ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΞΕΝΟΔΟΧΩΝ ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ ΣΤΗΝ “Ε” Χωροταξικό σχέδιο για ποιοτικό τουρισμό

Χωροταξικό σχέδιο και ανάλογη στρατηγική για τον τουρισμό, και μάλιστα τον ποιοτικό, δεν υπάρχει και αυτό πρέπει να είναι ο στόχος μας, σημειώνει με έμφαση ο πρόεδρος της Ενωσης Ξενοδόχων Μεσσηνίας Δημ. Καραλής μιλώντας στην “Ε”. «Αυτό δεν γίνεται με γιγαντιαίες μονάδες αλλά με το περιβάλλον και προσαρμοσμένες με τις τάσεις που διαμορφώνονται διεθνώς σε ευαίσθητες περιοχές». Αναγκαία προσοχή πρέπει να δοθεί στη Μάνη συμπληρώνει ο κ. Καραλής, η οποία είναι σε αυτό το μήκος κύματος. «Η οδός Ναυαρίνου της Καλαμάτας θα μπορούσε να αναδειχθεί σε Μεσσηνιακή Ριβιέρα και αυτό μπορεί να το αποδείξει μια σχετική αναπτυξιακή μελέτη», συνεχίζει ο πρόεδρος της Ενωσης Ξενοδόχων και παράλληλα θεωρεί αναγκαία την επαναλειτουργία της ακτοπλοϊκής σύνδεσης με την Κρήτη. Ακολούθως δηλώνει ένθερμος υποστηρικτής των ΣΔΙΤ, κάτι που πρέπει να γίνει και στο αεροδρόμιο της Καλαμάτας. Τέλος, δεν παραλείπει να σημειώσει την τεράστια σημασία της Costa Navarino για την ευρύτερη προβολή της Μεσσηνίας.

- Η κυβέρνηση ενδιαφέρθηκε για το δρόμο Καλαμάτα - Ριζόμυλος - Πύλος - Μεθώνη, αλλά οι διαδικασίες για τη μελετητική του ωριμότητα και τη δημοπράτησή του καθυστερούν. Πόσο σημαντικός είναι αυτός ο δρόμος για τον τόπο μας; Πρέπει, κατά τη γνώμη σας, να επανέλθουμε στην παραλιακή χάραξη; 

Η προσβασιμότητα από το αεροδρόμιο μέσω του οδικού δικτύου, στα υπόλοιπα σημεία που μπορεί να επισκεφθεί ο επισκέπτης, πρέπει να μπει στις σωστές της βάσεις. Διαφορετικά, δεν μπορούμε να μιλάμε με αξιόπιστο λόγο για τουριστική ανάπτυξη της Μεσσηνίας. Αλλωστε, όπως επισήμανε πρόσφατα και ο πρώην γ.γ. του Παγκόσμιου Οργανισμού Τουρισμού (UNWTO) Ταλέμπ Ριφάι, «πιο σημαντικό από μια ξενοδοχειακή μονάδα για ένα προορισμό, είναι ο δρόμος για να φτάσεις σε αυτήν» και «η τουριστική ανάπτυξη μιας περιοχής στηρίζεται στην προσβασιμότητά της». Πρέπει λοιπόν να ελαχιστοποιούμε την χρονοαπόσταση για να καταστήσουμε εύκολα προσβάσιμους όλους τους αρχαιολογικούς χώρους, τα μνημεία του πολιτισμού και της θρησκείας, καθώς το καθένα από αυτά έχει τη δική του ιστορική διαδρομή. Ο δρόμος αεροδρόμιο - Ριζόμυλος - Πύλος - Μεθώνη βρίσκεται στην κορυφή του ενδιαφέροντός μας και στηρίζουμε το έργο με όλες μας τις δυνάμεις. Για του λόγου το αληθές, άρχισε επί κυβερνήσεως Αντώνη Σαμαρά με προσωπικό ενδιαφέρον του ιδίου, και η σημερινή κυβέρνηση Αλέξη Τσίπρα ολοκλήρωσε τις διαδικασίες για τη δημοπράτησή του. Οι μελέτες υπάρχουν, η χρηματοδότηση για την εκτέλεση του έργου με 200 εκατ. ευρώ έχουν εξασφαλιστεί με συμμετοχή του κράτους 50 εκατ. ευρώ, και δεν θα αφήσουμε αυτή την ευκαιρία να πάει χαμένη. 

- Πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί η έλλειψη κλινών και η Μεσσηνία τα επόμενα χρόνια να φτάσει τις τουριστικά ανεπτυγμένες περιοχές της χώρας μας; 

Η Μεσσηνία έχει δυναμικότητα 11.000 περίπου κλινών. Επομένως η αύξησή τους είναι επιβεβλημένη. Ομως το θέμα αυτό έχει πολλές αναγνώσεις και κατά την άποψή μου πρέπει να απαντήσουμε πρώτα στο ερώτημα τι τουρισμό θέλουμε στη Μεσσηνία, για να προκύψουν και τα ανάλογα καταλύματα, π.χ. για τον μαζικό τουρισμό χρειάζονται ξενοδοχεία μεγάλης δυναμικότητος, χωρίς τα επιδιωκόμενα οφέλη από πλευράς ενίσχυσης των τοπικών οικονομιών. Προσωπικά, όπως και η πλειοψηφία των συναδέλφων μου, θεωρώ ότι στόχος μας πρέπει να είναι η ποιοτική διάσταση του εισερχόμενου τουρισμού. Και αυτό απέχει από τη μαζικοποίηση. Για να το πετύχουμε όμως χρειάζεται χωροταξικό σχέδιο και να εφαρμόσουμε ανάλογη στρατηγική που δεν υπάρχουν. Επίσης δεν πρέπει να παραβλέψουμε τη ραγδαία εισβολή των διαμερισμάτων με την οικονομία του διαμοιρασμού, που ανατρέπουν ριζικά το τοπίο με αθρόα και ανεξέλεγκτη προσφορά κλινών. 

- Οσον αφορά τις επενδύσεις σε τουριστικές μονάδες, τι περιμένουμε να δούμε τα επόμενα χρόνια; Τι έχει προγραμματιστεί στη Μεσσηνία; 

Η Μεσσηνία έχει μπει για τα καλά στο μάτι των επενδυτών, αρκετοί απ’ αυτούς αναζητούν εκτάσεις για τουριστικές εγκαταστάσεις. Ωστόσο δεν είναι εύκολο εγχείρημα γιατί, πέρα από τις γνωστές γραφειοκρατικές αγκυλώσεις που καθηλώνουν κάθε επενδυτική προσπάθεια, υπάρχει στην περιοχή μας έλλειψη μεγάλων εκτάσεων, είτε επειδή είναι αμιγώς αγροτικού χαρακτήρα, είτε επειδή είναι δεσμευμένες λόγω "Natura". Ωστόσο και εδώ πρέπει να επισημάνω ότι, κατά τη γνώμη μου, η περιοχή μας, εφόσον θα πρέπει να έχει την ποιοτική και όχι τη μαζική στόχευση, δεν έχει ανάγκη γιγαντιαίες μονάδες, αλλά συμβατές με το περιβάλλον, σύγχρονες και λειτουργικές, προσαρμοσμένες στις τάσεις που διαμορφώνονται διεθνώς σε ευαίσθητες περιοχές. 

- Με τη μαρίνα της Πύλου τι γίνεται; Τι πρέπει να γίνει για να ολοκληρωθεί, επιτέλους, και να λειτουργήσει; 

Η υπόθεση της μαρίνας αποτελεί ένα ζωντανό παράδειγμα της παθογένειας της αναπτυξιακής πολιτικής της χώρας μας. Οπως γνωρίζετε, οι ατυχίες και οι αστοχίες μάς κυνηγούν από το 1990, όταν αντί να παραδοθεί ολόκληρο το έργο παραδόθηκαν μόνο τα έργα υποδομής, με αποτέλεσμα να παραμείνει ατελής η μαρίνα και να χρησιμοποιείται ως αλιευτικό καταφύγιο και για ελλιμενισμό σκαφών, ανεξέλεγκτα, χωρίς το παραμικρό έσοδο. Η προσπάθεια που κατεβλήθη το 2013 είχε και πάλι ατυχή έκβαση, διότι το ΤΑΙΠΕΔ θεώρησε τότε αναγκαίο να επεκτείνει τα όρια της μαρίνας σε ζωτικούς κοινόχρηστους χώρους της Πύλου, που δεν της ανήκαν, με αποτέλεσμα να υπάρξουν αντιδράσεις και να κηρυχθεί άγονος ο διαγωνισμός. 

Κάποτε πρέπει να καταλάβουμε σε αυτή τη χώρα ότι ένα έργο με αναπτυξιακή δυναμική για κάθε περιοχή πρέπει να αρχίζει και να τελειώνει από την ίδια γενιά που το προγραμματίζει, και όχι να παραπέμπεται στις επόμενες ως δείγμα ανικανότητας των προηγούμενων. Πολύ περισσότερο για τον τουρισμό που στην Ελλάδα, το 2018, αναπτύχθηκε κατά 6,9%, δηλαδή με ρυθμό ανάπτυξης τρεισήμισι φορές υψηλότερο από το ρυθμό ανάπτυξης του συνόλου της εθνικής οικονομίας, που ήταν 2%, όπως επισήμανε σε έρευνα του το Παγκόσμιο Συμβουλίου Ταξιδίων και Τουρισμού (WTTC). 

- Η λειτουργία της Costa Navarino έχει συμβάλει, και πόσο, στην αναγνωρισιμότητα της Μεσσηνίας και της Πύλου και στην τουριστική τους ανάπτυξη; 

Αναμφισβήτητα έχει συμβάλει καθοριστικά με θετικό αποτύπωμα στην περιοχή και με τις δραστηριότητές της στην ευρύτερη προβολή της Μεσσηνίας. Η δημιουργία του συγκροτήματος, το οποίο είναι από τα μεγαλύτερα της Μεσογείου, έχει βοηθήσει σημαντικά την τοπική κοινωνία, και προσβλέπουμε σε μεγαλύτερα οφέλη από συνέργειες και κοινές δράσεις. 

- Από τις ιδιαίτερες περιοχές της Μεσσηνίας είναι η Μάνη. Εχει περαιτέρω δυνατότητες ανάπτυξης; Και αν ναι, τι τις εμποδίζει; 

Η Μάνη μπορεί να αποτελέσει πρότυπο τουριστικής ανάπτυξης. Είναι, κατά τη δική μου οπτική, μια ιστορική κιβωτός με πλούσιο περιεχόμενο, που πρέπει να της δοθεί η αναγκαία προσοχή. Διαθέτει πολλές και καλές μικρές μονάδες, που ταιριάζουν με το χαρακτήρα της περιοχής και που με την κατάλληλη προβολή μπορούν να συμβάλουν στην επέκταση της τουριστικής περιόδου, χάρη στις μοναδικές εμπειρίες που αποκομίζει κάθε επισκέπτης. 

- Πώς βλέπει η Ενωση Ξενοδόχων την προοπτική της οδού Ναυαρίνου και του παραλιακού μετώπου της Καλαμάτας; 

Το παραλιακό μέτωπο της Καλαμάτας θα μπορούσε να αναδειχθεί ως η Μεσσηνιακή Ριβιέρα, πράγμα που θα έδινε τεράστια δυναμική σε όλη την περιοχή. Για να γίνει όμως αυτό χρειάζεται την αναγκαία αναπτυξιακή μελέτη. Και φυσικά, όχι από αυτές τις μελέτες που είτε δεν ολοκληρώνονται ποτέ είτε εκτελούνται αποσπασματικά, είτε ολοκληρώνονται ως μελέτες αλλά παραμένουν στα συρτάρια. 

Παράλληλα όμως με την αξιοποίησή της, θεωρώ αναγκαία την επαναλειτουργία της ακτοπλοϊκής σύνδεσης με την Κρήτη, που αποτελεί ένα σημαντικό αναπτυξιακό πλεονέκτημα το οποίο χάσαμε πριν από αρκετά χρόνια με το καράβι που πρωτοστάτησαν οι Μεσσήνιοι επιχειρηματίες για την απόκτηση και δρομολόγησή του. 

- Σε επίπεδο τουριστικών ενδιαφερόντων που θα μπορούσαν να ενισχύσουν τη ζήτηση, υπάρχουν στοιχεία που κατά τη γνώμη σας θα έβρισκαν ανταπόκριση στις διεθνείς αγορές; 

Ασφαλώς. Η Μεσσηνία δεν έχει να ζηλέψει τίποτα από τις υπόλοιπες περιοχές υποδοχής τουριστών της Ελλάδας. Διαθέτει μια αξιοζήλευτη πρωτογενή παραγωγή που την έχει κάνει φημισμένη σε όλα τα μήκη και πλάτη της γης, χάρη κυρίως στην ελιά και το λάδι, και άλλα πολλά τοπικά προϊόντα. Αυτό θα μπορούσε να συνδυαστεί και με την πλούσια γαστρονομία της που, όπως γνωρίζετε, αποτελεί σημαντικό πυλώνα προβολής και ανάπτυξης του τουρισμού μιας περιοχής. Αν, μάλιστα, αυτό συνδυαστεί με τον πολιτιστικό, τον αθλητικό και τον θρησκευτικό τουρισμό μπορούμε να μεγιστοποιήσουμε τις δυνατότητες προσέγγισης των αγορών διατηρώντας σημαντικά συγκριτικά πλεονεκτήματα. Και κάτι τελευταίο που συμπληρώνει όσα είπα πριν περί ποιοτικού τουρισμού: Είναι σαφές ότι ο θεματικός τουρισμός αποτελεί τη λύση ενάντια στη μαζικοποίηση και τον λεγόμενο τουρισμό των διακοπών που περιορίζεται στην ξαπλώστρα και στο κολύμπι. Η Μεσσηνία έχει πολύ περισσότερα να προσφέρει, πέρα από την μεγάλη ακτογραμμή της και τις καθαρές θάλασσες. Το ζητούμενο είναι να έχουμε σωστό προσανατολισμό και να μπορούμε να αφουγκραζόμαστε τη ζήτηση, για να προσαρμόζουμε και την προσφορά μας χρησιμοποιώντας σύγχρονα εργαλεία μάρκετινγκ. Για να πετύχουμε τους στόχους μας, χρειάζεται από την πλευρά μας ένα γενναίο άλμα και συνένωση δυνάμεων. 

- Κλείνοντας, όσον αφορά το αεροδρόμιο Καλαμάτας κινήθηκαν επιτέλους οι διαδικασίες για την αξιοποίησή του. Συμφωνείτε με την προοπτική της ΣΔΙΤ για την αξιοποίησή του; Τι πρέπει να γίνει για να μη χαθεί πολύτιμος χρόνος; Προσωπικά είμαι ένθερμος υποστηρικτής των ΣΔΙΤ, γιατί θεωρώ ότι η συμπόρευση δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, όταν γίνεται με όραμα, σχέδιο και προοπτική, έχει εξασφαλισμένη επιτυχία. Πολύ περισσότερο για το αεροδρόμιο, η αναβάθμιση του οποίου θεωρώ ότι, μαζί με τον οδικό άξονα, αποτελεί τον δεύτερο βασικό πυλώνα τουριστικής ανάπτυξης της περιοχής μας. Θα πρέπει όμως να προκριθεί η κατάλληλη μορφή του επενδυτικού σχήματος, ώστε να υπερκεραστούν τα εμπόδια από τη γειτνίαση με το στρατιωτικό αεροδρόμιο. Μόνο έτσι δεν θα χαθεί ο πολύτιμος χρόνος που πολύ σωστά αναφέρετε στην ερώτησή σας. Σημειώστε επίσης, ότι η αεροπορική σύνδεση της Καλαμάτας με την Κρήτη, η οποία αποτελεί τη μεγαλύτερη τουριστική αγορά της Ελλάδος, μπορεί να δώσει μεγάλη ώθηση στην τουριστική κίνηση του νομού μας, εφόσον επιτευχθεί.

- Τι πρέπει να γίνει για να προσελκύσουμε μεγάλες τουριστικές επενδύσεις στο νομό μας; Οι επενδύσεις είναι συνάρτηση της ζήτησης. Και η ζήτηση προκαλείται όταν η περιοχή διαθέτει ταυτότητα και προσανατολισμό σε αγορές-στόχους, με βάση τα συγκριτικά πλεονεκτήματα του τουριστικού της προϊόντος που μπορεί και πρέπει να προσφέρει η Μεσσηνία. Πριν λοιπόν αναζητήσουμε τις επενδύσεις, οφείλουμε να ενισχύσουμε τη ζήτηση. Και αυτό θα το πετύχουμε αν, όπως προείπα, έχουμε σχέδιο και στρατηγική.