Συνέντευξη Α. Σαμαρά σε Φιλελεύθερο: «Δεν υπάρχει κακός λύκος ούτε κοκκινοσκουφίτσες στη ΝΔ»

Ανοίγοντας τα χαρτιά του στον "Φιλελεύθερο" ο πρώην πρωθυπουργός ξεκαθαρίζει ότι δεν υπάρχει «κανένας λύκος» μέσα στη Ν.Δ. και πως «απλώς κάποιοι αναζητούν... "Κοκκινοσκουφίτσες" για να υπονομεύσουν την ενότητα της παράταξης». Παράλληλα δίνει τη δική του απάντηση στο με ποιους πρέπει να επιδιωχθεί η συναίνεση και επισημαίνει ότι το «αξίωμα» που τον χωρά είναι να παραμείνει ενεργός στην πολιτική, υπερασπιζόμενος την πατρίδα, την παράταξη και τις αρχές του.


Ο πρώην πρωθυπουργός μιλάει για την επιλογή της Αικατερίνης Σακελλαροπούλου, κάνει μια ενδιαφέρουσα αναδρομή στο 2015 και στην τότε προσπάθεια εκλογής ΠτΔ, δίνει τη δική του απάντηση στο με ποιους πρέπει να επιδιωχθεί η συναίνεση. Η θέση του για το μεταναστευτικό ξέρει ότι θα προκαλέσει ξανά, αλλά πιστεύει ότι αν ειπωθούν τα πράγματα με το όνομά τους «θα είναι πιο εύκολο να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη ανάμεσα στην κυβέρνηση και τις τοπικές κοινωνίες». Εκτιμά ότι η συζήτηση για τη Χάγη υπό τις τωρινές συνθήκες ευνοεί και δεν αποτρέπει την τουρκική επιθετικότητα, υπογραμμίζει ότι χρειάζεται σοβαρότητα, αποφασιστικότητα και ζητεί τον... συντονισμό όλων με το μήνυμα που έστειλε ο Κ. Μητσοτάκης από τις ΗΠΑ. Απαντάει χαμογελώντας ότι δεν υπάρχει «κανένας λύκος» μέσα στη Ν.Δ. και πως «απλώς κάποιοι αναζητούν... "Κοκκινοσκουφίτσες" για να υπονομεύσουν την ενότητα της παράταξης».

Και κάνοντας ταμείο στα 40 χρόνια του πολιτικού του βίου -αφού διευκρινίζει με ένταση ότι δεν νιώθει καμιά ανάγκη για «απολογισμό ζωής», καθώς αισθάνεται «την ίδια φλόγα που είχε στα 26 του χρόνια» όταν πρωτοεξελέγη, καταλήγει: «Το καθήκον είναι συμβόλαιο ζωής! Αδιαπραγμάτευτο…».

Συνέντευξη στην Κατερίνα Γαλανού

- Κύριε πρόεδρε, δεν περιμέναμε ότι σήμερα ο πρωθυπουργός θα ανακοίνωνε την υποψηφιότητα της κας Σακελλαροπούλου για την Προεδρία της Δημοκρατίας. Είναι φυσικό, λοιπόν, η πρώτη μου ερώτηση να είναι αν τη γνωρίζετε και πώς σχολιάζετε αυτή την εξέλιξη;

Οπως γνωρίζετε, η επιλογή του υποψηφίου Προέδρου είναι προνόμιο του πρωθυπουργού. Χαίρομαι που ξεκαθάρισε το τοπίο. Δεν μπορώ να πω ότι γνωρίζω την κα Σακελλαροπούλου. Της εύχομαι, βεβαίως, καλή επιτυχία. Λόγω προγραμματισμένου από καιρό ταξιδιού στις ΗΠΑ δεν θα βρίσκομαι στη Βουλή την ημέρα της ψηφοφορίας. Θα στείλω ωστόσο σχετική επιστολή στην οποία θα αναφέρω ότι αν ήμουν παρών θα υπερψήφιζα την πρόταση του κόμματός μου.

