Σάββατο 17 Απριλίου 2021

Ανθρώπων ήθη και πάθη

 


Κάθε άνθρωπος, ως τελευταίος κρίκος µιας εξελικτικής αλυσίδας χιλιάδων ετών, αποτελεί ένα ζωντανό έκθεµα της βιολογικής του ιστορίας και εξέλιξης, σε διάστηµα εβδοµήντα περίπου εκατοµµυρίων ετών. Νευρολογικά, ψυχολογικά και ανατοµικά είµαστε τέκνα αυτής της απόµακρης εποχής.

Αυτό που µας διαφοροποιεί από τα ζώα δεν είναι το βάδισµα σε δυο πόδια, είναι ίσως η χρήση της φωτιάς που µας τη δίδαξε, σύµφωνα µε την αρχαία ελληνική µυθολογία, ο Τιτάνας Προµηθέας, το µαγείρεµα της τροφής, η θρησκεία, η δηµιουργία συµβολικής τέχνης. Είµαστε τα µοναδικά όντα στη γη που χρησιµοποιούµε γλώσσα συγκροτηµένη και πολύπλοκη, αλλά δεν είµαστε οι µόνοι που έχουµε ένα λειτουργικό σύστηµα επικοινωνίας. Μοιραζόµαστε αλτρουιστικά την τροφή µας µε άλλους ανθρώπους, το ίδιο όµως κάνουν οι χιµπατζήδες και οι ουρακοτάγκοι, απλώς όχι συστηµατικά. Ακόµη και η άθλια πρακτική του πολέµου µεταξύ µας απαντάται στους χιµπατζήδες και σε ορισµένες κοινωνίες εντόµων και είδη µυρµηγκιών.

 

Σε αντίθεση µε πολλά θηλαστικά που έχουν ισχυρή όσφρηση και αδύνατη όραση, είµαστε επιδέξιοι και έχουµε καλή στερεοσκοπική όραση και καλή αίσθηση των χρωµάτων. Έχουµε δυνατούς ώµους, ευέλικτους βραχίονες, ευκίνητα δάκτυλα µε δυνατή πυγµή και εγκέφαλο ικανό να συντονίζει την όραση και την επιδεξιότητά µας. Χρησιµοποιούµε εργαλεία και µηχανές, ανάβουµε φωτιά, µαγειρεύουµε, έχουµε εξηµερώσει ζώα και για συντροφιά, καλλιεργούµε τη γη, κατασκευάζουµε σπίτια και πλεούµενα, κατεργαζόµαστε τα µέταλλα, υφαίνουµε ενδύµατα και κλινοσκεπάσµατα, ανακαλύψαµε το αλφάβητο και τη γραφή, τυπώνουµε και διαβάζουµε βιβλία, κατασκευάζουµε µουσικά όργανα και συνθέτουµε µε αυτά ηχητικά αριστουργήµατα, κατασκευάζουµε και χρησιµοποιούµε σήµερα ηλεκτρονικούς υπολογιστές, κινητά και σταθερά τηλέφωνα, ντρόουν και όπλα όλο και φονικότερα. Κανόνας σε µια ανοιχτή κοινωνία σήµερα είναι, οι περισσότεροι τουλάχιστον από µας, να οραµατίζονται και να βιώνουν κοινά αγαθά: δηµοκρατία και ευηµερία, ανέσεις, καλή υγεία, καλή ιατρική περίθαλψη, µακροηµέρευση, καλή βρώση και πόση, µαζί πάντα µε τις χαρές της καλλιτεχνικής απόλαυσης και της άθλησης. Ωστόσο, το όραµα αυτό δεν έχει ακόµη συµφιλιωθεί µε το αυτονόητο όνειρο ενός κόσµου χωρίς πείνα, χωρίς επιδηµίες ή πανδηµίες και εγκλεισµούς, χωρίς κατεστραµµένο φυσικό περιβάλλον – µιας ζωής ειρηνικής χωρίς πολέµους, βία, βασανιστήρια, σεξουαλικές κακοποιήσεις, καταπίεση, άγχη, αγωνίες και αποµόνωση. 

Ανήκουµε σε χαρισµατικό είδος θηλαστικών που έχουν το φως στον ηµερήσιο βιορυθµό τους, δεν αντέχουν ξενύχτια έστω κι αν έχουν ανακαλύψει τον τεχνητό φωτισµό. ∆εν βλέπουµε στο σκοτάδι, σε αντίθεση, για παράδειγµα, µε τις γάτες που είναι και νυκτόβιες. ∆εν αντέχουµε τον θόρυβο, µας κουφαίνει η δυνατή µουσική ή ο κρότος των όπλων, µας εκνευρίζουν οι κόρνες των οχηµάτων, οι χαλασµένες εξατµίσεις, ακόµη και τα παιδιά που τρέχουν στο επάνω πάτωµα, τα σκυλιά που γαβγίζουν στο διπλανό διαµέρισµα. Αναζητάµε την ηρεµία των πάρκων και την απόλυτη ησυχία των δασών, τον απαλό ήχο του νερού στο ρυάκι και τον παφλασµό του κύµατος που σκάει αφρίζοντας στην αµµουδιά, λατρεύουµε τις διακοπές σε απόµακρο νησί ξαπλωµένοι στη ζεστή άµµο. ∆εν επιδιώκουµε την αποµόνωση, τουλάχιστο για µακρά διαστήµατα, επιζητούµε συντροφιά, είµαστε όντα της αγέλης, ανήκουµε σε συλλόγους, σωµατεία, οµάδες, κλαµπ, ενώσεις και κόµµατα. 

Η συναρπαστική ανακάλυψή του σωµατίδιου του Χιγκς, της λεγόµενης «Εξίσωσης του Θεού», που αναµένεται να αποδειχθεί η «Πέµπτη θεµελιώδης ∆ύναµη της Φύσης» και να δώσει απαντήσεις σε ουσιώδη ερωτήµατα της δηµιουργίας του σύµπαντος, παραµένει αβέβαιο αν θα καταφέρει να απαλλάξει το ανθρώπινο γένος από τα καθηµερινά συνήθη πάθη που κουβαλά µέσα του καθώς θεωρεί θανάσιµο εχθρό όποιον δεν ταυτίζεται ιδεολογικά, πολιτικά, θρησκευτικά, αισθητικά, ακόµη και χρωµατικά, γλωσσικά και πολιτιστικά µαζί του. Ναι, τον θεωρεί εχθρό και επιχειρεί µε κάθε τρόπο να τον εξουθενώσει ηθικά, πνευµατικά, ακόµη και σωµατικά. Εκτοξεύει λεκτικά βέλη µε µίσος, µένος και απειλές, δικαιολογηµένα και αδικαιολόγητα, προς αλλόδοξους γείτονες, πολιτικούς αντιπάλους, δηµοσιογράφους, άπιστους και άπιστες ερωµένες και συζύγους, συγχωριανούς, συµπολίτες και συναδέλφους, µέλη γνωµοδοτικών επιτροπών και συµβουλίων…

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου