Η Οικονομική Αξία της Πολιτιστικής Κληρονομιάς

Με επιτυχία πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη 12 και την Παρασκευή 13 Μαΐου 2016, στο «Κέντρο Βιώσιμης Επιχειρηματικότητας ΕΞΕΛΙΞΗ» του Ομίλου της Τραπέζης Πειραιώς, το Διεθνές Συνέδριο με θέμα «Η Οικονομική Αξία της Πολιτιστικής Κληρονομιάς: Οικονομικά Οφέλη, Κοινωνικές Ευκαιρίες και Προκλήσεις της Πολιτιστικής Κληρονομιάς για Βιώσιμη Ανάπτυξη» που διοργάνωσαν το Μανιατάκειον Ίδρυμα και το Τμήμα Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Αθηνών, βασικοί εταίροι στο Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα “InHeriT: Προαγωγή της Πολιτιστικής Κληρονομιάς ως Πηγή Βιώσιμης Ανάπτυξης”.

Στόχος του InHeriT είναι η ευαισθητοποίηση του κοινού σχετικά με την οικονομική αξία της αρχιτεκτονικής πολιτιστικής κληρονομιάς και του κρίσιμου ρόλου της στη δημιουργία τοπικής και περιφερειακής ανάπτυξης, συμβάλλοντας, έτσι, στην οικοδόμηση μιας «έξυπνης, βιώσιμης και χωρίς αποκλεισμούς οικονομίας» στην Ευρώπη με υψηλά επίπεδα απασχόλησης, παραγωγικότητας και κοινωνικής συνοχής.

Το InHeriT είναι τριετούς διάρκειας, ενταγμένο στο πλαίσιο του Προγράμματος επιμόρφωσης ενηλίκων ERASMUS+, στο οποίο συμμετέχουν η Αρχιτεκτονική Σχολή του Πολυτεχνείου Κρήτης, το Τμήμα Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Αθηνών, η Σχολή Διοίκησης Επιχειρήσεων του Middlesex University, London, Ηνωμένο Βασίλειο, το Μανιατάκειον Ίδρυμα, η Αρχιτεκτονική Σχολή του Neapolis University Pafos, Κύπρος, η Κοινωφελής Επιχείρηση Πολιτισμού και Περιβάλλοντος Δήμου Χανίων – Κέντρο Αρχιτεκτονικής της Μεσογείου και το Fondazione Flaminia Ravenna, Ιταλία.

Στο συνέδριο συμμετείχαν διακεκριμένοι ομιλητές από ένα ευρύ αντιπροσωπευτικό φάσμα ευρωπαϊκών πολιτιστικών, ακαδημαϊκών και άλλων οργανισμών, όπως πανεπιστημιακούς, εμπειρογνώμονες από ιδρύματα πολιτιστικής κληρονομιάς, εκπροσώπους τραπεζικών ιδρυμάτων με εμπειρία στη χρηματοδότηση έργων αστικής ανάπλασης και πολιτιστικής κληρονομιάς, ερευνητές από ερευνητικούς οργανισμούς, εμπειρογνώμονες από εταιρείες συμβούλων, καθώς επίσης και δημόσιους λειτουργούς από την κεντρική διοίκηση και την αυτοδιοίκηση, οι οποίοι είχαν την ευκαιρία να συζητήσουν σχετικά με την κοινωνική και οικονομική αξία, τη διακυβέρνηση και τη χρηματοδότηση της πολιτιστικής κληρονομιάς. Το συνέδριο παρακολούθησαν πάνω από εκατό συμμετέχοντες από την Ελλάδα, την Ιταλία, την Κύπρο, τη Μεγάλη Βρετανία, την Ολλανδία, το Λουξεμβούργο, την Αλβανία, τη Σιγκαπούρη, την Ιαπωνία κ.α. 

Ο Πρόεδρος του Μανιατακείου Ιδρύματος και Πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής, Δημήτρης Μανιατάκης, κήρυξε την έναρξη των εργασιών του Συνεδρίου επισημαίνοντας, μεταξύ άλλων, ότι η πολιτιστική κληρονομιά αποτελεί πλούτο αλλά και δημιουργεί πλούτο, τονίζοντας ότι σύμφωνα με μελέτες, ο πολιτιστικός και ο δημιουργικός τομέας αντιπροσωπεύουν περίπου το 4,5% του ΑΕΠ της ΕΕ και σχεδόν το 4% της απασχόλησης (8,5 εκατ. θέσεις εργασίας - πολύ περισσότερες μάλιστα, αν ληφθεί υπόψιν η επίδρασή τους σε άλλους τομείς). Τόνισε ότι το case study του Μανιατακείου Ιδρύματος είναι η Μεσσηνία, η οποία είναι πλούσια σε πολιτιστικό απόθεμα. Επομένως, το εν λόγω συνέδριο εντάσσεται πλήρως στους σκοπούς του Μανιατακείου Ιδρύματος που είναι η συστηματική ανάδειξη της ιστορικής και πολιτιστικής παρουσίας της Μεσσηνίας και η διάσωση της πολιτιστικής κληρονομιάς. Ολοκλήρωσε υπογραμμίζοντας ότι η οικονομική αξία του πολιτισμού είναι τέτοια που θα μπορούσε να αποτελέσει κλειδί για την ανάπτυξη της Ελληνικής οικονομίας και την έξοδο από την κρίση.