- Καθώς έφτανα  στο γραφείο σας, συνειδητοποίησα ότι αυτή η συνέντευξη γίνεται πέντε χρόνια μετά τον Ιανουάριο του 2015, όταν έπεσε η κυβέρνησή σας λόγω «αδυναμίας» εκλογής ΠτΔ. Και όλα όσα -επιτρέψτε μου το σχόλιο- πρωτόγνωρα είχαν προηγηθεί στην προσπάθεια επίτευξης συναίνεσης  στο πρόσωπο του Στ. Δήμα. Τι ανακαλεί στο μυαλό σας όλη εκείνη η περίοδος;

Τότε θέσαμε τα κριτήρια εκλογής Προέδρου και προτείναμε τον Σταύρο Δήμα. Τον ψήφισαν τελικά 168 βουλευτές του Ελληνικού Κοινοβουλίου. Μια πλειοψηφία που έδειξε ευρύτερη συναίνεση, αφού ξεπερνούσε κατά πολύ το άθροισμα των κοινοβουλευτικών δυνάμεων που στήριζαν τότε την κυβέρνησή μας (153). Αλλά δεν έφτασε την τότε απαραίτητη «ενισχυμένη πλειοψηφία» των 180. Τώρα, ευτυχώς, αυτό το εμπόδιο έχει ξεπεραστεί με τη συνταγματική αναθεώρηση που έγινε. Ο Σταύρος Δήμας προερχόταν από την παράταξή μας, αλλά τον ψήφισαν και αρκετοί βουλευτές εκτός παράταξης. Λόγω της σοβαρότητας, της αξιοσύνης του, της διεθνούς προβολής και εμπειρίας του και της ανάγκης να χτυπηθεί τότε η προσπάθεια του ΣΥΡΙΖΑ, που χωρίς ντροπή εργαλειοποιούσε την Προεδρική εκλογή. Μη διστάζοντας, μάλιστα, να ακυρώσει τελικά την έξοδο της χώρας από τα μνημόνια - έξοδο που τότε είχαμε ήδη δρομολογήσει.

- Υπάρχει μια γκρίζα περιοχή σε ό,τι προηγήθηκε τότε: είχε γίνει πρόταση στον Φώτη Κουβέλη και αρνήθηκε; Υπαναχώρησε στη συνέχεια; Θα είχε ιστορική αξία να το μάθουμε από εσάς σήμερα. Πολλοί εξακολουθούν να τον θεωρούν ως το μοιραίο πρόσωπο και για τη συγκυβέρνησή σας, αλλά κυρίως για τη χώρα.  

Συνέβησαν και τα δύο που αναφέρατε: πρώτα πρώτα, ενώ είχαμε προτείνει αρχικά στον Φώτη Κουβέλη την Προεδρία της Δημοκρατίας, κάποιοι τον έπεισαν να αρνηθεί… Το έχω πει κι εγώ, το έχει διαβεβαιώσει και ο Βαγγέλης Βενιζέλος και ο Σπύρος Λυκούδης. Τη συνέχεια τη γνωρίζετε: Είχα προειδοποιήσει σαφώς, τότε, ότι αν έπεφτε η κυβέρνησή μας και κέρδιζε ο ΣΥΡΙΖΑ, θα επανερχόταν άμεσα η απειλή του Grexit, που είχαμε αποτρέψει το 2012… Οτι θα έκλειναν οι τράπεζες και θα επιβάλλονταν capital controls… Οτι θα μας έβαζε ο ΣΥΡΙΖΑ σε νέο μνημόνιο, με νέα, πολύ οδυνηρά μέτρα… Οτι η οικονομία θα σαρωνόταν από ένα κύμα υπερφορολόγησης. Ολα αυτά συνέβησαν, πράγματι, τους επόμενους έξι μήνες! Όλα αυτά ο ΣΥΡΙΖΑ τα απέκλειε τον Ιανουάριο του 2015.

Όλα αυτά ο ΣΥΡΙΖΑ τα παραδέχθηκε και τα υπέγραψε τον Ιούλιο του 2015…

- Δεν θα το ακούσετε πρώτη φορά, αλλά οφείλω να σας το ρωτήσω κι εγώ. Μήπως ήταν το δικό σας «φρένο» στη μεταρρυθμιστική ορμή της κυβέρνησής σας που δημιούργησε «αμφιβολίες» στους εταίρους και έτσι αύξησαν την πίεση και τις απαιτήσεις τους, δημιουργώντας το πολιτικό και κοινωνικό περιβάλλον που χρειαζόταν ο ΣΥΡΙΖΑ για να «θεριέψει»;  

