν όλα όσα μας κάνουν ευνομούμενη πολιτεία και ανταγωνιστική οικονομία…

– Υπάρχει μεγάλη συζήτηση για το αν το ΔΝΤ θέλει να φύγει από την Ελλάδα, ή αν κωλυσιεργεί για να θέσει επί τάπητος το θέμα της περαιτέρω μείωσης του χρέους. Πώς σχολιάζετε εσείς τον ρόλο του;

– Αυτή ήταν μια παγίδα στην οποία θα μπορούσαμε να είχαμε πέσει κι εμείς. Δηλαδή αμέσως μετά το ένα «κούρεμα» των ιδιωτών ομολογιούχων, να ζητήσουμε ένα… «δεύτερο κούρεμα», από τους εταίρους μας που ήδη μας έχουν δανείσει δύο φορές. Καταλαβαίνετε ότι αυτό θα λειτουργούσε ως «μπούμερανγκ» εναντίον μας. Δεν πέσαμε στην παγίδα. Διευκρινίσαμε σε κάθε πλευρά, ότι δεν ζητάμε εμείς άλλο «κούρεμα», δεν ζητάμε άλλα χρήματα, το μόνο που ζητάμε είναι να μας δώσουν την ευκαιρία να νικήσουμε την ατελείωτη ύφεση, να αρχίσει η ανάκαμψη της οικονομίας μιαν ώρα αρχύτερα και να μπούμε σε σταθερό δρόμο ανάπτυξης. Θέλουμε να σταθούμε στα πόδια μας, για να βγούμε από την κρίση με τις δικές μας δυνάμεις. Οχι κάθε τόσο να περιφέρουμε τον «δίσκο»: δώστε και σώστε…

– Πιστεύετε ότι είναι ρεαλιστικό να περιμένουμε την επόμενη δόση εντός του Νοεμβρίου; Πώς αντιμετωπίζετε το σενάριο που προωθείται από κάποιους για την τμηματική της καταβολή;

– Ναι, είναι ρεαλιστικό να πάρουμε τη δόση. Και πάντως σε ό,τι μας αφορά, κάνουμε ό,τι χρειάζεται κι αυτό αναγνωρίζεται πλήρως. Μεταξύ άλλων έχουμε διαμηνύσει ότι τμηματική καταβολή θα ήταν εξαιρετικά επικίνδυνη…

– Πότε προβλέπεται να έλθουν προς ψήφιση τα μέτρα στη Βουλή;

– Στις 18 έχουμε τη Σύνοδο Κορυφής. Μέχρι τότε θα έχουν γίνει δύο πράγματα: πρώτον θα έχουμε πλήρως ολοκληρώσει τη συμφωνία για τα δημοσιονομικά και διαρθρωτικά προαπαιτούμενα για την εκταμίευση. Και δεύτερον, κατά πάσα πιθανότητα, θα έχει ξεπερασθεί η φανερή πια διαφορά εκτιμήσεων μεταξύ Ευρώπης και ΔΝΤ για το πώς θα διασφαλισθεί η βιωσιμότητα του χρέους. Μετά από αυτό είναι θέμα ημερών για να ψηφισθεί η νέα συμφωνία από τη Βουλή ώστε αμέσως μετά να προχωρήσει η εκταμίευση.

«Μηδενική ανοχή» σε διαλυτικά και εκφυλιστικά φαινόμενα

– Τις τελευταίες εβδομάδες έχουν σημειωθεί πρωτοφανή επεισόδια με πρωταρχικό την εισβολή των εργαζομένων στο Πεντάγωνο. Δηλώσατε ότι θα είστε αμείλικτος απέναντι σε τέτοια φαινόμενα. Πόσο μακριά θα φτάσετε και σας ανησυχεί η γενίκευση μιας κοινωνικής αναστάτωσης ή και εξέγερσης;

