Εόρτια Ομιλία στο Μνημείο των Γάλλων πεσόντων στη Γιάλοβα.

Πανοσιολογιώτατε, Π. Ιερεμία

Αξιότιμε εκπρόσωπε της Γαλλικής Πρεσβείας, Σμήναρχε κ. Ζηρόν

Αξιότιμε κ. Δήμαρχε, Δημήτριε Καφαντάρη

Αξιότιμοι Αντιδήμαρχοι, κ. Γαιτάνη και κ.Πετρόπουλε

Αξιότιμε Αντιπλοίαρχε, κ. Μιχαήλ Δεμέστιχα

Αξιότιμε Διοικητά τού Αστυνομικού Τμήματος Πύλου, κ. Δημήτριε Ροίδη

Αξιότιμε Λαογράφε κ. Κωνσταντίνε Μπαλαφούτη,

Αξιότιμε Πρόεδρε του Σωματείου Επαγγελματιών Γιάλοβας,κ.Ευθύμιε Πανουργιά

Αγαπητοί κυρίες και κύριοι,

Το 2006 αποπερατώθηκε το μνημείο αυτό αποτείνοντας ελάχιστο φόρο τιμής και ευγνωμοσύνης στους πεσόντες Γάλλους στρατιώτες με την ευχή τού Μακαριστού Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου κ. Χρυσοστόμου Θέμελη, με την επιμέλεια και φροντίδα τού Αρχιμανδρίτου Ιερεμία, εφημερίου τού ιερού Προσκυνήματος Ζωοδόχου Πηγής Σγράπας, καθώς και με την πολύτιμη συνεισφορά και πρωτοβουλία εκ μέρους τού Πολιτιστικού Συλλόγου Πύλου «Το Ναβαρίνο» τού εξωραϊστικού και πολιτιστικού Συλλόγου Γιάλοβας με τη συμμετοχή πολλών συμπολιτών μελών και φίλων των Συλλόγων μας.

Παραμονή τού πανηγυρικού εορτασμού τής μεγάλης επετείου τού Έθνους τής περίφημης Ναυμαχίας τού Ναβαρίνου στις 20 Οκτωβρίου 1827, η οποία αποτέλεσε ένα από τα λαμπρότερα γεγονότα τής Νεότερης Ελληνικής ιστορίας και επέβαλε τη Διεθνή αναγνώριση του Ελληνικού κράτους. Με αρωγούς τις τρεις Μεγάλες Δυνάμεις, Αγγλία, Γαλλία και Ρωσία, η Ελλάδα μπόρεσε να ακολουθήσει τον δρόμο προς την Ελευθερία. Οι οδηγίες, που μέσω των διπλωματών δόθηκαν στους Ναυάρχους, παρείχαν τη δυνατότητα μιας ένοπλης σύγκρουσης με τον Τουρκο-Αιγυπτιακό στόλο. Πραγματικά, μόλις δόθηκε η αφορμή από την Αιγυπτιακή πλευρά, ακολούθησε η μεγάλη ναυμαχία.

Με το πρωτόκολλο του Λονδίνου, στις 6 Ιουλίου τού 1827, οι Μεγάλες Δυνάμεις αποφάσισαν, πέρα από την προστασία τού εμπορίου μέσω τής καταπολέμησης της πειρατείας, την αποστολή Αγγλικού, Ρωσικού και Γαλλικού εκστρατευτικού σώματος. Ο Γάλλος βασιλιάς Κάρολος Ι είπε χαρακτηριστικά: «δεν ανέχομαι να βλέπω με αδιαφορία τούς ομόθρησκούς μου Έλληνες να εξολοθρεύονται από τους Τούρκους και τους Αιγυπτίους. Είμαι αποφασισμένος να ενεργήσω καθετί που είναι αναγκαίο για την παρεμπόδιση μιάς τέτοιας αξιοθρήνητης κατάστασης». Έτσι, η Γαλλική Αρμάδα έφθασε στην Ελλάδα με αρχηγό στόλου τον Ναύαρχο Σεμπάστιαν και τον γενναίο στρατηγό Νικόλαο - Ιωσήφ Μαιζώνα, με σκοπό να απομακρύνουν τον Ιμπραήμ από την Πελοπόννησο, προκειμένου να εδραιωθεί ο αγώνας τής Ελληνικής ανεξαρτησίας.

Ο Ιμπραήμ Πασάς, πανούργος και υπέρμετρα φιλόδοξος, διακρίθηκε πολύ νωρίς για τον αξιόμαχο στρατό και το ναυτικό του, αφού είχε λάβει ως εκπαιδευτές τού στρατού του Γάλλους Στρατηγούς τού Ναπολέοντα. Στόχος του ήταν να κατακτήσει τη Δύση μέσω τής Ελλάδος. Για να αποκτήσει δε στέρεες βάσεις πίσω του, ξεκίνησε, λεηλατώντας τον Μοριά. Τα Κάστρα τής Μεθώνης, τής Κορώνης και του Νιόκαστρου έπεσαν εύκολα, ενώ οι μόνες αντιστάσεις, που υπήρξαν εναντίον του, ήταν η μάχη τής Σχοινόλακας, του Μανιακίου και του Αλμυρού Βέργας.