Είναι εντελώς άστοχη αυτή η κριτική. Την επικαλέστηκαν μάλιστα εκ των υστέρων κάποιοι, που τότε άλλα έλεγαν… Κατ' αρχάς εκείνο το τελευταίο εξάμηνο του 2014 έγιναν πρωτόγνωρες μεταρρυθμιστικές τομές:

Τότε ψηφίστηκε η «μικρή ΔΕΗ». Η αντιπολίτευση (του ΣΥΡΙΖΑ και όχι μόνο) προσπάθησε να την μπλοκάρει, με πρόταση να γίνει δημοψήφισμα. Δώσαμε τη μάχη να αποτρέψουμε το δημοψήφισμα και να περάσουμε τον νόμο για τη μεταρρύθμιση της ΔΕΗ και την απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας. Και την κερδίσαμε. Για σκεφτείτε να είχε εφαρμοστεί εκείνη η μεταρρύθμιση...

Τότε -το δεύτερο εξάμηνο του 2014- ολοκληρώθηκε και ο διαγωνισμός για το Ελληνικό (που είχε μπλοκάρει για 12 χρόνια). Και δόθηκε το έργο εξασφαλίζοντας εκατοντάδες εκατομμύρια άμεσα στο δημόσιο ταμείο, πολλά δισεκατομμύρια επενδύσεων τα επόμενα χρόνια και δεκάδες χιλιάδες μόνιμες και καλοπληρωμένες θέσεις εργασίας. Ο ΣΥΡΙΖΑ, αργότερα, προσπάθησε να το ματαιώσει κι αυτό. Δεν τα κατάφερε. Πέτυχε όμως να το τελματώσει. Και αγωνίζεται σήμερα η κυβέρνηση Μητσοτάκη να το ξεμπλοκάρει πάλι. Αυτό που είχε δρομολογηθεί από τον Νοέμβριο του 2014.

Τότε έκλεισε η σύμβαση για τα 14 περιφερειακά αεροδρόμια. Με δέσμευση για πρόσθετες επενδύσεις. Και με τριπλάσιο τίμημα απ' όσο υπολόγιζε η τρόικα αρχικά! Ο ΣΥΡΙΖΑ διαφωνούσε, αλλά στη συνέχεια το αποδέχθηκε. Και το έργο προχώρησε, παρά τις μεγάλες καθυστερήσεις…

Τότε έγινε η λειτουργική ενοποίηση των ασφαλιστικών ταμείων. Κι έτσι δημιουργήθηκε η ηλεκτρονική βάση για «σύνταξη σε μια μέρα»! Πράγμα που επρόκειτο να αρχίσει πιλοτικά εντός του 2015 και να ολοκληρωθεί εντός του 2016. Οταν ήλθε ο ΣΥΡΙΖΑ, το εγκατέλειψε. Και η σημερινή κυβέρνηση προσπαθεί να το επαναφέρει...

Τότε ο υπουργός Βρούτσης εξασφάλισε πιστοποιητικό βιωσιμότητας για το ελληνικό ασφαλιστικό σύστημα για πολλές δεκαετίες. Με τη σφραγίδα της Κομισιόν και του Διεθνούς Γραφείου Εργασίας (ILO). Κι έτσι η τρόικα τελικά δέχθηκε ότι το ασφαλιστικό μας ήταν ήδη βιώσιμο χωρίς να χρειάζονται πρόσθετες μειώσεις συντάξεων. Μας ζητούσαν απλώς να μη γίνουν αυξήσεις ώς το 2016! Στη συνέχεια ήλθε ο ΣΥΡΙΖΑ, μας έβαλε ξανά στην ύφεση και η τρόικα επέβαλε κι άλλες -επιπρόσθετες- οδυνηρές μειώσεις συντάξεων.

Όλα αυτά -και αρκετά ακόμα- συνέβησαν τότε: το δεύτερο εξάμηνο του 2014! Που κάποιοι μας λένε ότι «είχαμε κατεβάσει τα μολύβια»! Ενώ, τελικά, το ίδιο το Eurogroup με ομόφωνη απόφαση τον Νοέμβριο του 2014 -ύστερα, μάλιστα, από πρόταση του Σόιμπλε- αποφάσισε ότι η Ελλάδα μπορούσε να βγει οριστικά από τα μνημόνια τους επόμενους μήνες... Ποιες «αμφιβολίες» είχαν, λοιπόν, για την κυβέρνησή μας; Αυτά είναι αστεία πράγματα...

