ΜΑΣ ΑΞΙΖΕΙ ΤΟ ΝΑΥΑΡΙΝΟ ΩΣ ΕΛΛΗΝΕΣ;

Θέλοντας χθες το βράδυ να δείξω στην κόρη μου κάποιες εικόνες από τα Ναυαρίνεια - μιας και οι δουλειές με κρατάνε για λίγο ακόμα μακριά από τον τόπο μου, χάζεψα στα δελτία ειδήσεων των μεγάλων καναλιών και αργότερα στις ενημερωτικές εκπομπές, αλλά εν τω μεταξύ το παιδί είχε ήδη κοιμηθεί. Σε όλο αυτό το διάστημα δεν υπέπεσε ουδεμία αναφορά στην αντίληψή μου. Σκέφτηκα να μπω στο διαδίκτυο αλλά και πάλι άνθρακες ο θησαυρός. Ευτυχώς που οι καλοί μου φίλοι Κώστας Καραλής και Δημήτρης Πανοσκάλτσης είχαν πλούσιο Φώτο-ρεπορτάζ στις σελίδες τους και θυμήθηκα τον εαυτό μου στις παρελάσεις.

Την ίδια στιγμή στα κανάλια ο ορισμός της καθημερινότητας, ώσπου πέφτω πάνω σε μια εκπομπή αφιέρωμα στην μεγάλη εκλογική νίκη του ΠΑΣΟΚ 33 χρόνια πριν. Ιστορικό γεγονός δεν αντιλέγει κανείς από όποια σκοπιά και αν το προσεγγίσει, αλλά είμαστε 20 Οκτώβρη πλέον (έχουν προσπεράσει 2 ημέρες) και συν τοις άλλοις πόσο πιο ιστορικό σκέφθηκα θα μπορούσε να είναι αυτό το γεγονός από τα Ναυαρίνεια ώστε να αξίζει αντί αυτού την μία ώρα αφιέρωμα; Το ερώτημα μου όμως κατάλαβα αμέσως ότι ήταν πολύ φθηνό και ρηχό. Το σωστό ερώτημα που όφειλα να διατυπώσω στον εαυτό μου και σε όλους τους αρχισυντάκτες των εκπομπών αυτών είναι το εξής, υπάρχει σημαντικότερο ορόσημο της ελληνικής φυλής, του ελληνικού έθνους από καταβολής του ώστε να αποσπάσει την πρωτοκαθεδρία από τα Ναυαρίνεια; Μάλλον ΟΧΙ.

Η απάντηση δεν αφορά τη σπουδαιότητα, το μεγαλείο ή την έκβαση μαχών και ναυμαχιών που έλαβαν χώρο στον Ελλαδικό χώρο από την Μινωική περίοδο και εντεύθεν. Άλλωστε δεν μπορεί κανείς να συγκρίνει τη Ναυμαχία του Ναβαρίνο με τον Τρωικό πόλεμο, τον Μαραθώνα, τις Θερμοπύλες, τη Ναυμαχία της Σαλαμίνας στις εκστρατείες των Περσών, την εκστρατεία του Μεγάλου Αλεξάνδρου, τις μάχες στη Βυζαντινή περίοδο, την Άλωση της Πόλης, τη μάχη στα Δερβενάκια, τον Μακεδονικό αγώνα, το Αλβανικό Έπος ακόμα και τις ηρωικές μάχες στη Γερμανική κατοχή. 

Τα περισσότερα από αυτά τα γεγονότα όμως παρόλο που δηλώνουν ηρωισμό και ανδρεία στον ύψιστο βαθμό με τεράστια σημασία στον ορίζοντα της κάθε εποχής, δεν αποτελούν το σημείο μηδέν για τον ελληνισμό και ας ήταν μικρότερος ο ρόλος των ελλήνων στο πεδίο της συγκεκριμένης ναυμαχίας. 

Επειδή ακριβώς το Ναβαρίνο γέννησε το Ελληνικό Κράτος. 

Ποτέ στο παρελθόν δεν υπήρξε ελληνικό κράτος. Ελληνικό έθνος ναι, ελληνική συνείδηση ναι, εθνική θρησκεία επίσης, κράτος ΠΟΤΕ. 