Σημαντικές ήταν οι ομιλίες των εκπροσώπων από τη Μεσσηνία. Συγκεκριμένα η Αντιπεριφερειάρχης Μεσσηνίας, Ελένη Αλειφέρη-Καραθανάση, επεσήμανε ότι ο πολιτισμός πυροδοτεί την περιφερειακή ανάπτυξη. Τόνισε ότι οι υψηλής αξίας και ποιότητας πολιτιστικοί πόροι αποτελούν ένα από τα ισχυρά σημεία της  Αντιπεριφέρειας Μεσσηνίας, οι οποίοι συνδέονται με τη φυσική ομορφιά της περιοχής και τα εξαιρετικής ποιότητας παραδοσιακά αγροτικά προϊόντα. Έτσι δημιουργείται ένα νέο αναπτυξιακό πρότυπο στο οποίο στρατηγικό ρόλο έχει η κοινωνική και οικονομική αποτίμηση της πολιτιστικής κληρονομιάς. Στο τέλος, η κυρία Αλειφέρη-Καραθανάση πρότεινε στο Μανιατάκειον Ίδρυμα να διοργανώσουν από κοινού ένα ανάλογο συνέδριο στην Καλαμάτα με τη συμμετοχή του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου.

Η εκπρόσωπος του Δήμου Καλαμάτας, Αναστασία Μπελογιάννη–Θεοδωρακοπούλου, Αντιπρόεδρος της Κοινωφελούς Επιχείρησης Δήμου Καλαμάτας «ΦΑΡΙΣ», ανέπτυξε το σχέδιο δράσης του Δήμου σε σχέση με τα πολλαπλασιαστικά οφέλη που προκύπτουν από την ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς και αναφέρθηκε στην έντονη δραστηριότητα του Δήμου Καλαμάτας για τη διεκδίκηση φιλοξενίας του θεσμού της Ευρωπαϊκής Πρωτεύσας της Ευρώπης για το έτος 2021. 

Ο Αντιδήμαρχος Πύλου-Νέστορος, Παναγιώτης Πετρόπουλος, ξεκίνησε την ομιλία του αναφέροντας μερικά από τα έργα πολιτισμού που έχουν ήδη πραγματοποιηθεί στο Δήμο και τόνισε ιδιαίτερα την εγγραφή της Μεσογειακής Διατροφής στους παγκόσμιους θησαυρούς της UNESCO και την ανακήρυξη της Κορώνης σε Εμβληματική Κοινότητα καθώς και τις δράσεις του Δήμου που αποσκοπούν στη στήριξη της εν λόγω εγγραφής. Στόχος του  Δήμου είναι η δημιουργία ενός brand name που θα συνδέει τον πολιτισμό με τη γαστρονομία και τον τουρισμό, δημιουργώντας ένα εξαιρετικά δυναμικό και σύνθετο μοντέλο ανάπτυξης. 

Οι συμμετέχοντες συζήτησαν και ανταλλάξανε απόψεις σχετικά με την οικονομική αξία της πολιτιστικής κληρονομιάς, τη συμβολή της στην οικονομική και κοινωνική ευημερία και το ρόλο της στην επίτευξη της αειφόρου ανάπτυξης σε τοπικό, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο.

Το κλείσιμο του συνεδρίου έκανε ο Καθηγητής Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Αθηνών και Πρόεδρος της Επιστημονικής Επιτροπής, Γιώργος Μέργος, κάνοντας μια σύντομη περίληψη των συνεδριών που πραγματοποιήθηκαν καθώς και αναφορά στα αποτελέσματα του συνεδρίου. Μίλησε για τα επόμενα βήματα του Προγράμματος InHeriT  και σημείωσε ότι «Φτάσαμε στο τέλος του συνεδρίου ‘Η Οικονομική Αξία της Πολιτιστικής Κληρονομιάς’, όχι όμως και στο τέλος της προσπάθειας που ξεκινήσαμε με τους υπόλοιπους 6 εταίρους του InHeriT. Μιας προσπάθειας που δε θα περιοριστεί στη συνοδευτική έκδοση του συνεδρίου αλλά θα συνεχίσει να ευαισθητοποιεί το κοινό σχετικά με την οικονομική αξία της πολιτιστικής κληρονομιάς καθώς αυτή είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την έγκριση των μέτρων της δημόσιας πολιτικής που στοχεύουν στην αντιμετώπιση του κοινωνικού και οικονομικού δυναμικού του πολιτιστικού αποθέματος. Η συζήτηση που άρχισε σε συνδυασμό με την επιτυχία του συνεδρίου, απαιτούν τη συνέχιση του εγχειρήματος».