-  Είναι γνωστή η άποψή σας για τον Αλ. Τσίπρα ως πρωθυπουργό, την έχετε πει και με αφορμή την υπόθεση της  Novartis. Ως αρχηγό της αντιπολίτευσης και εν δυνάμει κυρίαρχο στον χώρο της Kεντροαριστεράς, πώς τον κρίνετε;

Ως αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης την τριετία 2012-15, τον θεωρούσα πάντα αδίστακτο και ανεύθυνο. Αποδείχθηκε αυτό ακριβώς... Ως πρωθυπουργό την πενταετία 2015-19, τον θεωρώ καταστροφικό. Θα πασχίζουμε για καιρό να διορθώσουμε τα τεράστια δεινά που επέφερε. Και ως αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης, το τελευταίο εξάμηνο, τον θεωρώ ασυνάρτητο και αναξιόπιστο. Πασχίζει να πείσει τους δικούς του ότι γύρισε στα παλιά. Και όλους τους άλλους ότι δήθεν έμαθε από τα λάθη του και ότι δεν θα ξαναγυρίσει ποτέ στα παλιά! Κι έτσι χάνει και τους μεν και τους δε. Προσπαθεί να πείσει τους παλαιούς αριστερούς ότι παραμένει «ακραιφνής αριστερός». Τους παλαιούς ΠΑΣΟΚους, ότι προσχωρεί στην Κεντροαριστερά. Και τους αντιπάλους του, ότι έχει γίνει «υπεύθυνος». Τελικά, τους απογοητεύει όλους...

Στην υπόθεση της Novartis απέδειξε ότι είναι και επικίνδυνος. Για το ίδιο το πολίτευμα. Οι κολοσσιαίες ευθύνες του μόλις τώρα αρχίζουν να έρχονται στο φως. Με τις αποκαλύψεις στην προανακριτική επιτροπή της Βουλής...

- Αφού αναφερθήκαμε στην υπόθεση Novartis, η οποία εξάλλου διερευνάται και στην τακτική Δικαιοσύνη και στην προκαταρκτική επιτροπή της Βουλής, όπου υπάρχουν εξαιρετικά ενδιαφέροντα ευρήματα, υποθέτω ό,τι εξακολουθεί να ισχύει το «θα τους πάω μέχρι τέλους». Αυτό που με ενδιαφέρει είναι αν έχετε καταλήξει σε συμπέρασμα γιατί «τσουβαλιαστήκατε» εσείς και τα υπόλοιπα συγκεκριμένα πολιτικά πρόσωπα σε όλο αυτό, ας το ονομάσω «κατασκεύασμα».

Ο,τι έχω πει ισχύει στο ακέραιο. Κι όπως εσείς μόλις αναφέρατε, πρόκειται για «κατασκευή ενόχων». Δηλαδή, για σκευωρία! Προφανώς με στόχο να εξουδετερώσει τους πολιτικούς του αντιπάλους, να διχάσει τα κόμματα της αντιπολίτευσης, να περάσει εύκολα την εθνικά επιζήμια Συμφωνία των Πρεσπών και να κερδίσει τις επόμενες εκλογές. Απέτυχε και στα τέσσερα. Πρόκειται για σκευωρία! Απίστευτα βλακώδη, βέβαια, αλλά σκευωρία, που στρέφεται ευθέως πλέον κατά του πολιτεύματος! Γιατί τώρα έχουμε συγκλονιστικές καταγγελίες και εισαγγελέων πλέον, όχι μόνο των θιγομένων. Κι αν αυτό περάσει ατιμώρητο, τότε θα ανοίξει ο δρόμος να επαναληφθεί και στο μέλλον. Αν κάποιοι επιχείρησαν να καταστρέψουν πολιτικούς τους αντιπάλους και δεν τιμωρήθηκαν, γιατί κάποιοι άλλοι να μην το επιχειρήσουν ξανά - και μάλιστα πιο «επιτυχώς», με σκευωρία λιγότερο βλακώδη; Οι κοινωνίες δεν πάνε μπροστά συγκαλύπτοντας τα πιο νοσηρά συμπτώματα. Αλλά διαλύοντας τις εστίες και τα αίτια που τα γεννούν και τα αναπαράγουν. Με εξυγιαντικές μεταρρυθμίσεις πάνε μπροστά οι κοινωνίες, όχι με συγκάλυψη της βρομιάς...