— Πράγματι! Κι εμείς από την πλευρά μας δείξαμε ότι αυτή η ασυδοσία, τέλος! Οπως κάναμε και στην απεργία διαρκείας της «Χαλυβουργίας». Που την τελειώσαμε σε λίγες ώρες. Κι ακόμα να σας πω, με την ευκαιρία, ότι την Πέμπτη, για δεύτερη φορά, βγήκαν οι μάσκες από 15 κουκουλοφόρους! Μάθαμε τις ταυτότητές τους, δώσαμε τα ονόματά τους και τις φωτογραφίες τους στη δημοσιότητα και πήραν τον δρόμο να λογοδοτήσουν στη δικαιοσύνη. Πρόθεσή μας είναι να εφαρμοστεί ο νόμος παντού. Οπως ακριβώς είχαμε υποσχεθεί. Αλλά πέρα από τους εξτρεμιστές που θα καταλάβουν σύντομα ότι αυτά που ήξεραν πάνε πια, πρέπει όλοι να αντιληφθούμε τι θα πει «μηδενική ανοχή» σε τέτοια διαλυτικά και εκφυλιστικά φαινόμενα. Δεν μπορεί όποιος θέλει -και «δίκιο βουνό» να έχει- να κάνει «ντου» στο… Πεντάγωνο! Δεν γίνονται πουθενά τέτοια πράγματα… Και δεν μπορεί να αντιμετωπίζονται αυτές οι καταστάσεις με χαλαρότητα. Κάποιοι χώροι και κάποια σύμβολα έχουν βαρύ φορτίο. Και στέλνουμε πολύ άσχημο μήνυμα όταν τα ευτελίζουμε ή αφήνουμε να τα ευτελίζουν. Αν θέλουμε, ως χώρα, να κάνουμε ένα καινούργιο ξεκίνημα, σε όλα αυτά πρέπει να βάλουμε τέλος. Οριστικά και αμετάκλητα…

– Βλέπουμε γύρω μας πως ένα μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας βρίσκεται σε απελπισία, νιώθει ότι δεν υπάρχει φως στο τούνελ και πως «το πράγμα δεν βγαίνει». Πώς και γιατί να πεισθεί αυτό το κομμάτι να δεχθεί τις νέες μειώσεις και περικοπές;

— Σκέπτομαι συνεχώς τον πόνο του κόσμου και είμαι μαζί του. Γι’ αυτό ακριβώς θέλω να βγούμε γρήγορα από το τέλμα, ώστε να ανασάνει όλη η κοινωνία. Αν πετύχουμε, ο κάθε Ελληνας θα ζήσει την ανάπτυξη. Αυτή τη στιγμή περνάμε τον τελευταίο κάβο. Αν, όμως, δεν πάρουμε τη δόση, οι συνέπειες θα είναι δραματικές για όλους, όχι απλώς χειρότερες. Και κυρίως, βέβαια, αυτό θα ισχύει για τους πιο αδύναμους.

Διαθεσιμότητα για 15.000 στο Δημόσιο

– Υπάρχουν τουλάχιστον δύο κυβερνητικά στελέχη που δεν είναι έτοιμοι να δεχθούν καν την προώθηση διαρθρωτικών αλλαγών στους τομείς τους. Τι θα κάνετε για να υπερκεράσετε αυτό το εμπόδιο καθώς φτάνουμε στη στιγμή της αλήθειας;

– Είμαστε στη στιγμή της αλήθειας! Ο, τι πρέπει να γίνει, γίνεται. Κι ο καθένας κάνει αυτό που του αντιστοιχεί. Αλλωστε, σε αυτά δεν κάνω «εκπτώσεις». Σε ό, τι αφορά τις διαρθρωτικές αλλαγές δεν υπάρχει καμία δικαιολογία για καμία καθυστέρηση. Από κανέναν. Και για κανένα λόγο…

– Η διαθεσιμότητα των 15.000 δημοσίων υπαλλήλων είναι αποφασισμένη;

– Μιλάμε για μέτρα που δεν παραβιάζουν το Σύνταγμα, γιατί προηγείται η κατάργηση των οργανικών θέσεων μέσα από συγχωνεύσεις ή καταργήσεις δημοσίων φορέων. Μιλάμε ακόμα για άτομα που κατά κανόνα δεν έχουν περάσει από ΑΣΕΠ. Μιλάμε για άλλους που έχουν ήδη κατηγορηθεί για παραπτώματα, οι υποθέσεις έχουν τελεσιδικήσει, αλλά οι υπεύθυνοι έχουν πέσει πολύ «στα μαλακά». Ή για άλλες περιπτώσεις ατόμων που βρέθηκαν ή δήλωσαν τα ίδια «ακατάλληλα», αλλά παραμένουν στην υπηρεσία! Και που πάντως, ακόμα και στη διαθεσιμότητα θα παίρνουν πάνω από τον μισό μισθό τους για ένα χρόνο. Αρα δεν θα βρεθούν στην ανεργία, από τη μία μέρα στην άλλη. Δεν μπορούμε να υποχρεωνόμαστε να κόβουμε μισθούς και συντάξεις, ενώ κρατάμε υπεράριθμους και ακατάλληλους στο Δημόσιο, τη στιγμή που στον ιδιωτικό τομέα έχει εκτοξευθεί η ανεργία. Αυτό το «σπυρί» έπρεπε πια να «σπάσει». Και το κάνουμε με τον πιο ήπιο τρόπο. Αλλά το κάνουμε...

