Αγιολέος και Αγιος Ονούφριος Μεθώνης

 

Οι Ενετοί κράτησαν τα Μοθωκόρωνα επί 3 περίπου αιώνες. Το φρούριο της Μεθώνης µε τη µορφή περίπου που έχει σήµερα είναι έργο των Ενετών. Μετά το 1210, όταν κατέλαβαν και την Κρήτη, η Μεθώνη αποτέλεσε το προπύργιο της πλούσιας αποικίας τους στον ανταγωνισµό µε τους Γενουάτες στο Αιγαίο και την Αδριατική. Τότε εγκαταστάθηκαν άποικοι από διάφορες χώρες στη Μεθώνη, και η µικρή χερσόνησος οχυρώθηκε και εξελίχθηκε σε σηµαντικό λιµάνι - σταθµό ιστιοφόρων προς τις ακτές της Ανατολής. 

Πολλοί χρονικογράφοι της ∆ύσης, την εποχή αυτή, αποκαλούν ολόκληρη την Πελοπόννησο Νησί της Μεθώνης, "L' ile de Modon" ή "Insula Montionis". Ο Γερµανός προσκυνητής Felix Faber αναφέρει στο “Οδοιπορικό” του ότι µόνον στη Μεθώνη µπορείς να βρεις πλοίο για οποιοδήποτε µέρος του κόσµου. 

Με την ανάπτυξη του εµπορίου αυξήθηκε ο πληθυσµός, ενώ λόγω της µεγάλης ποικιλίας εθνοτήτων που είχαν εγκατασταθεί στην πόλη (Εβραίοι, Έλληνες, Αλβανοί, Ενετοί) δηµιουργήθηκε µια πολυπολιτισµική κοινωνία µε δικούς της νόµους. 

Κατά την ακµαία αυτή περίοδο της πρώτης ενετοκρατίας φαίνεται ότι οικοδοµήθηκε, σε µικρή απόσταση από τη Μεθώνη, ο Αγιολέος (Άγιος Λέων) που λειτουργούσε ως καθολικό γυναικείας µονής Κιστερκιανών µοναχών, σε χώρο µε πλούσια βλάστηση που χαρακτηριζόταν «παράδεισος της Θεοτόκου» (viridiano). 

Για το ποιος ήταν ο Άγιος Λέων, Γερµανός ή Έλληνας προσκυνητής που πέθανε και ενταφιάσθηκε στη Μεθώνη και τιµήθηκε µε την ανέγερση εκκλησίας, υπάρχει διχογνωµία. Αναζήτησα πρόσφατα το ερείπιο του Αγιολέου και δυστυχώς δεν κατάφερα να το εντοπίσω. 

Την ίδια περίπου χρονική περίοδο του 12ου/13ου αιώνα, εγκαταστάθηκε στο παλαιοχριστιανικό κοιµητήριο µε τις κατακόµβες, που βρίσκεται στο ύψωµα βόρεια της Μεθώνης, ο ασκητής Ονούφριος, ο οποίος µετέτρεψε τις κατακόµβες σε ασκητήριο και το τοιχογράφησε. Το 1967 πραγµατοποιήθηκε ανασκαφική έρευνα στο ασκητήριο, γνωστό ως Άγιος Ονούφριος, από τον καθηγητή βυζαντινολόγο ∆ηµήτριο Πάλλα, και περιφράχθηκε. Σήµερα βρίσκεται σε άθλια, δυστυχώς, κατάσταση χωρίς µέτρα προστασίας. 

Επί χρόνια πολλά οι δίδυµες αποικίες Μεθώνης και Κορώνης ζούσαν ελεύθερες από τους Φράγκους του δεσποτάτου και από τους Έλληνες του Μυστρά. Εντούτοις στα νερά της Μεθώνης οι Βενετοί υπέστησαν δύο µεγάλες ήττες: Το 1295, όταν οι Γενοβέζοι κατέστρεψαν το γνωστό ως «καραβάνι» της Συρίας, και κυρίως το 1354, όταν ο Γενοβέζος ναύαρχος Pagadino Doria, πρόγονος του φηµισµένου Andrea Doria, συνέλαβε στην ναυµαχία της Σαπιέντζας αιχµάλωτο τον Βενετό ναύαρχο Nicolo Pisani (1324-1380) µε εξακόσιους Βενετούς και 30 γαλέρες, που τις έστειλε λάφυρα στη Γένοβα.