- Αυτό δεν χρειάζεται ευρύτερες συναινέσεις;

Πιστεύω πολύ στη συναίνεση… Αλλά συναίνεση χρειαζόμαστε για να κάνουμε το άλμα στο αύριο, όχι για να μείνουμε αιχμάλωτοι στο χθες. Συναίνεση με όσους θέλουν η χώρα να πάει μπροστά. Οχι με όσους θέλουν να μείνει κολλημένη στο τέλμα. Σας τα λέω αυτά, γιατί ξέρω από συναίνεση: Υπηρέτησα στην δικομματική κυβέρνηση Τζαννετάκη και στην Οικουμενική που ακολούθησε το 1989, στήριξα την τρικομματική κυβέρνηση Παπαδήμου το 2011, και έκανα κυβέρνηση συνεργασίας για δυόμισι χρόνια (2012-15). Και η κυβέρνησή μας εκείνη έκανε περισσότερα απ' ό,τι περίμεναν οι πάντες, άντεξε περισσότερο απ' όσο περίμεναν πολλοί κι έμεινε ενωμένη ώς το τέλος...

Οι «λύκοι» και τα αξιώματα

Η συζήτησή μας πάει στα δημόσια αξιώματα που μπορεί να «χωρέσουν» έναν πρώην πρωθυπουργό, τις φήμες για «λύκους» μέσα στη Ν.Δ. αλλά και την αξιολόγηση της κυβέρνησης.

- Ποιο δημόσιο αξίωμα μπορεί να «χωρέσει» αυτό που είθισται να κατακτά ένας πρώην πρωθυπουργός, και εσείς επομένως, δηλαδή να λέει ελεύθερα και χωρίς κόστος την άποψή του, να υπερασπίζεται τις ιδέες και τις αρχές του, το έργο του και τις επιλογές του, χωρίς να κινδυνεύει ανά πάσα στιγμή να κατηγορηθεί ό,τι υπονομεύει ή προεδρεύει;  

Το είπα και στο συνέδριό μας: Δεν «διαπραγματεύομαι» τις θέσεις μου για κανένα αξίωμα - στο εσωτερικό ή στο εξωτερικό. Κι επομένως το «αξίωμα» που με χωράει είναι να παραμένω ενεργός στην πολιτική, να υπερασπίζομαι την πατρίδα μου, την παράταξή μου και τις αρχές μου - ιδιαίτερα σε κρίσιμες στιγμές σαν κι αυτές που ζούμε, σαν κι αυτές που έρχονται...

Δεν «κινδυνεύω» να κατηγορηθώ από κανέναν! Το αντίθετο: Εχω ήδη αποδείξει ότι στήριξα την παράταξη στα δύσκολα. Κι ότι στήριξα και τον προηγούμενο ηγέτη της και τον επόμενο. Οσο δεν έκανε κανείς, ποτέ, στο παρελθόν.

Για δείτε τι συμβαίνει σε άλλα κόμματα: Οπου οι προηγούμενοι αρχηγοί καταγγέλλουν τους επόμενους και οι επόμενοι διαγράφουν τους προηγούμενους! Σ' εμάς αυτά δεν έγιναν. Κι έβαλα κι εγώ το χέρι μου για να τα αποτρέψω. Γιατί είναι εκφυλιστικά...

-  Υφέρπει ως φήμη πάντως ότι μέσα στα σπλάχνα της Ν.Δ. υπάρχει ένας «κακός Σαμαρικός λύκος» που περιμένει την ευκαιρία να «κατασπαράξει» τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Τελικά, τι κόμμα είστε που επί δεκαετίες κερδίζετε εκλογές, κυβερνάτε, χάνετε εκλογές, αλλάζετε αρχηγούς και δεν χύνεται σταγόνα... αίμα;

Δεν υπάρχει κανένας «κακός λύκος» (σ.σ. λέει γελώντας). Ολοι ξέρουν πως βοήθησα ενεργά για τη νίκη της Ν.Δ. και του Κυριάκου Μητσοτάκη σε όλες τις κρίσιμες αναμετρήσεις. Και στις εθνικές εκλογές και στις ευρωεκλογές και στις αυτοδιοικητικές. Αναφέρατε, σωστά, ότι αλλάζουμε ηγεσίες «χωρίς να χυθεί σταγόνα αίμα»! Τι θα έπρεπε, δηλαδή, να κάνουμε; Να ακολουθεί «αιματοχυσία»; Δεν υπάρχει, λοιπόν, κανένας «κακός λύκος». Απλώς κάποιοι αναζητούν «Κοκκινοσκουφίτσες» για να υπονομεύσουν την ενότητα της παράταξης. Αλλά δεν θα τους περάσει...

- Η κυβέρνηση Μητσοτάκη θεωρείται ότι είναι ένα πείραμα, μια κυβέρνηση συνεργασίας που δεν επεβλήθη ως ανάγκη -όπως έγινε το 2012 ή το 2015 - αλλά ως επιλογή. Με ένα ενδιαφέρον μίγμα πολιτικών και εξωκοινοβουλευτικών στελεχών. Κερδίζει το στοίχημα και πώς αποτιμάτε τη μέχρι στιγμής λειτουργία της;

Δουλειά δική μου δεν είναι να βαθμολογώ τους υπουργούς. Αυτό είναι δουλειά του πρωθυπουργού. Δεν είμαι για να σχολιάζω. Είμαι εδώ για να βοηθώ. Τα στελέχη θα κριθούν από το έργο τους, όχι από την προέλευσή τους. Τα «πολιτικά ανοίγματα» είναι χρήσιμα, φτάνει να γίνονται με κριτήρια ουσιαστικής αξιοκρατίας και όχι με κριτήρια απλώς «συμβολισμού» και «επικοινωνίας»... Εν πάση περιπτώσει, το στοίχημα θα κριθεί στην πράξη. Ακόμα είναι νωρίς. Και πάντως όλοι ευχόμαστε να κερδηθεί. Και κάνουμε ό,τι μπορούμε για να κερδηθεί...

Ο Αντώνης Σαμαράς εξηγεί τι είναι αυτό που μπορεί να λειτουργήσει αποτρεπτικά στην τουρκική επιθετικότητα και προτρέπει να μη νοθεύεται το μήνυμα που έστειλε ο Μητσοτάκης από τις ΗΠΑ.

- Να πάμε λίγο, σας παρακαλώ, και στο κομμάτι των σχέσεών μας με την Τουρκία υπό το φως των νέων ισχυρότατων προκλήσεων. «Αύριο θα μας ζητήσουν να υποχωρήσουμε απέναντι στον επεκτατισμό της Τουρκίας..». Αυτή ήταν μια φράση από την ομιλία σας στο συνέδριο της Ν.Δ. τον Δεκέμβριο. Είμαστε ήδη σε αυτό το «αύριο»; Και ποιες είναι οι επιλογές μας;

Με μια λέξη: Αποτροπή! Αποτροπή σημαίνει πολλά πράγματα... Σημαίνει, πρώτα απ' όλα να πείσουμε τους πάντες, πως αν ο «απέναντι» προκαλέσει εμπράκτως τα εθνικά μας συμφέροντα, θα αντιδράσουμε. Κι ότι είμαστε αποφασισμένοι γι' αυτό. Αντίθετα, όποιος δείχνει -και μάλιστα δημόσια- ότι φοβάται «θερμό επεισόδιο», ενθαρρύνει τους άλλους να μας το κάνουν. Και το φέρνει πιο κοντά. Οταν ακούγονται πρόθυμες φωνές από την Ελλάδα ότι είμαστε έτοιμοι να διαπραγματευθούμε τα «δικά μας», ενθαρρύνουμε τους άλλους να μας ζητήσουν κι άλλα. Οταν ακούγεται για προσφυγή στη Χάγη υπό τις τωρινές συνθήκες, δηλαδή εκ των προτέρων συνθηκολόγηση της Ελλάδας σε «συνυποσχετικό» που παρακάμπτει το Δίκαιο της Θάλασσας, όπως ζητάει η Τουρκία (η οποία δεν το έχει υπογράψει), δεν αποτρέπουμε την επιθετικότητα της άλλης πλευράς. Την ενθαρρύνουμε ακόμα περισσότερο... Δεν πρέπει να φερόμαστε ως «αναλυτές» μιας κατάστασης, αλλά ως πολιτικοί που κρατάμε στα χέρια μας τη μοίρα της χώρας μας... Αυτό που είπε ο πρωθυπουργός στις ΗΠΑ είναι σωστό! Και με αυτό το μήνυμα προς την άλλη πλευρά πρέπει να συντονιστούμε όλοι. Οχι να το «νοθεύουμε»...

- Είναι μια απ' αυτές το πάγωμα της συμφωνίας για τις βάσεις που ανακάλυψε ο ΣΥΡΙΖΑ;

Οχι! Συμμάχους κερδίζεις όταν είσαι αξιόπιστος. Οχι όταν πετάς κουβέντες από δω και κλείνεις το μάτι από εκεί. Και λες και καμιά σαχλαμάρα για να περνάει η ώρα... Τους αποφασισμένους και αξιόπιστους σέβονται. Οχι τους χαμαιλέοντες. Και την ώρα της κρίσης, «αξιόπιστος» σημαίνει πρωτίστως: σοβαρός και αποφασισμένος...

- Θα πρέπει να παραδεχθείτε πάντως ότι η πολιτική της «ακινησίας» και η διαρκής εξήγηση των κινήσεων της Τουρκίας με τη δήθεν «νευρικότητα» του Ερντογάν, μάλλον είχε ως αποτέλεσμα να… αποκοιμηθεί η χώρα. Τώρα όμως τι κάνουμε;

Μακριά από μας η λογική του ΣΥΡΙΖΑ. Την τριετία 2012-15 αναζητήσαμε και βρήκαμε νέους δυνητικούς συμμάχους στην περιοχή μας. Και η πολιτική αυτή που ξεκίνησε τότε, και με τον άξονα Ελλάδα-Κύπρος-Ισραήλ και με την τριγωνική σχέση Ελλάδα-Κύπρος-Αίγυπτος, έχει δώσει στην Ελλάδα δυνατότητες για νέους δυνητικούς συμμάχους. Και τις συμμαχίες αυτές ήδη τις αξιοποιούμε… Εκείνη την περίοδο δεν είχαμε καμία «ακινησία». Τολμήσαμε πράγματα αδιανόητα ώς τότε - που αρκετοί μάλιστα δεν τα ήθελαν... Για να αξιοποιήσεις δυνητικούς συμμάχους πρέπει στην κρίση να δείξεις σοβαρός και αποφασισμένος. Κανένας δεν θα σε στηρίξει αν δεν δείχνεις διάθεση να υπερασπιστείς πρώτος τα δικά σου συμφέροντα. Κανείς δεν συμμαχεί με «τσαμπατζήδες» της Ιστορίας. Κι εμείς συμμάχους ψάχνουμε, όχι «προστάτες».

- Πώς βλέπετε τις τελευταίες εξελίξεις στη Λιβύη, σας ανησυχούν;

Με ανησυχεί η πλήρης γεωπολιτική αποσταθεροποίηση που έχει προκύψει στην περιοχή μας. Η «απουσία» της Δύσης (Ευρώπης και ΗΠΑ) έχει αφήσει «τεράστιο κενό». Που επεκτείνεται πλέον, μετά τη Συρία, και στη Λιβύη. Το λεγόμενο «μνημόνιο συνεργασίας» Τουρκίας-Τρίπολης έχει ουσιαστικά αποδυναμωθεί. Και γιατί πολλές χώρες το έχουν καταγγείλει ως αποσταθεροποιητικό (μεταξύ των οποίων και οι ΗΠΑ) και γιατί η ίδια η κυβέρνηση της Τρίπολης που το υπέγραψε βρίσκεται υπό κατάρρευση. Δεν πρέπει να εφησυχάζουμε, όμως. Το καλό είναι πως το μεγαλύτερο μέρος του αραβικού κόσμου -πρωτίστως η Αίγυπτος και τα Εμιράτα- έχουν καταγγείλει τον Σάρατζ και στηρίζουν τον Χαφτάρ. Μπορεί η Τουρκία να στηρίζει τον Σάρατζ, αλλά αυτό δεν αρκεί για να τον σώσει.

Δεν μου αρέσει το γεγονός ότι η Ελλάδα δεν προσκλήθηκε στη Διάσκεψη του Βερολίνου. Οπως δεν προσκλήθηκε και το Ισραήλ. Ενώ προσκλήθηκε το Κογκό!