– ΠΑΣΟΚ και ΔΗΜΑΡ στηρίζουν όσο περιμένατε το κυβερνητικό έργο;

– Σε αυτόν τον πρωτόγνωρο κυβερνητικό συνασπισμό που έχουμε σήμερα, όλοι έχουν πλήρη συνείδηση πόσο κοντά βρεθήκαμε στην καταστροφή κι όλοι έχουν ως κορυφαία προτεραιότητα να την αποτρέψουμε οριστικά και να βγάλουμε τη χώρα από την κρίση. Ο καθένας συμμετέχει όπως μπορεί. Για να σώσεις τη χώρα σου πρέπει να ξεπεράσεις τον εαυτό σου. Αυτό προσπαθούν να κάνουν όλοι. Και το κάνουν!

– Οι περίφημες λίστες, από τη λίστα Λαγκάρντ μέχρι τη λίστα των ελεγχόμενων πολιτικών από το ΣΔΟΕ, έχουν προκαλέσει σάλο. Πιστεύετε ότι πρόκειται για διαδικασία αυτοκάθαρσης του συστήματος ή εξυπηρέτηση σκοπιμοτήτων και προσπάθεια αποσταθεροποίησης του πολιτικού σκηνικού;

– Μπορεί να έγινε κι αυτό που λέτε. Γιατί υπάρχουν κάποιοι που θα ήθελαν την αποσταθεροποίηση… Ομως σημασία έχει εμείς τι κάνουμε. Κι εμείς είμαστε αποφασισμένοι να εξετάσουμε τα πάντα. Συστηματικά, με τις υπηρεσίες και τη δικαιοσύνη, να ψάξουμε τα πάντα. Καμία πληροφορία δεν θα πάει χαμένη. Κανένας υπαίτιος δεν θα αποφύγει τις συνέπειες. Και κανένας αθώος δεν θα σπιλωθεί. Ξέρετε, δεν μου αρέσει να λέμε πολλά λόγια...

Τα ισχυρά καρτέλ τελείωσαν

– Γνωρίζετε καλά ότι η πραγματική οικονομία ασφυκτιά λόγω ύφεσης και ρευστότητας. Πόσο αντέχει ακόμη και πόση διαφορά θα κάνει η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και η πληρωμή των ληξιπρόθεσμων οφειλών του δημοσίου στον ιδιωτικό τομέα;

– Η ανακεφαλαιοποίηση θα επιτρέψει να λειτουργήσει ξανά το τραπεζικό σύστημα και να προσφέρει δάνεια στις επιχειρήσεις και στον κόσμο σε ανταγωνιστικά επιτόκια. Μαζί με την πλήρη απομάκρυνση της αβεβαιότητας που προκαλούσε ως πρόσφατα η «δραχμοφοβία», στις ανακεφαλαιοποιημένες τράπεζες θα αρχίσουν να επιστρέφουν τα κεφάλαια που είχαν αποσύρει οι ιδιώτες. Αλλωστε, αυτό ήδη άρχισε και θα επιταχυνθεί, δημιουργώντας πλέον υγιή βάση για ρευστότητα προς την ελληνική οικονομία. Τέλος, προσπαθούμε να δημιουργηθεί ένα «εργαλείο ρευστότητας» από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, που θα επιτρέψει να καλυφθούν άμεσα κάποιες πρώτες ανάγκες ρευστότητας, μέχρι να ολοκληρωθεί η επιστροφή των καταθέσεων. Ολα αυτά μαζί θα δώσουν ξανά ζωή στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, στα αυτοχρηματοδοτούμενα έργα, στην οικοδομή και στην αγορά. Δεν υπάρχει σύγχρονη οικονομία χωρίς ρευστότητα. Και τον τελευταίο χρόνο δεν υπήρχε ρευστότητα, λόγω του πλήγματος που δέχθηκαν οι ελληνικές τράπεζες από το «κούρεμα» του ελληνικού χρέους. Αυτή η έλλειψη ρευστότητας θα ξεπεραστεί πολύ σύντομα...

– Η κοινή γνώμη βλέπει ότι οι μισθοί πέφτουν, οι συντάξεις μειώνονται αλλά οι τιμές μένουν σταθερές. Η κοινωνία αντιλαμβάνεται ότι υπάρχουν ισχυρά καρτέλ και συμφέροντα που στρεβλώνουν την αγορά αλλά παραμένουν άθικτα. Δεν δικαιούται ο κόσμος να υποψιάζεται ότι δεν υπάρχει η απαιτούμενη πολιτική βούληση έναντι αυτών των συμφερόντων;

– Είμαι αποφασισμένος να αλλάξει αυτή η κατάσταση. Οποιος με αθέμιτους τρόπους εμποδίζει την εισαγωγή ανταγωνισμού, όποιος δημιουργεί καρτέλ, όποιος εκμεταλλεύεται ενδοομιλικές δυνατότητες στρεβλώνοντας τις τιμές, να ξέρει ότι οι πρακτικές αυτές τέλειωσαν. Κοιτάξτε, κ. Παπαχελά, μόλις περάσουμε τον κάβο της χρηματοδότησης, εμένα θα με βρίσκετε μεταξύ του υπουργείου Οικονομικών και του υπουργείου Ανάπτυξης, για να μπει επιτέλους σε τροχιά ανάπτυξης η οικονομία μας. Και καλά θα κάνουν αυτοί που έμαθαν να κινούνται στην αγορά με πρακτικές ανορθόδοξες να προσαρμοσθούν από τώρα στα νέα δεδομένα!

– Η πολυπόθητη ανάπτυξη από ποιους και πώς θα έλθει όσο υπάρχει το «ρίσκο της δραχμής» πάνω από τη χώρα; Βλέπετε εσείς συγκεκριμένο επενδυτικό ενδιαφέρον για τη χώρα;

– Ασφαλώς ο φόβος «επιστροφής στη δραχμή» απέτρεπε κάθε προοπτική επένδυσης και ανάκαμψης της οικονομίας. Αλλά τώρα, με την εκταμίευση της επόμενης δόσης, αυτός ο φόβος θα εκμηδενιστεί. Και τότε θα αναδειχθούν οι μεγάλες επενδυτικές ευκαιρίες που προσφέρει σήμερα η Ελλάδα. Τις οποίες είμαστε πολύ πιο έτοιμοι να αξιοποιήσουμε και με την παράκαμψη της γραφειοκρατίας που έχουμε προετοιμάσει και με τις άλλες διαρθρωτικές αλλαγές που επιταχύνουμε και με τη φορολογική μεταρρύθμιση που ετοιμάζουμε. Ηδη αρχίζουν να υπάρχουν προτάσεις για σημαντικά επενδυτικά προγράμματα, σε υποδομές, λιμάνια και αεροδρόμια, σε φυσικούς πόρους, όπως ο χρυσός, και στον σύγχρονο τουρισμό, σε ξενοδοχειακά συγκροτήματα και μαρίνες. Κι ακόμα περισσότεροι αρχίζουν να εκφράζουν διερευνητικό ενδιαφέρον για κάθε είδους επένδυση, ξέροντας ότι στην Ελλάδα υπάρχουν μεγάλες ευκαιρίες και διαπιστώνοντας ότι το κλίμα υποδοχής επενδύσεων έχει αλλάξει θεαματικά. Με την απομάκρυνση της αβεβαιότητας και την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, πιστεύω ότι θα δοθεί το έναυσμα για μεγάλη εισροή πραγματικών επενδύσεων στην Ελλάδα. Ισως για πρώτη φορά εδώ και χρόνια... Νέες επενδύσεις σημαίνει έξοδο από την ύφεση και απασχόληση. Αυτό θα μας βάλει σε ανοδική τροχιά, θα σταθεροποιήσει πλήρως τη χώρα και θα ανοίξει τον δρόμο για τη μακροχρόνια ανάπτυξη...

Προτεραιότητα στην ανάπτυξη

– Κάποιοι σας ασκούν κριτική για την αντιπολιτευτική σας στάση, είτε γιατί ώθησε τον πολιτικό λόγο σε ακραία σημεία είτε γιατί με την επιμονή στη διεξαγωγή εκλογών χάθηκε χρόνος για την υλοποίηση των δεσμεύσεων της χώρας. Τι τους απαντάτε;

– Σε τι ακριβώς ασκούν «κριτική»; Επισήμαινα την προτεραιότητα της ανάπτυξης και το μάταιο των περικοπών χωρίς ανάπτυξη και χωρίς διαρθρωτικές αλλαγές. Προειδοποίησα για τον φαύλο κύκλο της ύφεσης στον οποίο μπαίναμε. Επέμενα στις αποκρατικοποιήσεις και στην αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας. Και μίλησα για πρώτη φορά για ανάγκη αλλαγής του φορολογικού συστήματος. Επέμενα, δηλαδή, σε όλα αυτά που σήμερα είναι προτεραιότητες του προγράμματος. Και αναγνωρίζονται ως αδυναμίες του πρώτου προγράμματος... Ταυτόχρονα, όμως, ψήφιζα ό, τι θετικό υπήρχε. Μακάρι και τα προηγούμενα χρόνια η αντιπολίτευση να κρατούσε τέτοια στάση. Μακάρι και σήμερα η τωρινή αντιπολίτευση να κρατούσε τέτοια στάση...

– Οταν είπατε εκείνο το περίφημο «ουδείς αναμάρτητος» στο Βερολίνο τι είχατε κατά νου;

– Μου έγινε μια κάπως ειρωνική ερώτηση: Γιατί δεν άσκησα περισσότερη κριτική κατά το παρελθόν! Κι απάντησα με μια αντίστοιχα ειρωνική διάθεση... Αλλωστε, δεν υπήρχαν περιθώρια παρερμηνείας σε αυτά που είπα. Ανέκαθεν έδινα προτεραιότητα στην ανάπτυξη για να επιτύχει το πρόγραμμα εξόδου της Ελλάδας από την κρίση. Αυτό είπα και στο Βερολίνο όταν πήγα. Αυτό είπα και στην Αθήνα κατά την πρόσφατη επίσκεψη της καγκελαρίου Μέρκελ. Αλλωστε, στην ανάγκη συμπλήρωσης της δημοσιονομικής προσαρμογής με μέτρα ανάπτυξης αναφέρθηκε και η ίδια η κ. Μέρκελ. Το ίδιο λένε σήμερα και πολλοί άλλοι Ευρωπαίοι ηγέτες, από τον κ. Ολάντ ώς τον κ. Μόντι και τον κ. Ραχόι ώς τον κ. Κένι. Αυτό είναι κατά κάποιο τρόπο μια δικαίωση για τις θέσεις μας ώς τώρα.

– Ναι, αλλά κάποιοι σας επικρίνουν ότι τώρα εφαρμόζετε εκείνα που παλαιότερα καταδικάζατε...

– Εγκαιρα επισήμανα ότι η πολιτική της μονόπλευρης λιτότητας ήταν «λάθος συνταγή» και θα οδηγούσε σε πολύ μεγαλύτερη ύφεση. Τότε ήμουν μόνος μου. Σήμερα, για παράδειγμα, το ίδιο λέει και η κ. Λαγκάρντ... Ομως τώρα ήλθε η ώρα να διορθώσουμε τα όποια λάθη. Και όχι μόνο των τελευταίων ετών, αλλά και όλα τα λάθη που έγιναν στην Ελλάδα επί δεκαετίες. Αυτό κάνουμε... Μόνο που τώρα πια δεν είμαστε μόνοι μας. Τώρα η προσπάθεια της Ελλάδας αναγνωρίζεται απ’ όλους, η αξιοπιστία της χώρας ανακτάται με ταχείς ρυθμούς και πολύ σύντομα θα φανεί και το φως στην άκρη του τούνελ. Σήμερα δεν επισημαίνουμε λάθη. Σήμερα διορθώνουμε όλα τα λάθη του παρελθόντος. Και χτίζουμε το αύριο...

– Με βάση την εμπειρία σας και στην αντιπολίτευση και στην πρωθυπουργία, τι συμβουλή θα δίνατε σήμερα στον κ. Τσίπρα;

– Κάποτε ο λαϊκισμός απέδιδε. Τώρα διαλύει και τη χώρα και τα κόμματα που τον πυροδοτούν. Και κάτι ακόμα: ο εξτρεμισμός εκτρέφει τον αντίθετο εξτρεμισμό.