Οι Γάλλοι με 14.000 στρατό κατέφθασαν στις αρχές Σεπτεμβρίου στον όρμο τής Κορώνης και αποβίβασαν τον στρατό στην περιοχή τού Πεταλιδίου. Ο Γαλλικός Στρατός αναγκάζει τον Ιμπραήμ Πασά να του παραδώσει τα κλειδιά των κάστρων. Οι γενναίοι σύμμαχοι και φιλέλληνες Γάλλοι, αφού κατέλαβαν τα κάστρα Κορώνης, Μεθώνης και Νιόκαστρου, αμέσως μέσω τού στρατηγού Νικηταρά τα παρέδωσαν στους Έλληνες.

Το Γαλλικό εκστρατευτικό σώμα περέμεινε για πέντε περίπου χρόνια στην ευρύτερη περιοχή, υπερασπίζοντας την ελευθερία τής χώρας μας και διασφαλίζοντας ταυτόχρονα τα συμφέροντα των συμμάχων. Ένα μεγάλο μέρος των Γάλλων στρατιωτών στρατοπέδευσε στη θέση Γιάλοβα. Είναι η έναντι της Πύλου ακτή, που σήμερα ονομάζουμε Χρυσή ακτή ή Ντιβάρι. Τον Οκτώβριο του 1828, εμπύρετη ασθένεια, η επιδημία τής ελονοσίας (θέρμες), προσέβαλε τους άνδρες τού στρατοπέδου, με αποτέλεσμα να νοσήσουν 4.760 άνδρες και να καταλήξουν στον θάνατο οι 915. Αλλά, και αυτοί που έχασαν τη ζωή τους από την ελονοσία τιμώνται εξ ίσου με τους πεσόντες στη μάχη ως ήρωες, διότι υπήρξε μέγιστη η αυτοθυσία τους και ο θάνατος επήλθε μέσα σε πολεμικό περιβάλλον.

Ο Γάλλος στρατηγός Μαιζών, σύμφωνα με τις πηγές, καλεί τον Οκτώβριο του 1828 τον Ιμπραήμ, καθώς και τους Ναυάρχους των άλλων Μεγάλων Δυνάμεων, τον Χέιδεν, τον Κόρδικτον και τον Γάλλο Αντιναύαρχο Δεριγνί, σε επιθεώρηση ασκήσεων του Γαλλικού Εκστρατευτικού Σώματος. Ο Ιμπραήμ αποχώρησε οριστικά στα τέλη του 1828, ένα χρόνο περίπου μετά την ήττα του και τα θλιβερά γεγονότα τής ναυμαχίας, επιστρέφοντας στην Αίγυπτο με εντολή τού Σουλτάνου Μαχμούτ.

Επιπλέον, ο Γαλλικός στρατός συνέβαλε κατά πολύ στην οργάνωση και την κατασκευή έργων υποδομής τού τότε νεοσύστατου Ελληνικού Κράτους. Χάραξε το σχέδιο πόλεως της Πύλου και της Μεθώνης, προχώρησε στη διάνοιξη δρόμων, όπως Μεθώνης-Πύλου, έκτισε υδραγωγεία και πολλά άλλα έργα, τα οποία διευκόλυναν τη ζωή των κατοίκων.

Ο Γάλλος δημοσιογράφος και ανταποκριτής τής εφημερίδας Times, Ρενέ Πιώ, με την όλη δράση του, τα βιβλία του, το φωτογραφικό υλικό του, τις γκραβούρες και το σύνολο των αναμνήσεών του μας άφησε σημαντική πηγή για την ιστορία τής τοπικής Επανάστασης. Η πολύτιμη συλλογή του δωρήθηκε στον Δήμο Πύλου- Νέστορος και σήμερα εκτίθεται στο σπίτι τού Ολυμπιονίκη Κωστή Τσικλητήρα στην Πύλο.

Κλείνοντας, θα ήθελα επιτροχάδην να μνημονεύσω τιμητικά όλους τούς Φιλέλληνες, αφού αρκετές αντιπροσωπευτικές συμμετοχές εθελοντών στον αγώνα μας για ανεξαρτησία συναντούμε καθ’ όλη τη διάρκειά του. Εκτός από τους ιδεολόγους, αρχαιολάτρες και ενθουσιώδεις Ευρωπαίους, ένα πλήθος στρατιωτικών, όπως και σπουδαίων πολιτικών, ανέλαβαν σημαντικές πρωτοβουλίες, χρησιμοποιώντας τις διεθνείς γνωριμίες τους για το καλό τής πατρίδας μας. Για παράδειγμα, ο Ιωάννης Καποδίστριας, ως Υπουργός Εξωτερικών τού Τσάρου τής Ρωσίας, και μετέπειτα λαμπρός Κυβερνήτης τού Ελληνικού κράτους, χαρακτηρίζεται σήμερα ως ο «Άγιος της Πολιτικής». Ακόμα, ο λόρδος Μπάιρον και πολλοί άλλοι.

Η μνήμη όλων αυτών συγκινεί τις καρδιές όλων των Ελλήνων πατριωτών. Ο σκληρός απελευθερωτικός αγώνας των Ελλήνων ήταν αυτός που ενέπνευσε τόσους και τόσους ξένους ανθρώπους να συμπαραταχθούν και συστρατευθούν μαζί μας, ούτως ώστε να μπορέσουμε ως έθνος να στηριχθούμε στις δικές μας δυνάμεις αργότερα, και ξανά να μεγαλουργήσουμε με αθάνατα στην Ιστορία κατορθώματα.

Ας είναι αιωνία η μνήμη όλων όσων έπεσαν υπέρ πίστεως και πατρίδος.

Αικατερίνη Διαμαντοπούλου-Κουτσουμπού

Θεολόγος-Φιλόλογος, Διδάκτωρ Φιλοσοφίας τού

Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών