Σάββατο 25 Απριλίου 2015

Η μάχη στα Φουρτζοκρέμμυδα

Η Ελληνική  Επανάσταση  του 1821, ενώ στα δύο πρώτα χρόνια  της  γνώρισε  επιτυχίες  και  θριάμβους,  ώστε  στην  Πελοπόννησο  οι Τούρκοι να κρατούν μόνον τα Κάστρα της  Πάτρας,  της  Μεθώνης  και  της Κορώνης,  τα  επόμενα  δύο  χρόνια, μέχρι  το  1824,  στιγματίστηκε  από κομματισμό, ανταγωνισμούς, διχόνοια και  εμφύλιες  συγκρούσεις.  Η  λήξη των  εμφυλίων  πολέμων,  το  1825, βρήκε  μεν  την  κυβέρνηση  του  Γεωργίου  Κουντουριώτη  ενισχυμένη και  με  ιδιαίτερο  κύρος,  αλλά τον Κολοκοτρώνη και τους περισσότερους αρχηγούς τού Μοριά φυλακισμένους, ενώ η περιοχή είχε κατακλυσθεί από τα ξενικά,  όπως αποκαλούνταν, στρατεύματα των Ρουμελιωτών, των Σουλιωτών  και  άλλων.  Τα  κυβερνητικά στρατεύματα,  ανεφοδίαστα  από  πυρομαχικά  και  τρόφιμα  αδράνησαν, και  επέτρεψαν  στον  Ιμπραήμ  πασά να κάνει  απόβαση στη Μεθώνη, στις 11  Φεβρουαρίου  του  1825,  και  να καταφέρει  να  πολιορκήσει  το  Νεόκαστρο. 

Ο  Ιμπραήμ  δοκίμασε  αποτυχία  στη μάχη της Σχινόλακκας, στις 15 Μαρτίου  του  1825,  όπου  οι  διακόσιοι άνδρες του οπλαρχηγού Καρατάσου ήταν οχυρωμένοι σε σπίτια του χωριού και  μπόρεσαν  να  αντιμετωπίσουν  νικηφόρα  τις  επτά  εφορμήσεις  του στρατού  του  Ιμπραήμ.  Ομως,  οι  ενισχύσεις των Ελλήνων, οι οποίες προσπάθησαν να συμβάλουν στην άμυνα που  προέτασσε  ο  Καρατάσος,  δεν μπόρεσαν  να  φτάσουν  στο  σκοπό τους  διότι  το  αιγυπτιακό  ιππικό  τους διέλυσε, άλλωστε ο αιγυπτιακός στρατός  ήταν  οργανωμένος  κατά  το  ευρωπαϊκό πρότυπο, δηλαδή πολεμούσε ακάλυπτος και σε παράταξη, ενώ στο ιππικό  τους  ήταν  αδύνατον  να  αντιπαραταχθεί  κάποιο  ελληνικό  σώμα σε  πεδινό  μέρος,  όπου  μπορούσαν να  φθάσουν  τα  άλογα.  Εάν  μάλιστα δεν είχε μεσολαβήσει και έντονη βροχόπτωση  ο  Καρατάσος  θα  περικυκλωνόταν  από  τους  Αιγυπτίους  και το  αποτέλεσμα  θα  ήταν  εξαιρετικά δυσμενές  για  τους  Ελληνες. Μετά  τη  μάχη  της  Σχινόλακκας, το  ελληνικό  στρατόπεδο  διαλύθηκε και  οι  δυνάμεις  του  Ιμπραήμ  είχαν καταφέρει  να  αποκόψουν  την  επικοινωνία  του  Νεοκάστρου  από  την ξηρά.  Ο  Αναγνωσταράς  έκανε  ό,τι ήταν  δυνατόν  προκειμένου  να  εξασφαλίσει  τρόφιμα  και  πυρομαχικά για  τις  ανάγκες  του  φρουρίου,  στα τείχη  του  οποίου  διεξάγονταν  σκληρές  μάχες.  
Στα  τέλη  Μαρτίου,  με ενέργειες  του  Αλέξανδρου  Μαυροκορδάτου,  οι  Ελληνες  συνέστησαν στρατόπεδο  για  να  επιτεθούν  στους Αιγυπτίους.  Δυστυχώς  όμως,  η  αρχηγία  ανατέθηκε  στον  Υδραίο  Κυριάκο  Σκούρτη,  ο οποίος ήταν άσχετος  με  την  πολεμική  τέχνη,  κάτι  που επεσήμανε  αργότερα,  τον  Μάιο,  ο Παπαφλέσσας  στη  Διοίκηση.  Η  παράταξη  των  Ελλήνων  εκτεινόταν  σε ημικύκλια  από  το  χωριό  Κρεμμύδια μέχρι  το  Φουρτζί.  Μεταξύ  των  δύο ισχυρών  αυτών  θέσεων  παρεμβάλλονταν  και  τα  ριζοβούνια  του  όρους Μαγκλαβά.  Στο  δεξιό  άκρο  της  ελληνικής  παράταξης  στα  Κρεμμύδια, βρίσκονταν  τα  σώματα  των  Χατζηχρήστου, Χατζηστεφανή, των Ράγκων και  του  Κοντογιάννη,  στο  μέσον που έμεινε  και  ανοχύρωτο  με τους στρατιώτες  να  καλύπτονται  μόνον  από τους  κορμούς  των  δέντρων,  είχαν παραταχθεί  ο  Σκούρτης,  ο  Μαυροβουνιώτης,  ο  Τσόκρης,  ο  Κώστας Μπότσαρης κ.ά., ενώ στο αριστερό άκρο,  στο  Φουρτζί,  ήταν  τα  σώματα των  Γεωργίου  Καραϊσκάκη,  Κίτσου Τζαβέλα,  Ποριώτη,  και  Πανά.  Οπως γράφει  ο  Romei,  αξιωματικός  του μηχανικού  του  Ιμπραήμ,  στις  5  Απριλίου  ένας  Αρμένης  στρατιώτης  από το  σώμα  του  Βάσσου  Μαυροβουνιώτη  λιποτάκτησε  και  έδωσε  πληροφορίες στον Ιμπραήμ για τις θέσεις των  Ελλήνων  και  ιδιαίτερα  του  σώματος στο οποίο εκείνος υπηρετούσε. 
Ο  Ιμπραήμ  αξιολογώντας  τις  πληροφορίες  του  λιποτάκτη,  συγκέντρωσε  600  ιππείς,  3.200  πεζούς, 500  Τούρκους  από  τη  Μεθώνη  και τέσσερα  κανόνια  και  με  οδηγό  τον Αρμένη  χτύπησε  αιφνιδιαστικά  το ελληνικό  στρατόπεδο  στις  7/20 Απριλίου 1825. Οι  Αιγύπτιοι  δεν  κατάφεραν  να πλησιάσουν  ούτε  το  Φουρτζί,  ούτε τα Κρεμμύδια, διότι οι Ελληνες εκεί ήταν  πολύ καλά οχυρωμένοι, ο αιφνιδιασμός  τους όμως πέτυχε να διαλύσει  το  σώμα  του  Βάσσου  Μαυροβουνώτη,  του  οποίου  οι στρατιώτες  δεν είχαν  δημιουργήσει οχυρά. Τη  θέση  του  Μαυροβουνιώτη  προσπάθησε να καλύψει ο Κώστας Μπότσαρης,  ο  οποίος  παρ’  ολίγον  να αιχμαλωτισθεί,  ενώ  από τα  μετόπισθεν,  τη  Χώρα  (τη  Λιγούδιστα),  την έδρα του ανεφοδιασμού, όπου ήταν ο Αλ.  Μαυροκορδάτος,  ο  Καρατάσος,  ο  Γάτσος,  ο  Βαλτινός  και  ο Κατσής Μαυρομιχάλης, συγκεντρώθηκαν 600 άνδρες που προχώρησαν στο πεδίο της μάχης για να καλύψουν το κενό, που είχε δημιουργηθεί. Μετά  από  έξι  ώρες  η  μάχη τελείωσε  και  οι  Ελληνες αποχώρησαν από  τις  θέσεις  τους.  Οι  νεκροί  τους υπολογίζονται  γύρω  στους  200-300  και  οι  αιχμάλωτοι  περίπου  70. Μετά  τη  μάχη στα  Κρεμμύδια  και  το Φουρτζί,  η επιθετικότητα  των  Αιγυπτίων  εκφυλίστηκε,  αφού παρατηρήθηκε  έλλειψη  εφοδίων και  πυρομαχικών.  Τότε  ήταν  που  ο  Ιταλός Φιλέλληνας Σανταρόζα,  συνιστούσε στους Ελληνες  να  γίνουν  επιθετικοί και  στους  πολιορκημένους  του  Νεόκαστρου να κάνουν έξοδο. 

Σοφία Καπετανάκη 
Επίκουρη καθηγήτρια Τμήματος Φιλολογίας - Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου.

"ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ" 25/04/2015

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου