‘Ενα επετειακό λεύκωμα ιχνηλατεί τον βίο και το έργο του Αντώνη Σαμαράκη

 «Οσο υπάρχουν άνθρωποι ανήσυχοι στον κόσμο μας, όσο υπάρχει ανησυχία, υπάρχει ελπίδα», έλεγε ο Αντώνης Σαμαράκης. Και ο ίδιος ανήσυχος παρέμεινε μέχρι και την τελευταία του πνοή. Αποφάσισε μάλιστα –αν και είχε φθάσει σε προχωρημένη ηλικία– να δωρίσει το σώμα του στην επιστήμη. Ετσι, δεν κηδεύθηκε. Τα οστά του και η καρδιά του βρίσκονται στο Μουσείο Ανατομίας, στο Γουδί. «Με αυτή την πράξη του τεκμηρίωσε, ακόμα και στο ύστατο χαίρε, πως ήταν γεννημένος εθελοντής», μου έλεγε πριν από λίγες ημέρες η πολυαγαπημένη του σύζυγος Ελένη, που με υποδέχθηκε στο σπίτι της με αφορμή την έκδοση ενός εξαιρετικού λευκώματος για τα 100 χρόνια από τη γέννηση του συγγραφέα, το 2020.

Η σύζυγος του λογοτέχνη, Ελένη. Φωτ. ΠΑΝΟΣ ΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ

Ξεφυλλίσαμε μαζί την έκδοση, που έχει εκπονηθεί με μεράκι από τη Διεύθυνση Γραμμάτων του υπουργείου Πολιτισμού, με τη φροντίδα του Θανάση Νιάρχου και της Σίσσυς Παπαθανασίου. Στις σελίδες κυλάει σαν νερό ολόκληρη η ζωή του λογοτέχνη, του οποίου το έργο μεταφράστηκε σε δεκάδες γλώσσες και η πένα του αποτέλεσε μια ολοζώντανη φωνή για τα πιο ευγενή ιδανικά. Από την παιδική του ηλικία και τα πρώτα καθοριστικά του βιώματα μέχρι την ωριμότητα, ο αναγνώστης παρακολουθεί μια πορεία συναρπαστική. Είναι κρίμα που η επέτειος της εκατονταετηρίδας συνέπεσε με την επιδημία και μία σειρά από εκδηλώσεις, δυστυχώς, ακυρώθηκαν. «Το καλό όμως είναι ότι ολοκληρώθηκε εν τέλει αυτό το λεύκωμα, που αποτυπώνει τα πιο σημαντικά αγαθά για εκείνον: ελευθερία, ειρήνη και κοινωνική δικαιοσύνη. Η προετοιμασία της έκδοσης μου έδωσε πολύ μεγάλη χαρά γιατί ήταν σαν να έζησα πάλι μια ζωή με τον Αντώνη», λέει η Ελένη Σαμαράκη.

Το ζεύγος Σαμαράκη λίγο μετά τον γάμο τους.

Αν όλα πάνε καλά, τότε το λεύκωμα αυτό (που δεν είναι προς πώληση) θα αποτελέσει τον κατάλογο για μια μεγάλη έκθεση για τον συγγραφέα, που θα διοργανωθεί στον πολιτιστικό χώρο «Μελίνα» και θα εγκαινιαστεί τον Ιούνιο. Στόχος είναι να τιμηθεί η σπουδαία αυτή προσωπικότητα και να γνωρίσουν οι νέοι περισσότερα πράγματα για τον λογοτέχνη, ο οποίος εμπνεύστηκε τη Βουλή των Εφήβων και πίστεψε όσο κανείς άλλος στη δύναμη της νεολαίας.

Με τη Νάνα Μούσχουρη (αριστερά).

Το βιβλίο δεν ιχνηλατεί μόνο τα βήματά του, αλλά δίνει φωνή και σε όλες τις προσωπικότητες που τον συναναστράφηκαν, όπως ο Μανώλης Αναγνωστάκης, ο Ζυλ Ντασσέν, ο Ιάκωβος Καμπανέλλης, ο Παναγιώτης Τέτσης, η Ζυράνα Ζατέλλη – που τον αποκαλούσε «ο καλός Σαμαρείτης μου». Ανθρωπος που δεν τον ενδιέφερε η υστεροφημία του, δίχως ναρκισσισμό για τα συγγραφικά του επιτεύγματα, παρά μόνο με έγνοια για τον κόσμο, ο Σαμαράκης παραμένει επίκαιρος μέσα από τη γραφή και το έμπρακτο παράδειγμά του.