Το Κάστρο της Μεθώνης και ο Τάκης Δεµοδός

 

Από το 1963, όταν πάτησα για πρώτη φορά το πόδι µου στην ευλογηµένη µεσσηνιακή γη, ως επιµελητής αρχαιοτήτων της τότε Ζ΄ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων µε έδρα την Ολυµπία και περιοχή δικαιοδοσίας τους νοµούς Ηλείας και Μεσσηνίας, η Μεθώνη κατέκτησε την πρώτη θέση ανάµεσα στους τόπους που µε γοήτευσαν.

Το βενετσιάνικο κάστρο και τα εντυπωσιακά ευρύστοµα πηγάδια της, το εγκαταλειµµένο τότε Καποδιστριακό σχολείο, τα παραδοσιακά σπίτια της ήρεµης σιωπηλής αυτής πολιτείας, οι λιγοστοί τότε κάτοικοι, η αµεσότητα της θάλασσας, η θέα της Σαπιέντζας και των άλλων νησιών στον ορίζοντα, εντυπώθηκαν ανεξίτηλα µέσα µου. Καθοριστικό στοιχείο του άρρηκτου συναισθηµατικού δεσµού µου µε τη Μεθώνη στάθηκε η γνωριµία και η φιλία µου µε τον Τάκη ∆εµοδό, τον Μοθωναίο αυτό λόγιο, ο οποίος αγαπούσε µε πάθος τον τόπο του, την ιστορία και την παράδοση.

 

Υπήρξε µαθητής του Καποδιστριακού ∆ηµοτικού Σχολείου, ενώ ο πατέρας του ήταν εκεί δάσκαλος. Ο Τάκης µε µόνο όπλο την πέννα και την µέχρι πάθους αγάπη του για την γενέτειρα, αγωνιζόταν να διατηρήσει αλώβητη την εικόνα του φρουρίου, του οικισµού και των ιστορικών στοιχείων του, να διασώσει τα απειλούµενα υλικά κατάλοιπα του τοπικού παραδοσιακού πολιτισµού, λαϊκού και αστικού. Αγωνιζόταν αρθρογραφώντας ενάντια στην άγνοια, την αδιαφορία, τη βαρβαρότητα και την κακώς εννοούµενη ανάπτυξη που είχαν ενστερνιστεί, υπηρετούσαν και υπηρετούν από τότε τυφλά αρκετοί εργολάβοι, ξενοδόχοι και άλλοι. Ενώσαµε τις δυνάµεις µας σε κοινό µέτωπο ενάντια στην αυθαιρεσία. Η δική του ουσιαστική επί τόπου παρουσία, γνώση και αγωνιστικότητα υποστηρίχτηκε από τις δικές µου περιορισµένες υπηρεσιακές δυνατότητες σε εφαρµογή διατάξεων του αρχαιολογικού νόµου. 

Το 1966, βλέποντας την άθλια κατάσταση διατήρησης του υπό κατάρρευση Καποδιστριακού Σχολείου, πρότεινα την απαλλοτρίωσή του (είχε δυστυχώς πωληθεί σε ιδιώτη) και την µεταφορά εκεί της µικρής αρχαιολογικής συλλογής Μεθώνης, που στεγαζόταν ακόµη στο Μπούρτζι. Οι επισκέψεις µου στη Μεθώνη ήταν συχνές γιατί είχα αναλάβει εκ µέρους του υπουργείου τις εργασίες αναστήλωσης του δυτικού πύργου της νότιας πύλης San Marco του 1411, της οχυρωµένης πύλης του βενετσιάνικου κάστρου και του οκτάπλευρου πύργου του Αγίου Νικολάου, γνωστού ως Μπούρτζι. Επιβλέπων ήταν ο φίλος αρχιτέκτονας µηχανικός, του Υπουργείου Προεδρίας τότε, Αίας Βαζιργιατζίκης, ενώ πολύτιµη ήταν η συµβολή των άξιων αρχαιοφυλάκων της παλαιάς γενιάς, του Γιώργου Αλεξάκη από τη Γιάλοβα και του ∆ιονύσιου Ανδρουτσάκη από τη Χώρα Τριφυλίας, που υπηρέτησε επί σειρά ετών ως επιστάτης στις ανασκαφές της αρχαίας Μεσσήνης όπου άφησε και την τελευταία του πνοή. 

Την ίδια χρονική περίοδο µου δόθηκε η ευκαιρία να ανασκάψω, στην περιοχή του χωριού Πύλα, έναν κιβωτιόσχηµο τάφο που περιείχε ως κτερίσµατα αγγεία µελανόµορφα του 6ου αιώνα π.Χ., γεγονός που βεβαιώνει την παρουσία εκεί οικισµού των αρχαϊκών χρόνων.