Ο Ερντογάν ήδη, βέβαια, έχει κάνει νέο δόγμα του τις εξωφρενικές προκλήσεις. Προαναγγέλλει ότι θα στείλει στρατό στη Λιβύη για να στηρίξει το καθεστώς Σάρατζ, ότι θα πουλήσει «οικόπεδα» της ελληνικής ΑΟΖ και ότι θα προχωρήσει σε έρευνες εκεί. Καλό είναι να γνωρίζει ότι απέναντί του θα βρει μιαν ενωμένη Ελλάδα και μιαν αποφασισμένη Ελλάδα…

Ελπίζω να δημιουργηθεί μια ισχυρή τοπική συμμαχία που θα αντισταθεί στην «υπερ-εξάπλωση» της τουρκικής επιρροής. Αν εμείς κάνουμε το σωστό, μπορεί η Τουρκία να πληρώσει ακριβά το τίμημα αυτής της «υπερ-εξάπλωσης».
Φτάνει εμείς από την πλευρά μας να δείξουμε ό,τι σας ανέφερα πριν: Αξιοπιστία και αποφασιστικότητα!

- Να υποθέσω ότι δεν έχετε αλλάξει γνώμη για τη Συμφωνία των Πρεσπών; Αλλά πότε και πώς θα μπορούσε να γίνει η αποδέσμευσή μας χωρίς εθνική ζημία;

Η Συμφωνία αυτή δεν περπατάει ούτε μέσα ούτε έξω, ούτε στα Βαλκάνια ούτε στην Ευρώπη. Το πόσο λαθεμένη ήταν για την Ελλάδα αποδείχθηκε ήδη: Εμείς τους δώσαμε τα πάντα από την αρχή -αναγνώριση ονόματος «έθνους» και γλώσσας-, ενώ εκείνοι δεσμεύτηκαν για κάποιες υποχωρήσεις στο μέλλον, αν και εφόσον προχωρήσει η ένταξή τους στην Ευρώπη, που για την ώρα δεν προχωράει.

Στο μεταξύ, υπάρχουν νέες προστριβές Σκοπίων-Βουλγαρίας και εσωτερική αποσταθεροποίηση μέσα στα Σκόπια.

Η Συμφωνία αυτή δεν πάει πουθενά. Η Ελλάδα πρέπει να ενισχύσει τη θέση της με κάθε τρόπο, ώστε να μπορέσει να απεμπλακεί απ' αυτήν χωρίς να πληρώσει κόστος. Κι όπως πάνε τα πράγματα, αυτό δεν είναι αδύνατο. Οι συνθήκες που επέβαλαν αυτή τη Συμφωνία ήδη αποδυναμώνονται ταχύτατα...

 - Συμμερίζεστε την εκτίμηση ότι το μεταναστευτικό-προσφυγικό ίσως να αποδειχθεί η αχίλλειος πτέρνα της κυβέρνησης, αφού ακόμη και σήμερα ουσιαστικό αποτέλεσμα δεν φαίνεται να υπάρχει; Το εσωτερικό παζάρι με τους διάφορους τοπικούς βουλευτές και παράγοντες πόσο ανεκτό μπορεί να γίνει, όταν στα νησιά η κατάσταση περιγράφεται ως χειρότερη και από τις μέρες διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ;

Δεν μασάω τα λόγια μου: Προβλήματα υπάρχουν. Και θα είναι πολύ πιο εύκολο να λυθούν, αν αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη ανάμεσα στην κυβέρνηση και τις τοπικές κοινωνίες.

Θα βοηθούσε στην αποκατάσταση της εμπιστοσύνης, αν λέγαμε τα πράγματα με το όνομά τους. Στη μεγάλη τους πλειονότητα οι λεγόμενες «ροές» αποτελούνται από λαθρομετανάστες που πραγματοποιούν άτυπη εισβολή.

Η Τουρκία εργαλειοποιεί τις ροές, το λέει με κάθε τρόπο, οι εταίροι μας το ξέρουν, ενώ εδώ κάποιοι μιλάνε ακόμα για... «προσφυγικό-μεταναστευτικό»… Ανησυχούμε για θερμό επεισόδιο με την Τουρκία. Ομως η Τουρκία έχει ήδη εξαπολύσει «ανορθόδοξο» πόλεμο εναντίον μας μέσω των λαθρομεταναστευτικών ροών. Αυτό το αντιλαμβάνεται η κοινωνία.

Η κυβέρνηση ξέρει τι συμβαίνει, θέλει να κάνει αυτό που πρέπει, αλλά υπήρξαν ήδη σοβαρές καθυστερήσεις. Και αγκυλώσεις ακόμα. Ελπίζω να ξεπεραστούν με το νέο υπουργείο…