“Η τρίτη ζωή της Μεσσήνης” ΜΙΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΥΣΑ ΞΕΝΑΓΗΣΗ ΣΤΟ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΡΚΟ

“Η τρίτη ζωή της Μεσσήνης” άρχισε να ξετυλίγεται εμπρός μας με αφηγήτρια τη διπλωματούχο ξεναγό και ιστορικό Βικτώρια Γιαβόρσκαγια. Μια δωρεάν ξενάγηση στο αρχαιολογικό πάρκο της Αρχαίας Μεσσήνης, μετά από δύο μήνες αφότου ο κορονοϊός έκλεισε το χώρο. Ενα δώρο για αυτούς που αγαπούν τις παραδόσεις και την ιστορία του τόπου τους, ανέφερε η πρόσκληση.

Μια ιδέα, που η ξεναγός μας, κάτοικος του τόπου αυτού, έχει συζητήσει καιρό πριν με συναδέλφους της, ώστε μια φορά το χρόνο ο καθένας τους να γνωρίζει τον τόπο του στους επισκέπτες που το θέλουν με μια δωρεάν ξενάγηση. Αλλωστε ο ξεναγός, λέει η Βικτώρια Γιαβόρσκαγια είναι ένα επάγγελμα για να προωθεί τους αρχαιολογικούς χώρους, να γνωρίζει ο κόσμος την ιστορία τους και σε τι κατάσταση βρίσκονται.

 ΔΥΟ ΜΗΝΕΣ ΜΕΤΑ 

Οι αρχαιολογικοί χώροι και μαζί αυτός της Αρχαίας Μεσσήνης, από τους καλύτερους στην Ελλάδα όπως λέει η Βικτώρια Γιαβόρσκαγια, άνοιξαν για το κοινό στις 18 Μαΐου, αλλά ο καύσωνας εκείνων των ημερών δεν βοηθούσε για μια ξενάγηση. Κι όταν πήγε, ανακάλυψε ότι “σε δύο μήνες είχε βουλιάξει μέσα στα χορτάρια. Δεν υπήρχαν επισκέπτες και ήταν σαν να έχασε ο χώρος την πνοή του”, θα πει μετά στην κατ’ ιδίαν κουβέντα μας. Κι έτσι, για να πάρει ο χώρος πίσω την πνοή του, έγινε το κάλεσμα προς τον κόσμο για να μοιραστεί το περασμένο Σάββατο την ανησυχία της για το μέλλον του αρχαιολογικού πάρκου, αλλά και να μοιραστεί την αγάπη της για τον τόπο της. “Ξαφνικά χάνεις αυτή τη δυνατότητα σαν ξεναγός να μιλήσεις για ό,τι αγαπάς…” θα μου πει -και είναι τρεις μήνες τώρα που οι ξεναγοί σιωπούν.

ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΖΩΕΣ 

Η ξενάγησή μας λοιπόν είχε ως θέμα τις τρεις ζωές της Αρχαίας Μεσσήνης. Η πρώτη ζωή, η αρχή, ξεκινά με την κάθοδο στη Μεσσηνία της πριγκίπισσας του Αργους Μεσσήνης και την ίδρυση του Ιερού του Διός Ιθωμάτα στη θρυλική Ιθώμη. Η δεύτερη, η αναγέννησή της ύστερα από τους Μεσσηνιακούς πολέμους, οφείλεται στις ενέργειες του Θηβαίου στρατηγού και πολιτικού Επαμεινώνδα. Απελευθερώνει τη Μεσσηνία από το σπαρτιατικό ζυγό και καλεί τους Μεσσήνιους να επιστρέψουν. Η τρίτη ζωή της Αρχαίας Μεσσήνης είναι αυτό που ξεδιπλώνεται μπροστά μας στο τώρα, κι είναι το αποτέλεσμα του ανασκαφικού και αναστηλωτικού έργου του καθηγητή Πέτρου Θέμελη. “Το είδωλό μου”, θα πει αναφερόμενη στον καθηγητή, ο οποίος επέστρεψε του Αγίου Πνεύματος και ήδη ξεκίνησε να εργάζεται στο χώρο, παράλληλα με τους εντατικούς καθαρισμούς που γίνονται με τη συμβολή πάντα της Εφορείας Αρχαιοτήτων Μεσσηνίας.

 ΣΑΝ ΤΑΙΝΙΑ
Αλλωστε, ένα ντοκιμαντέρ για τον χώρο, "Η τρίτη ζωή της Μεσσήνης", που γυρίστηκε το 2010 σε σκηνοθεσία της Α. Δρακοπούλου για τον Πέτρο Θέμελη, ενέπνευσε τη Βικτώρια για το θέμα της ξενάγησης. “Οταν ήρθα, πριν 22 χρόνια, φαίνονταν μόνο τα μνημεία του Ασκληπιείου και σήμερα ο επισκέπτης μπορεί να περιηγηθεί σε μια ολόκληρη πολιτεία, που το μεγαλύτερο μέρος της ήρθε στο φως τα τελευταία 10 χρόνια. 

Ο Πέτρος Θέμελης ανέδειξε τον αρχαιολογικό χώρο, η παρουσία του είναι σημαντική για την ύπαρξη αυτού του χώρου”, αναφέρει η ίδια, προσθέτοντας ότι “η τρίτη ζωή στο ντοκιμαντέρ είναι αυτό που έκανε ο καθηγητής: ζωντάνεψε τα μνημεία και έφερε κόσμο. Οι ξεναγήσεις, το Διεθνές Νεανικό Φεστιβάλ Αρχαίου Δράματος, οι πολιτιστικές δράσεις και εκδηλώσεις στον αρχαιολογικό χώρο, του δίνουν ζωή”. Αλλά, “η τρίτη ζωή απειλείται αν δεν κάνουμε κάτι και εμείς, χωρίς να περιμένουμε τα πάντα από το κράτος και το υπουργείο Πολιτισμού. Χρειάζεται και ο εθελοντισμός να μπει πιο ζωηρά και έντονα στη ζωή μας”, λέει προτρέποντας να γνωρίσουμε και να αγαπήσουμε την ιστορία του τόπου μας, γιατί “η ιστορία δεν είναι μόνο χρονολογίες. Πίσω από κάθε πέτρα είναι ο άνθρωπος που έζησε εδώ και δημιούργησε”.

Η ΑΡΧΑΙΑ ΜΕΣΣΗΝΗ ΜΑΣ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ 

Η ευαισθητοποίηση του καθένα από εμάς και ένας κοινός στόχος μπορεί να επιτύχουν πολλά. Μια εθελοντική δράση, εξηγεί η Βικτώρια, θα μπορούσε να είναι το μάζεμα των σκουπιδιών, που -δυστυχώς- αφήνουν πίσω κάποιοι επισκέπτες, όπως και το κόψιμο των χορταριών. 

Στο χωριό ζουν πολλοί ηλικιωμένοι και οι νέοι σε ηλικία κάτοικοι είναι λίγοι σε αριθμό για να κρατάνε τον τόπο γύρω από τον αρχαιολογικό χώρο καθαρό από σκουπίδια και χορτάρια, τα οποία για να καθαριστούν θέλουν μήνες. Κατά καιρούς γίνονται βέβαια κάποιες εθελοντικές δράσεις, όπως φύτευση δέντρων, αλλά και σε συνεργασία με τον Πέτρο Θέμελη και ανάλογα τις ανάγκες θα μπορούσαν να πληθύνουν. 

ΤΟ ΜΗΝΥΜΑ ΘΕΜΕΛΗ 

Μέσω των συνεργατών του και της Βικτώριας Γιαβόρσκαγια ο καθηγητής στέλνει το δικό του μήνυμα. Κι αυτό που τον απασχολεί ειδικά τώρα μετά το άνοιγμα του αρχαιολογικού χώρου είναι ο καθαρισμός και η αποψίλωσή του από τα χορτάρια. Μια δράση που θα μπορούσε να οργανωθεί εύκολα άνοιξη ή αρχές καλοκαιριού, με τη συμμετοχή εθελοντών και τη συνεργασία της Εφορείας Αρχαιοτήτων Μεσσηνίας, που πάντα ανταποκρίνεται. Επίσης, ο καθένας μπορεί να προβάλει την Αρχαία Μεσσήνη και ο καθηγητής προτρέπει τον επισκέπτη να ανεβάσει φωτογραφίες και να γράψει τις εντυπώσεις του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ή να μιλήσει στους φίλους του για αυτά που είδε. 

ΚΑΘΕ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΕΙΝΑΙ ΧΡΗΣΙΜΗ 

Οσο πιο γνωστός γίνεται ο αρχαιολογικός χώρος και αποκτά φήμη - και σε αυτό βοηθούν και οι ξεναγήσεις, αλλά και δράσεις όπως αυτή της Βικτώριας για μια δωρεάν ξενάγηση-, προβάλλεται το έργο το οποίο γίνεται και αυξάνονται οι ελπίδες να βρεθούν τα χρήματα για τις μεγάλες ανάγκες της συντήρησής του, αλλά και της συνέχισης των ανασκαφών. 

Μια Ελληνοαυστραλέζα πέρυσι πήρε την πρωτοβουλία να κάνει έναν έρανο και συγκέντρωσε χρήματα για την Αρχαία Μεσσήνη. Οπως λέει η Βικτώρια Γιαβόρσκαγια “έστω και ένα ευρώ από κάποιον είναι χρήσιμο, όπως το να μπει μια ταμπέλα ή να γίνουν άλλα μικρά πράγματα, είναι πολύ σημαντικό για τον αρχαιολογικό χώρο”. Και προσθέτει: “Να θυμόμαστε οτιδήποτε κάνουμε να βασίζεται στη γνώση και την αγάπη, γιατί όταν γνωρίσεις την ιστορία του τόπου σου και την αγαπήσεις, μόνο τότε δίνεις νέα ζωή στο χώρο”.