Ο Τρωικός πόλεμος υπήρξε ένας επικός πόλεμος εν τούτοις τα κίνητρα γνωρίζουμε ότι ήταν αμφιλεγόμενα και επιπλέον πέραν των πανέμορφων έργων του Ομήρου δεν ξέρω πραγματικά τι θα μπορούσαμε να αποτιμήσουμε ως θετικό – περισσότερο έμοιαζε με GoT. Στην εκστρατεία των Περσών εναντίον των Ελλήνων μια χιλιετία σχεδόν μετά την Τροία, πράγματι το διακύβευμα ήταν τεράστιο και όλες οι τότε πόλεις κράτη γέννησαν σπουδαίους ήρωες και κάτι άλλο σπουδαίο. Εθνική συνείδηση. Ας μην ήταν ένα ενιαίο κράτος και ας κυλίστηκαν ξανά στο βούρκο των αψιμαχιών αφότου οπισθοχώρησαν οι Πέρσες, εν τούτοις οι Θερμοπύλες αυτό συμβολίζουν περισσότερο, ότι για πρώτη φορά αυτές οι πόλεις κράτη ανέδειξαν εθνική Ελληνική συνείδηση. Και το καίριο ερώτημα που τίθεται είναι γιατί τότε δεν θέτουμε ως μέγιστο ορόσημο του ελληνισμού τις Θερμοπύλες; Διότι είναι σχεδόν βέβαιο ότι ακόμα και αν έχαναν εκείνες τις μάχες οι αρχαίοι ημών πρόγονοι, είχαν και τη θέληση και τον εξοπλισμό και την παιδεία να εκδιώξουν σε ελάχιστο χρόνο τους Πέρσες. Κάποιοι θα θεωρήσουν ότι σημαντικότερο ελληνικό ορόσημο είναι τα ελληνιστικά χρόνια ή ακόμα αυτή κάθε αυτή η εκστρατεία του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Θα έλεγε κανείς ότι περισσότερο αυτή η εποχή μοιάζει αν είναι το ζενίθ του ελληνισμού. Και οι κορυφαίες, οι πιο λαμπρές στιγμές της δόξας δεν αποτελούν ορόσημο, αλλά την κληρονομιά για τους επόμενους. Δεν κρίνεται η ύπαρξη, η επιβίωση απλά αποτιμάται το μέγεθος της δόξας. Ειρήσθω αν παρόδω, να αναφέρω ότι η εκστρατεία του Μεγάλου Αλεξάνδρου βασίστηκε – έστω και τυπικά – σε αυτήν την εθνική συνείδηση που είχε δημιουργηθεί από τους Περσικούς Πολέμους. 

Ο επόμενος μεγάλος σταθμός στην ιστορία του ελληνισμού, με σημασία αν όχι ίδιας, τουλάχιστον παραπλήσιας με αυτήν της εθνικής συνείδησης, απαντάται ακριβώς στη χρονική βάση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας και ήταν η θρησκευτική συνείδηση. Η μεταφορά της έδρας τη Αυτοκρατορίας από τη Ρώμη στο Βυζάντιο, η Κωνσταντινούπολη, έχει τόση σημασία για την καταγωγή του ελληνικού κράτους όσο ελάχιστες από τις μάχες που ακολούθησαν. Ο χριστιανισμός και ειδικά η ορθοδοξία ρίζωσε στο ελληνικό έθνος, επειδή το ίδιο έγινε η καρδιά του. Η άλωση της Πόλης όσο ηρωική και αν υπήρξε, ήταν νομοτελειακή, στη διάρκεια του Βυζαντίου όσες μάχες και αν δόθηκαν εκείνο που έμεινε άσβηστο ήταν η πίστη. Όσον αφορά την επανάσταση την ίδια κανείς δεν παραγνωρίζει τις μάχες που δόθηκαν, το αίμα που χύθηκε, τον ηρωισμό όλου του έθνους και των μεγάλων ηρώων με προεξάρχοντα τον Κολοκοτρώνη. Κανείς επίσης δεν παραγνωρίζει την αρχή της επανάστασης, τα Ορλωφικά και τη Φιλική εταιρία. Κακά τα ψέματα όμως είναι γεγονός ότι μέχρι και τη δύση της 19ης Οκτωβρίου 1927 η επανάσταση είχε πνιγεί. Κανείς δεν ξέρει σε ποια κατάσταση θα ήμασταν ακόμα και σαν οντότητες 187 χρόνια μετά. Η Ναυμαχία του Ναβαρίνου ακόμα και υπό το κράτος συμφερόντων των μεγάλων δυνάμεων της εποχής δεν παύει, όχι απλά να συμβολίζει, αλλά να σφραγίζει με τον πιο επίσημο τρόπο την ένωση των δύο βασικών μας συνειδήσεων, της εθνικής και της θρησκευτικής. Υπήρξε ο ακρογωνιαίος λίθος της Ελλάδας και της Ορθοδοξίας. 

Ακόμα και ο Μακεδονικός Αγώνας με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του, ο Α’ και Β’ παγκόσμιος, παρόλο που υπήρξαν σήματα κατατεθέν του ηρωισμού της χώρας μας, εν τούτοις η πορεία τους ήταν προδιαγεγραμμένη ιδίως από συνασπισμό χωρών και στο πλαίσιο οικουμενικών μετασχηματισμών.

Όμως εκείνο που δεν μπορούσε ποτέ να διαγνωσθεί ήταν η Ναυμαχία του Ναβαρίνο. Παρόμοιο γεγονός νομοτελειακά θα συνέβαινε την εποχή εκείνη στη χώρα μας αφού οι μεγάλες δυνάμεις μάλλον είχαν πάρει την απόφαση τους και θα είχε ακριβώς την ίδια σημασία. Έλαχε να είναι ο τόπος μας.

Πιο πιθανό θεωρώ πλέον οι απόγονοι μου να δουν σε 197 χρόνια ένα αφιέρωμα για τη θεμελίωση του Costa ΝΑΥΑΡΙΝΟ.

Γιάννης Νικολακόπουλος