Βρέθηκε στην Αμερική για μεταπτυχιακές σπουδές στη Φαρμακευτική. Δούλεψε σκληρά, αξιοποίησε ευκαιρίες, διακρίθηκε και σήμερα έχει τη δική του επιτυχημένη φαρμακευτική εταιρεία, τη «SigmaPharm Laboratories». Ο λόγος για τον Καλαματιανό Σπύρο Σπυρέα, ο οποίος ζει στη Νέα Υερσέη, μεταξύ Φιλαδέλφειας και Νέας Υόρκης, ενώ είναι και πρόεδρος της ελληνορθόδοξης κοινότητας του Αγίου Γεωργίου στο Τρέντον. Κάθε καλοκαίρι επιστρέφει στον τόπο καταγωγής του. Σε αυτές τις διακοπές, τον συναντήσαμε ένα απόγευμα στο γραφικό λιμανάκι του Κωνσταντινέα στη Μικρή Μαντίνεια. Μαζί του η Ελληνοαμερικανίδα σύζυγός του Αμαλία Κασαπίδη, γιατρός, με καταγωγή από τη Βέροια, και τα παιδιά τους, ο Σωτήρης και η Μαίρη.
- Πώς βρεθήκατε στην Αμερική;
Γεννήθηκα και μεγάλωσα στην Καλαμάτα, αλλά η καταγωγή μου είναι μανιάτικη, από το Σταυροπήγιο Αβίας. Ο πατέρας μου, Σωτήρης Σπυρέας, είχε λεωφορείο στο ΚΤΕΛ, όπου ήταν και ταμίας. Πήγα στο 1ο Γυμνάσιο Καλαμάτας, πάνω από την Υπαπαντή και αργότερα στο κτήριο της Σχολής Παπαφλέσσα όπου μεταφέρθηκε. Δίνοντας εξετάσεις, πέτυχα στη Φαρμακευτική Αθηνών και αποφοιτώντας αναρωτήθηκα τι θα έκανα. Θα άνοιγα φαρμακείο στην Καλαμάτα ή θα συνέχιζα ανώτερες σπουδές; Διάλεξα το δεύτερο, με αντικείμενο τη Φαρμακευτική Τεχνολογία στο Πανεπιστήμιο St Johns της Νέας Υόρκης. Έκανα Μάστερ με προοπτική να γυρίσω πίσω. Τελικά αποφάσισα να μη γυρίσω, αλλά να συνεχίσω με Διδακτορικό. Τελείωσα το ΄92 και έγινα καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Λονγκ Άιλαντ της Νέας Υόρκης, που είχε τη φαρμακευτική του σχολή στο Μπρούκλιν. Εκεί έμεινα 7 χρόνια. Το ΄99 έφυγα από το Πανεπιστήμιο και ανέλαβα αντιπρόεδρος έρευνας και τεχνολογίας σε μια μικρή εταιρεία, που έφτιαχνε φάρμακα - αντίγραφα.
- Ήταν εύκολο να ξεκινήσετε τη δική σας εταιρεία;
Ήταν δύσκολo και χρειάστηκε να κάνω πολλές επιλογές. Δηλαδή, έφτανα στο σταυροδρόμι και έπρεπε να αποφασίσω. Όταν τελείωνα το Διδακτορικό, μπορούσα να πιάσω δουλειά σε μια εταιρεία, που μου προσέφερε 120.000 δολάρια το χρόνο, τεράστιο ποσό για το 1992. Από την άλλη, ήταν το πανεπιστήμιο που μου έδινε 52.000 δολάρια το χρόνο. Οι καθηγητές πανεπιστημίου στην Αμερική δε θεωρούνται κάτι ακαδημαϊκό και εξωγήινο, όπως εδώ. Όμως αποφάσισα να δουλέψω στο πανεπιστήμιο, γιατί σκέφτηκα πως όλες οι ανακαλύψεις και οι πατέντες που θα έκανα, θα ανήκαν σε εμένα και όχι στην εταιρεία που θα δούλευα. Και εφόσον θα ανήκαν σε μένα, θα μπορούσα να τις χρησιμοποιήσω για να κάνω πράγματα αργότερα. Έτσι, δούλεψα σκληρά 7 χρόνια, δημιουργήθηκαν οι πατέντες, οι τεχνολογίες, ενώ ήμουν και σύμβουλος σε διάφορες εταιρείες. Σε μία από αυτές, πήγα και δούλεψα. Επειδή ήταν μικρή και είχε προβλήματα, μπόρεσα και διαπραγματεύτηκα τεράστια συμβόλαια, από τα οποία έπαιρνα μεγάλα ποσοστά. Ταυτόχρονα, έπρεπε να βγάλω την εταιρεία από το τέλμα. Την έκανα γνωστή και αξιόπιστη και φτιάξαμε φάρμακα με μεγάλη επιτυχία. Επειδή είχα καλό συμβόλαιο, μου έδωσε πολλά χρήματα και το 2005 κατάφερα να ξεκινήσω τη δική μου εταιρεία, στην αρχή σε ένα μικρό χώρο, μετά σε μεγαλύτερο με εργαστήρια και μονάδα παραγωγής.
- Και τι ακριβώς κάνετε;
Η φαρμακευτική τεχνολογία δεν έχει να κάνει με φαρμακολογία. Ασχολείται με το πώς θα φτιάξεις το φάρμακο σε χάπι ή σε κάψουλα, αλλά με τέτοιο τρόπο που να είναι βιοδιαθέσιμο, δηλαδή θα μπορεί να διαλυθεί εύκολα στο στομάχι για να το απορροφήσει ο οργανισμός. Όταν το φάρμακο απορροφάται σωστά από τον οργανισμό, γλιτώνεις παρενέργειες, κ.λπ. Είναι πολύ δύσκολο αυτό το πράγμα. Πρόκειται για φοβερή επιστήμη και μου άρεσε τρελά γι’ αυτό έμεινα. Ακόμη και τώρα μου αρέσει, παρότι είμαι πια επιχειρηματίας. Δυο - τρεις φορές την εβδομάδα μπαίνω στο εργαστήριο και δουλεύω.
- Στην Ελλάδα ο κόσμος είναι καχύποπτος με τις φαρμακευτικές εταιρείες - βιομηχανίες…
Και πρέπει να είναι…
- Θεωρείτε ότι πάνω απ’ όλα βλέπουν το κέρδος…
Κοίταξε, στην Ελλάδα τα πράγματα δεν είναι όπως στην Αμερική. Εδώ λειτουργεί ένα παράξενο σύστημα. Δηλαδή, έρχεται το ορίτζιναλ προϊόν, αλλά οι ελληνικές εταιρείες κάνουν τα λεγόμενα φασόν. Για παράδειγμα, υπάρχει το ορίτζιναλ φάρμακο που ρίχνει τη χοληστερίνη. Οι εταιρείες εδώ, αντί να κάνουν μια βιοϊσοδυναμία και να φτιάξουν αντίγραφό του, φτιάχνουν ένα άλλο και του βάζουν «brand» όνομα, ονομάζοντάς αλλιώς. Το ερώτημα είναι, εάν αυτό το άλλο που φτιάχνεται είναι βιοϊσοδύναμο με το πρώτο, για το οποίο έγιναν όλες οι μελέτες σε 50 - 100 χιλιάδες ανθρώπους και έδειξαν ότι ρίχνει τη χοληστερίνη. Τι κάνουν, λοιπόν, αυτοί που φτιάχνουν το άλλο: χρησιμοποιούν ως δύναμή τους τους πλασιέ. Πιάνουν γιατρούς στην Ελλάδα και τους λένε, άμα δώσεις συνταγές με αυτό το φάρμακο, θα πάρεις ποσοστά. Είναι όμως το ένα προϊόν ίδιο με το άλλο; Γιατί, δυστυχώς, πολλές φορές, κάνουν τεστ μόνο σε 8 - 12 ανθρώπους για να δουν εάν το προϊόν είναι ίδιο. Εμείς κάνουμε τεστ σε 60 - 70 ανθρώπους, για να δούμε εάν το αντίγραφο φάρμακο είναι βιοϊσοδύναμο με το ορίτζιναλ. Για ποιο λόγο να φτιάξεις άλλο, όταν υπάρχει ένα δοκιμασμένο; Φτιάξε, αν μπορείς, ένα ακριβώς ίδιο η αλλιώς πάρε το ορίτζιναλ. Γιατί να βγάζεις υποδεέστερα προϊόντα; Αυτό είναι το πρόβλημα στην Ελλάδα και το έχω αναφέρει σε συμπόσια, σε υπουργούς κ.λπ. Και όλοι μου έχουν πει το ίδιο: αν κάνουμε ό,τι κάνετε στην Αμερική, οι γιατροί θα σηκώσουν επανάσταση. Είναι το σύστημα τέτοιο. Μεγάλο λάθος, γιατί θα μπορούσαμε να φτιάξουμε μια βιομηχανία εδώ, με τη συμβολή Ελλήνων επιστημόνων του εξωτερικού, και να κάνουμε φάρμακα ακριβώς ίδια με αυτά που έχουν δοκιμαστεί, να τα δίνουμε πολύ πιο φθηνά στον ελληνικό λαό, αλλά και να πωλούνται έξω, βγάζοντας πολλά χρήματα. Θα μπορούσε η Ελλάδα να έχει μια από τις καλύτερες εταιρείες στην Ευρώπη.
- Με κρατικό έλεγχο;
Με κρατικό έλεγχο τίποτα δε γίνεται. Πρέπει να υπάρχει κρατική συμμετοχή, να βάλει το κράτος μερικά χρήματα και να έχει ένα ποσοστό από την εταιρεία. Αν δεις πόσα χρήματα χαλάνε τα δημόσια ταμεία σε φάρμακα… Αν χρησιμοποιούσαν το 1/10 από αυτά και έφτιαχναν μια εταιρεία, με ανθρώπους που θα έρχονταν από το εξωτερικό για να τους δείξουν πως, θα είχαν πάμφθηνα φάρμακα για τον ελληνικό πληθυσμό και δε θα χρειαζόταν να χρηματοδοτούν τα ταμεία, για να πληρώνουν φάρμακα. Εγώ προτείνω μια συνεταιριστική βιομηχανία, που δε θα ελέγχεται από το κράτος, γιατί, όπου μπαίνει το κράτος προκαλεί καταστροφή. Έχει αποδειχθεί αυτό. Τώρα τελευταία, έχει φανεί μια διάθεση τέτοιας συνεργασίας από πλευράς της Ελλάδας, θα δούμε εάν θα προχωρήσει. Κάποτε το σημερινό καθεστώς θα πρέπει να μεταμορφωθεί σε κάτι καλύτερο. Γιατί αυτό που έχουμε τώρα, δεν εξασφαλίζει το σωστό φάρμακο για τους Έλληνες, ούτε την καλή τιμή. Πολλά πράγματα γίνονται λάθος στην Ελλάδα. Ήταν να πάρω ένα εργοστάσιο φαρμάκων στην Κηφισιά. Και από ένα εκατομμύριο που μου ζητούσαν, τελικά με μίζες, με το ένα και το άλλο, έβγαινε κοντά 5 εκατομμύρια. Επίσης, μου είπαν ότι από τους εργαζόμενους που θα έχω, οι 40 πρέπει να είναι σε συνδικάτο. Δε γίνονται έτσι επενδύσεις. Για να φτιάξω μια μονάδα εδώ, θα πρέπει να έχω τη δική μου παραγωγή ενέργειας, για να μην έχω ανάγκη τη ΔΕΗ που θα μου κόβει το ρεύμα επειδή γίνεται απεργία. Επίσης, θέλω να μιλάω εγώ και όχι η κυβέρνηση με τους εργαζόμενούς μου, στους οποίους είμαι διατεθειμένος να δώσω ακόμη και ποσοστό, και, τέλος, να μπορώ να εισάγω και να εξάγω, χωρίς να μου κλείνουν το τελωνείο, γιατί έχει απεργία. Καταστρέφεται κόσμος με αυτές τις λογικές. Π.χ. ο τουρισμός. Τώρα με τις απεργίες των φορτηγατζήδων, ήρθαν Ελληνοαμερικανοί για διακοπές και δεν είχαν βενζίνη να πάνε στα μέρη τους.
- Υπάρχουν περιπτώσεις όπου διογκώνονται θέματα υγείας για να πουληθούν φάρμακα; Π.χ. η γρίπη ήταν τόσο σοβαρή, όσο παρουσιάστηκε;
Δε νομίζω, δεν το πιστεύω αυτό. Αυτά είναι θεωρίες συνομωσίας.
- Έπρεπε να αγοραστούν τόσα εμβόλια;
Ναι, γιατί αυτή η γρίπη μπορούσε να γίνει τόσο επικίνδυνη που να πεθάνει πολύς κόσμος. Μπορεί και να διογκώθηκε κάπως το θέμα, αλλά φύλαγε τα ρούχα σου για να έχεις τα μισά. Αν είχες τη γρίπη και δεν είχες το εμβόλιο, θα έλεγες γιατί δεν έχω το εμβόλιο, τι κάνει η κυβέρνηση; Ευτυχώς που ήταν αχρείαστο. Θα δούμε και το χειμώνα, βέβαια, γιατί αυτές οι γρίπες μεταλλάσσονται και κάποια στιγμή γίνονται επιδημία. Αν μεταλλαχθεί, θα πρέπει να βγάλεις άλλα εμβόλια, γιατί αυτά που βγήκαν θα είναι άχρηστα, δε θα κάνουν.
- Τι είναι για σας η Ελλάδα;
Η Ελλάδα είναι πατρίδα μου, αλλά και η Αμερική είναι πατρίδα μου. Καλή είναι η Ελλάδα, αλλά, όπως έλεγε και ο Λάτσης, μόνο για τουρισμό. Δεν είμαι από αυτούς που θα σου έλεγαν ότι με την πρώτη ευκαιρία θα τα παρατούσα όλα για να γυρίσω πίσω. Όχι, όπως είναι τα πράγματα σήμερα.
Της Μαρίας Νίκα "ΘΑΡΡΟΣ" 14/08/2010
