Επισκέψιμο μετά από 600 έτη το άγνωστο Φραγκικό Κάστρο των Κάτω Αμπελοκήπων

 

Στο φως μετά 6 αιώνες ήρθε το άγνωστο φραγκικό κάστρο «Molines» (Μύλοι) του 13ου αιώνα, που βρίσκεται στην γεωγραφική περιοχή του οικισμού των Κάτω Αμπελοκήπων του Δήμου Πύλου-Νέστορος, καθώς την προηγούμενη εβδομάδα καθαρίσθηκε το μονοπάτι που το συνδέει με την επαρχιακή οδό Πύλου – Αγ. Ανδρέα. Παράλληλα, έγινε χρωματική σήμανση του μονοπατιού, προκειμένου οι επισκέπτες να μπορούν με ασφάλεια να φθάνουν στην κορυφή του λόφου με τη μαγευτική θέα. 

Επίσης, για λόγους τουριστικής ανάδειξης τοποθετήθηκε ο φραγκικός θυρεός των  Βιλλεαρδουίνων δίπλα σε ερειπωμένο πύργο του κάστρου.

Έτσι, οι πεζοπόροι με αφετηρία την είσοδο του οικισμού των Κάτω Αμπελοκήπων, όπου βρίσκεται πινακίδα ενημέρωσης σχετικά με την ιστορία του κάστρου, καθώς και σχετικός χάρτης που χρηματοδοτήθηκε από το Δήμο Πύλου-Νέστορος, μπορούν να ακολουθήσουν την επαρχιακή οδό με ανατολική κατεύθυνση προς τον επόμενο οικισμό της Μηλίτσας. Μετά 2,4 χλμ. στρίβουν δεξιά σε χωματόδρομο (υπάρχει σχετική χρωματική σήμανση), και σε 500 μέτρα θα φθάσουν στην κορυφή του λόφου, όπου βρίσκεται το ερειπωμένο φραγκικό κάστρο.

Το κάστρο βρίσκεται σε λόφο πρόσφορο για την ανάπτυξη οχυρωματικών εγκαταστάσεων, καθώς η περιοχή περικλείεται από φυσική βραχώδη οχύρωση, ενώ προσφέρει δυνατότητα παρατήρησης μεγάλου γεωγραφικού μέρους των περιοχών της Μεθώνης και της Κορώνης περιμετρικά αυτής.

Σε σχέση με το όνομα Molines, αυτό έλκει την καταγωγή του από τους υδρόμυλους που υπήρχαν στο παρακείμενο ποτάμι Μηναγιώτικο, ενώ η πρώτη γραπτή αναφορά σε υδρόμυλο της περιοχής γίνεται σε χάρτη κτηματογράφησης των Βενετών κατά το έτος 1690 (Β’ Βενετοκρατία).

Στην κορυφή του λόφου διακρίνονται κατάλοιπα τετράγωνης κατασκευής (πύργος), κτισμένης με ιδιαίτερα ισχυρή τοιχοποιία από αργολιθοδομή. Ωστόσο, το κτήριο σώζεται σε επίπεδο θεμελίων και σε μέγιστο ύψος 0,50 μ. και πάχος 0,60 μ., ενώ δε διακρίνονται ίχνη από θύρες ή άλλες διαμορφώσεις.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η περιοχή περικλειόταν από τείχος, καθώς περιμετρικά του λόφου διατηρούνται τμήματα τειχοποιίας, τα οποία ακολουθούν στην πορεία τους την οφρύ του βράχου, ενώ το καλύτερο σωζόμενο τμήμα βρίσκεται στη δυτική πλευρά του λόφου και φθάνει σε μήκος τα 10 μέτρα και εξωτερικό ύψος που αγγίζει τα 2 μέτρα.

Επίσης, η δόμηση των τειχών και τα λιγοστά διάσπαρτα όστρακα από χρηστικά αγγεία ανάγουν την κατοίκηση του λόφου κατά τη Μεσαιωνική Εποχή.

Σύμφωνα με το μύθο, οι Φράγκοι πολιόρκησαν το εν λόγω κάστρο, που κατείχε μια βυζαντινή πριγκίπισσα που ονομαζόταν «Ευγενία ή Βγένα» στις αρχές του 13ου αιώνα. Η πριγκίπισσα δεν μπόρεσε να κρατήσει την άμυνα του πύργου, ούτε και ζωντανή θέλησε να πέσει στα χέρια του εχθρού. Έτσι, καβάλα στο άλογό της έπεσε από τα βράχια του πύργου και αυτοκτόνησε, ενώ το εντυπωσιακό σύμπλεγμα των βράχων σήμερα ονομάζεται «Βγενόβραχος».

Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι το κάστρο προστατεύεται από τις διατάξεις του νόμου 4858/2021 ως αρχαίο ακίνητο μνημείο και ανήκει στο Δημόσιο κατά κυριότητα και νομή, ενώ είναι εκτός συναλλαγής και ανεπίδεκτο χρησικτησίας (προ του έτους 1453) και δεν απαιτείται η έκδοση οποιασδήποτε διοικητικής πράξης για την ισχύ των παραπάνω.